Omkrins
Omkrins, periferi eller perimeter er avstanden rundt ei lukka kurve på eitt plan. Omkrins er au ei slags grense.
I geometrien reknar ein ut omkrinsen av enkle former, som sirklar og ellipsar, ved hjelp av matematiske formlar. I studiar av verda rundt oss, som geografi og astronomi, kan ein bruka meir avanserte måtar til å finna omkrinsen på område som ikkje er fullt så skjematiske.
I daglegtale syner periferi ofte til utkantstrok eller emne som ligg utanfor det som er interessant og som (derfor) er av underordna tyding.
Sirkel
[endre | endre wikiteksten]Omkrinsen til ein sirkel kan reknast ut frå diameteren med denne formelen:
Eller, ved å bytte ut diameteren med radiusen:
der r er radiusen, d er diameteren til sirkelen og π (den greske bokstaven pi) er konstanten 3,1415926...
Ellipse
[endre | endre wikiteksten]Omkrinsen til ein ellipse er meir problematisk da den eksakte løysinga blir ei rekke. Ramanujan har ei forenkling:
der og er store- og lille halvakse til ellipsen. Dei to er avhengige av eksentrisiteten til ellipsen på følgjande måte:
Dette tyder at omkrinsen au kan bli skrive som: