Tysbastslekta
| Tysbastslekta | |
.jpg)
| |
| Systematikk | |
| Rike: | Planteriket Plantae |
| Infrarike: | Streptophyta |
| Overrekkje: | Landplantar Embryophytes |
| Rekkje: | Karplantar Tracheophytes |
| Underrekkje: | Frøplantar Spermatophytes |
| Orden: | Kattostordenen Malvales |
| Familie: | Tysbastfamilien Thymelaeaceae |
| Slekt: | Tysbastslekta Daphne L., 1753 |
Tysbastslekta (Daphne) er ei planteslekt i tysbastfamilien.
Ho omfatta lauvfellande eller eviggrøne buskar. Blada er heilranda, har svært kort stilk og sit nesten alltid spreitt. Blomane duftar sterkt og har ikkje eigentlege kronblad, men begeret er vakse saman til eit røyr med fire flikar som minner om kronblad. Dei eviggrøne artane har ofte grøne blomar, medan dei lauvfellande som regel har rosa blomar, men det finst òg andre blomsterfargar som gul, kvit og purpur. Mange blomstrar svært tidleg på året, seint på vinteren eller tidleg på våren. Frukta er ein mellomting mellom ei steinfrukt og eit bær og er særs giftig for menneske, men ufarleg for fuglar.
Slekta er utbreidd i dei tempererte og subtropiske delane av Eurasia og Nord-Afrika frå Asorane i vest til Kamtsjatka i aust. Det finst 19 arter i Europa. I Noreg finst ein art, tysbast (Daphne mezereum), naturleg. Fleire av artene i slekta blir dyrka i hagar.
Artar
[endre | endre wikiteksten]I juli 2020 rekna Plants of the World Online følgjande artar med til slekta:[1]
- Daphne acutiloba Rehder
- Daphne alpina L.
- Daphne altaica Pall.
- Daphne angustiloba Rehder
- Daphne arbuscula Čelak.
- Daphne arisanensis Hayata
- Daphne aurantiaca Diels
- Daphne axillaris (Merr. & Chun) Chun & C.F.Wei
- Daphne bholua Buch.-Ham. ex D.Don
- Daphne blagayana Freyer
- Daphne brevituba H.F.Zhou ex C.Y.Chang
- Daphne caucasica Pall.
- Daphne championii Benth.
- Daphne chingshuishaniana S.S.Ying
- Daphne cneorum L.
- Daphne depauperata H.F.Zhou ex C.Y.Chang
- Daphne domini Halda
- Daphne emeiensis C.Y.Chang
- Daphne erosiloba C.Y.Chang
- Daphne esquirolii H.Lév.
- Daphne feddei H.Lév.
- Daphne formosana (Hayata) S.S.Ying
- Daphne gemmata E.Pritz. ex Diels
- Daphne genkwa Siebold & Zucc.
- Daphne giraldii Nitsche
- Daphne glomerata Lam.
- Daphne gnidioides Jaub. & Spach
- Daphne gnidium L.
- Daphne gracilis E.Pritz.
- Daphne grueningiana H.J.P.Winkl.
- Daphne hekouensis H.W.Li & Y.M.Shui
- Daphne holosericea (Diels) Hamaya
- Daphne jarmilae Halda
- Daphne jasminea Sm.
- Daphne jezoensis Maxim.
- Daphne jinyunensis C.Yung Chang
- Daphne jinzhaiensis D.C.Zhang & J.Z.Shao
- Daphne kamtschatica Maxim.
- Daphne kingdon-wardii Halda
- Daphne kiusiana Miq.
- Daphne koreana Nakai
- Daphne kosaninii (Stoj.) Stoj.
- Daphne kurdica (Bornm.) Bornm.
- Daphne laciniata Lecomte
- Daphne laureola L.
- Daphne leishanensis H.F.Zhou ex C.Y.Chang
- Daphne limprichtii H.J.P.Winkl.
- Daphne linoides (Hemsl.) Halda
- Daphne longilobata (Lecomte) Turrill
- Daphne longituba C.Yung Chang
- Daphne ludlowii D.G.Long & Rae
- Daphne luzonica C.B.Rob.
- Daphne macrantha Ludlow
- Daphne malyana Blecic
- Daphne mauritanica Nieto Fel.
- Daphne mezereum L.
- Daphne miyabeana Makino
- Daphne modesta Rehder
- Daphne morrisonensis C.E.Chang
- Daphne mucronata Royle
- Daphne myrtilloides Nitsche
- Daphne nana Tagawa
- Daphne odora Thunb.
- Daphne ogisui C.D.Brickell, B.Mathew & Yin Z.Wang
- Daphne oleoides Schreb.
- Daphne pachyphylla D.Fang
- Daphne papyracea Wall. ex G. Don
- Daphne pedunculata H.F.Zhou ex C.Y.Chang
- Daphne penicillata Rehder
- Daphne petraea Leyb.
- Daphne pontica L.
- Daphne pseudomezereum A.Gray
- Daphne purpurascens S.C.Huang
- Daphne retusa Hemsl.
- Daphne reginaldi-farreri Halda
- Daphne rhynchocarpa C.Y.Chang
- Daphne rodriguezii Texidor
- Daphne rosmarinifolia Rehder
- Daphne salicina H.Lév.
- Daphne sericea Vahl
- Daphne skipetarum Halda
- Daphne sojakii Halda
- Daphne sophia Kolenicz.
- Daphne souliei (Lecomte) Aymonin
- Daphne stapfii Bornm. & Keissl.
- Daphne striata Tratt.
- Daphne sureil W.W.Sm. & Cave
- Daphne tangutica Maxim.
- Daphne taurica Kotov
- Daphne taylorii Halda
- Daphne tenuiflora Bureau & Franch.
- Daphne thanguensis J.Ghosh, Midday, S.K.Dey & D.Maity
- Daphne tripartita H.F.Zhou ex C.Y.Chang
- Daphne velenovskyi Halda
- Daphne wangiana (Hamaya) Halda
- Daphne wolongensis C.D.Brickell & B.Mathew
- Daphne xichouensis H.F.Zhou ex C.Y.Chang
- Daphne yunnanensis H.F.Zhou ex C.Y.Chang
Kjelder
[endre | endre wikiteksten]- ↑ «Daphne Tourn. ex L.», Plants of the World Online (Royal Botanic Gardens, Kew), henta 6. juli 2020
- Denne artikkelen bygger på «Dephne (plant)» frå Wikipedia på bokmål, og «Tysbastslekta» frå Wikipedia på engelsk den 8. november 2020.
Litteratur
[endre | endre wikiteksten]- C. Grey-Wilson og M. Blamey; norsk utgave T. Faarlund og P. Sunding (1992). Teknologisk Forlags store illustrerte flora for Norge og Nord-Europa. Teknologisk Forlag. s. 244–245. ISBN 82-512-0355-4.
- M. Blamey og C. Grey-Wilson (2004). Wild Flowers of the Mediterranean (2 utg.). London: A & C Black. s. 137–138. ISBN 0-7136-7015-0.
- L. Carles og L. Thébault (2010). Guide de la flore des Alpes-Maritimes: du Mercantour à la Méditerranée. Gilleta•nice-matin. s. 189–190. ISBN 978-2-915606-74-4.
- J.J. Halda og L. Horáček. «Some taxonomic problems in the genus Daphne» (PDF). Acta Mus. Richnov 5: 133–160. OCLC 50343404. Arkivert frå originalen (PDF) 29. november 2014. Henta 19. november 2014.
- Flora Europaea – Daphne Besøkt 19. november 2014.
- Flora of China – Daphne Besøkt 19. november 2014.
- «Daphne». Flora iberica (PDF) (spansk). VIII. Madrid: RJB/CSIC. s. 33–42.