Grekarar
Grekarar (gresk Έλληνες, ˈelines) er ei folkegruppe frå Hellas, Kypros, kringliggjande område og utvandra grupper over heile verda.[1] Grekarar har hatt stor innverknad på vestleg kultur gjennom filosofi, kultur, mytologi og teologi frå antikken og mellomalderen.
I oldtida viste namnet til ein gresk eller hellensk stamme i Vest-Hellas. Romarane og andre italiske folk nytta seinare nemninga om hellenarane generelt, og gjennom latinen er «grekarar» også i moderne språk blitt den vanlege nemninga på innbyggjarane i Hellas og etterkomarane deira.
Grekarar har historisk danna koloniar og greske samfunn i alle middelhavslanda, men har hatt hovudkonsetrasjonen sin ved Egearhavet og Det joniske havet. Her har ein tala gresk sidan bronsealderen.[2]
Fram til byrjinga av 1900-talet budde grekarar spreidd overalt frå den greske halvøya til vestkysten av Anatolia, Pontus ved Svartehavet, Konstantinopel, Egypt, Kypros og Sør-Italia. Mange av desse områda var del av Austromarriket på 1000-talet, medan andre var grunnlagde som tidlegare greske koloniar.[3]
Som følgje av Den gresk-tyrkiske krigen 1919-1922 fann det stad ei omfattande utveksling av innbyggjarar mellom Hellas og Tyrkia. Dei fleste grekarane frå Det osmanske riket/Tyrkia måtte no bu i det som no er staten Hellas eller på Kypros.
Utanom Hellas og Republikken Kypros bur det no større grupper grekarar i USA, Storbritannia, Tyskland, Australia, Canada og Albania.
Dei fleste grekarar er kristne tilknytte den gresk-ortodokse kyrkja.[4]
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- Denne artikkelen bygger på «Greeks» frå Wikipedia på engelsk, den 26. oktober 2014.
- Wikipedia på engelsk oppgav desse kjeldene:
- ↑ Roberts, J.M. (2004). The New Penguin History of the World. Penguin. s. 171–172, 222. ISBN 978-0-14-103042-5.
- ↑ «The Greeks». Encyclopædia Britannica. US: Encyclopædia Britannica Inc. 2008. Online Edition.
- ↑ Beaton, R. (1996). The Medieval Greek Romance. Routledge. s. 1–25. ISBN 0-415-12032-2.
- ↑ CIA World Factbook: Greece: Greek Orthodox 98%, Greek Muslim 1.3%, other 0.7%.
- «Grekere» (14. februar 2009), Store norske leksikon. Fri artikkel henta 26. oktober 2014.