performance

De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.

Nederlands

Uitspraak

Geluid: performance (hulp, bestand)
IPA: /pərˈfɔrməns/

Woordafbreking

per·for·man·ce of per·for·mance

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Engels. In de betekenis van ‘voorstelling, optreden’ voor het eerst aangetroffen in 1912 ^[1]^[2]

Zelfstandig naamwoord

de performance v / m

uitvoering van een taak of functie
(kunst) uitvoering voor een publiek, voorstelling in een theater, optreden
- Zijn cursus over Byzantijnse kunst was een wekelijkse pakkende performance, waar ik me zelfs met zware griep naartoe sleepte. ^[3]
▸ De hele zaal stond op de banken tijdens zijn performance.^[4]
(kunst) moderne kunstvorm waarbij verschillende soorten kunst deels improviserend bij elkaar worden gebracht om een eenmalige belevenis tot stand te brengen
- De performance ‘I'm leaving this room’, waarbij Oenema, gezeten naast een overheadprojector, zingend haar knipsels liet zien, stond onder meer op het Crossing Border Festival en Noorderslag. ^[5]
wijze van presenteren
- Gun het publiek - uw erfgoedgemeenschap - die diepgaandere blik achter en doorheen de eeuwige maskerade van manieren van voorstellen (performance) en van steeds weer voorlopige en voorwaardelijke duidingen (interpretatie). ^[6]
(sociologie) gedrag waarmee een eigen opvatting wordt getoond
- Hun getuigenissen en reacties maken duidelijk dat kledingkeuze een vorm van bewuste, identiteitsconstruerende performance is, waardoor de meisjes zich identificeren met verschillende discursieve subjectposities. ^[7]
bereikte resultaat bij de uitvoering van een taak, functie of deelname aan een wedstrijd
- Om maar eens een understatement te gebruiken: het is niet mijn beste performance geweest in de afgelopen jaren. ^[8]
(financieel) koersstijging van effecten [2] op de beurs [5]
- In 2005 had het aandeel Brill een performance van 33,9%, nog beter dan de overigens eveneens opmerkelijke performance in hetzelfde jaar van de Amsterdamse index van 30,6%. ^[9]
vermogen om prestaties te kunnen leveren
- Het veroorzaakt een kalmerende uitstoot van adrenaline, een gevoel van welzijn en een verhoogde performance. ^[10]

Verwante begrippen

[2],[3] act

Opmerkingen

Ook het Frans performance is uit het Engels terugontleend^[11]. Omdat het Engelse woord in Nederland bekend was^[12]^[13]^[14]^[15]^[16]^[17] toen het voor het eerst in het Nederlandse teksten werd gebruikt^[18]^[19]^[20], ligt indirecte ontlening niet voor de hand. Aangezien de Engelse klank gangbaar is, is de Frans klinkende vorm /pɛrˈfɔrmɑ̃s^ə/ met de bijbehorende afbreking per·for·man·ce niet opgenomen.

Gangbaarheid

Het woord performance staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "performance" herkend door:

93 %	van de Nederlanders;
91 %	van de Vlamingen.^[21]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "performance" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ performance op website: Etymologiebank.nl
↑
Vandenbroeck, P.
Eerbetoon aan naaipatronen in: Vlaanderen. 318 jrg. 56 nr. 5 (november 2007) Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond, Tielt; p. 267; geraadpleegd 2016-03-12
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ "Medewerkers aan dit nummer" De Gids. jrg. 172 nr. 3 (augustus/september 2009) Balans, Amsterdam; ISBN 9789460030055; p.722; geraadpleegd 2016-03-12
↑
Belemans, R.
"Erfgoeddag 2010: fake my day. Waarom FAKE? een echt erfgoedthema is" in: Faro. Tijdschrift over Cultureel Erfgoed. jrg. 2 nr. 3 (september 2009) Marc Jacobs en Bert Schreurs, Brussel; p. 56; geraadpleegd 2016-03-12
↑
Belemans, R.
"boekbespreking: Linda Duits. Multi-girl-culture. An ethnography of doing identity" in: Faro. Tijdschrift over Cultureel Erfgoed. jrg. 1 nr. 2 (april 2008) Marc Jacobs en Bert Schreurs, Brussel; p. 53; geraadpleegd 2016-03-12
↑
Peper, B.
geciteerd in: "Peper mag blijven van grote partijen" in: Het Vrĳe Volk: democratisch-socialistisch dagblad jrg. 46 nr. 13403 (9 februari 1991); p. 1 kol. 6; geraadpleegd 2016-03-12
↑
Witkam, J.J.
"De sluiting van Het Oosters Antiquarium van Rijk Smitskamp" in: De boekenwereld. jrg, 23 nr. 4 (juni 2007) Uitgeverij Matrijs, Utrecht; p. 212; geraadpleegd 2016-03-12
↑
Ubels, R.
"OnGewoon. Primeurs (2)" in: Nederlands Dagblad jrg. 48 nr. 12365 (2 april 1993); p. 4 kol. 8; geraadpleegd 2016-03-12
↑ performance (Etymologie) in: Le Trésor de la Langue Française informatisé (1971-1994) op de website cnrtl.fr .
↑ Verhandelingen, raakende den natuurlyken en geopenbaarden godsdienst, uitgegeeven door Teyler's godgeleerd genootschap. (1786); pp. xviii (28) en xxi (41); geraadpleegd 2016-03-12
↑ Nederlandsche Staatscourant (5 juni 1826); p. 4 kol. 2; geraadpleegd 2016-03-12
↑ De Gids. (1855); pp. 298; geraadpleegd 2016-03-12
↑ De Gids. (1857); p. 157; geraadpleegd 2016-03-12
↑ Algemeen Handelsblad (14 juni 1880); p. 1 kol. 2; geraadpleegd 2016-03-12
↑ Het Nieuws van den Dag: kleine courant (17 juli 1885); p. 5 kol. 2; geraadpleegd 2016-03-12
↑ Dietsche Warande. (citaat uit 1865); p.403; geraadpleegd 2016-03-12
↑ Algemeen Handelsblad (20 juni 1881); p. 1 kol. 1; geraadpleegd 2016-03-12
↑ Het Nieuws van den Dag: kleine courant (16 augustus 1888); p. 9 kol. 3; geraadpleegd 2016-03-12
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Engels

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /pɚ.ˈfɔɹ.məns/ (VS), /pə.ˈfɔː.məns/ (VK)

Woordafbreking

per·for·mance

Woordherkomst en -opbouw

van het werkwoord perform met het achtervoegsel -ance; wellicht ontleend aan Middelfrans parformance

Zelfstandig naamwoord

performance

uitvoering van een taak of functie, performance
bereikte resultaat bij de uitvoering van een taak, functie of deelname aan een wedstrijd, performance
vervulling van een belofte, eis of verzoek
uitvoering van een rol in een toneelstuk, voorstelling in een theater, optreden voor een publiek, performance
vermogen om prestaties te kunnen leveren, performance
(psychologie) wijze waarop op prikkels gereageerd wordt
(taalkunde) iemands feitelijk taalgebruik in de praktijk (afgezet tegen het algemene vermogen om talen te leren), performantie

Overerving en ontlening

Frans

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
IPA: /pɛʁ.fɔʁ.mɑ̃s/

Woordafbreking

per·for·mance

Woordherkomst en -opbouw

van Engels performance

Zelfstandig naamwoord

performance v

(sport) prestatie bij een sportwedstrijd, performance
bereikte resultaat bij de uitvoering van een taak, functie performance
vermogen om prestaties te kunnen leveren, performance
(taalkunde) iemands feitelijk taalgebruik in de praktijk (afgezet tegen het algemene vermogen om talen te leren), performantie

[p{{{1}}}-1] "performance" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[qperformance-2] performance op website: Etymologiebank.nl

[3] 
Vandenbroeck, P.
Eerbetoon aan naaipatronen in: Vlaanderen. 318 jrg. 56 nr. 5 (november 2007) Christelijk Vlaams Kunstenaarsverbond, Tielt; p. 267; geraadpleegd 2016-03-12

[Alleen,_De_Pacific_Crest_Trail_te_voet_van_Mexico_naar_Canada-4] 
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers

[5] "Medewerkers aan dit nummer" De Gids. jrg. 172 nr. 3 (augustus/september 2009) Balans, Amsterdam; ISBN 9789460030055; p.722; geraadpleegd 2016-03-12

[6] 
Belemans, R.
"Erfgoeddag 2010: fake my day. Waarom FAKE? een echt erfgoedthema is" in: Faro. Tijdschrift over Cultureel Erfgoed. jrg. 2 nr. 3 (september 2009) Marc Jacobs en Bert Schreurs, Brussel; p. 56; geraadpleegd 2016-03-12

[7] 
Belemans, R.
"boekbespreking: Linda Duits. Multi-girl-culture. An ethnography of doing identity" in: Faro. Tijdschrift over Cultureel Erfgoed. jrg. 1 nr. 2 (april 2008) Marc Jacobs en Bert Schreurs, Brussel; p. 53; geraadpleegd 2016-03-12

[8] 
Peper, B.
geciteerd in: "Peper mag blijven van grote partijen" in: Het Vrĳe Volk: democratisch-socialistisch dagblad jrg. 46 nr. 13403 (9 februari 1991); p. 1 kol. 6; geraadpleegd 2016-03-12

[9] 
Witkam, J.J.
"De sluiting van Het Oosters Antiquarium van Rijk Smitskamp" in: De boekenwereld. jrg, 23 nr. 4 (juni 2007) Uitgeverij Matrijs, Utrecht; p. 212; geraadpleegd 2016-03-12

[10] 
Ubels, R.
"OnGewoon. Primeurs (2)" in: Nederlands Dagblad jrg. 48 nr. 12365 (2 april 1993); p. 4 kol. 8; geraadpleegd 2016-03-12

[11] rformance (Etymologie) in: Le Trésor de la Langue Française informatisé (1971-1994) op de website cnrtl.fr .

[12] Verhandelingen, raakende den natuurlyken en geopenbaarden godsdienst, uitgegeeven door Teyler's godgeleerd genootschap. (1786); pp. xviii (28) en xxi (41); geraadpleegd 2016-03-12

[13] Nederlandsche Staatscourant (5 juni 1826); p. 4 kol. 2; geraadpleegd 2016-03-12

[14] De Gids. (1855); pp. 298; geraadpleegd 2016-03-12

[15] De Gids. (1857); p. 157; geraadpleegd 2016-03-12

[16] Algemeen Handelsblad (14 juni 1880); p. 1 kol. 2; geraadpleegd 2016-03-12

[17] Het Nieuws van den Dag: kleine courant (17 juli 1885); p. 5 kol. 2; geraadpleegd 2016-03-12

[18] Dietsche Warande. (citaat uit 1865); p.403; geraadpleegd 2016-03-12

[19] Algemeen Handelsblad (20 juni 1881); p. 1 kol. 1; geraadpleegd 2016-03-12

[20] Het Nieuws van den Dag: kleine courant (16 augustus 1888); p. 9 kol. 3; geraadpleegd 2016-03-12

[21] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	performance	performances
verkleinwoord	-	-