Antonio Vivaldi
 | |
| Profession: | compositor, violonista, mèste de vriolon e cap d'orquèstra |
|---|---|
| País: |  Republica de Venècia
|
| Estil: | barròc |
| Data de neishença: | 4 de març de 1678 |
| Lòc de neishença: | Venècia, Republica de Venècia |
| Data de decès: | 28 de julhet de 1741 |
| Lòc de decès: | Viena, Àustria |
Antonio Lucio Vivaldi (4 de març de 1678, Venècia - 28 de julhet de 1741, Viena) es un compositor barròc, violonista, mèste de vriulon e cap d'orquèstra deu sègle XVIII. La fama colossau de las soas Quate Sasons (qui son en vertat los 4 purmèrs concertos deu son opus titolat Il cimento dell'armonia e dell'inventione) qu'econen ua òbra rica (500 concertos haut o baish, detzeas d'operas, òras de musica religiosa) variada e innovanta (d'ua influéncia màger suber l'istòria de la musica en generau e deu concerto e deu vriulon en particular).
Biografia
[modificar | Modificar lo còdi]
Vivaldi que ho batejat de d'òra a casa e per la mairolèra per'mor d'estar en "dangèr de mort". Que's discuteish enqüèra s'aqueth dangèr e's referia au tèrratrem qui segotí Venècia aqueth dia o s'èra per'mor de la soa santat flaca (qu'avèva ua "estretor de piet", çò qui volèva certanament díser qu'èra bohabrac). La mair, Camilla Calicchio, qu'èra hilha d'un sarto e lo pair, Giovanni Battista Vivaldi, qu'era barbèr e violonista e que jogava a la Basilica de Sant Marc. Qu'ensenhè lo vriulon au petit Antonio e lèu, que joguèn amassas ; ambs que demorèn hèra pròches dinc a la mort de Giovanni Battista en 1736, pauc d'annadas abans la deu quite Antonio. Que's cred que Vivaldi e ho tanben aprenenedís de Giovanni Legrenzi, lo gran compositor venecian deu moment.
De d'òra (au torn deus dètz ans), que ho destinat a estar prèste (durant la soa vita, e tanben per'mor de la color deu son peu, que l'aperèn lo « Prèste Ros »), ua causida mei que mei interessada puish qu'atau que podó víver de e per la musica. Que s'ordinè en 1703, a l'atge de vint e cinc ans. Vivaldi non hore pas jamei un prèste deus seriós ; a còps que deishava de díser la messa entà s'anar notar idèas musicaus e que pretextè de la soa santat entà haut o baish non pas jamei díser la messa. Los sons enemics (enter los quaus be cau mentàver Tomaso Albinoni, autor deu panflet antiVivaldi, Il Teatro alla Moda) que l'acusèn quitament d'aver ua vita amorosa en contradiccion dab los sons vòts. En 1706 que deishè d'estar prèste e que vadó maestro di violino de l'orfalinat Pio Ospedale della Pietà.
Qu'èra ua famosa institucion veneciana qui educava gojatas, qui las ensenhava la musica en bèth apitar concèrts hèra presats. Los toristas (Jean-Jacques Rousseau ne ho un d'eths) que las anavan escotar (e sonque escotar, puish que non las podèvan pas véder).
A còps, los venecians rics que s'i anavan cercar molhèr. Aqueth emplec b'èra hèra prestigiós e que balhè a Vivaldi lo parat de compausar per ua bona orquèstra dab ua grana varietat d'instruments. A maugrat de las rivalitats, Vivaldi que ho presat en Euròpa sancèra, per d'autes compositors com Johann Sebastian Bach, peu Papa e peu rei d'Àustria. Que viatgè hèra e cada còp que demandè ua autorizacion a l'Ospedale della Pietà qui, cada còp, li tornè lo son emplec au son retorn a Venècia.
Vivaldi que s'anava justament cercar un tribalh a la cort de Viena, quan lo rei, lo son admirator, e's morí. Qu'ei atau qui lo gran musician e s'estupè en 1741, luenh de casa e dens lo praubèr. La legenda vivaldiana que perpausa qu'un mainatge de nau ans, Josèp Haydn, qu'auré cantat peu defunt. S'aquò n'ei pas brica segur, que n'auré avut lo parat.
Òbra
[modificar | Modificar lo còdi]
Concerto
[modificar | Modificar lo còdi]Vivaldi qu'ei l'autor, haut o baish, de 500 concèrtos, ua forma que desvelopè eth medish, mei que mei dab los tres movements : rapid, lent, rapid. Lo son estil de concèrto barròc qu'ei caracterizat per un ritornelo que l'orquèstra e hè tornar enter las envoladas deu solista. Los concèrtos de Vivaldi que's caracterizan tanben per la grana varietat d'instruments solistas causits peu Prèste Ros. Deu vriulon (lo son instrument) a la trompeta (un instrument hèra limitat ad aquera epòca puish que non podèva pas jogar sonque dab nòtas armonicas e non pas cromaticas) en passant peu basson (pauc de compositors barròcs b'escrivèn aitant de paginas solistas per aqueth instrument) o la viòla d'amor, Vivaldi qu'aproheitè lo parat d'estar lo mèste de joenas hilhas de talent qui jogavan instruments de tot escantilh entà variar los intruments solistas.
Lista numerica
[modificar | Modificar lo còdi]- 1, 2, 3 o 4 vriulons : 255
- 1 o 2 violoncèls : 30
- Combinasons divèrsas de vriulon(s) e violoncèl(s) : 11
- vriulon e orguen : 5
- Viòla d'amor : 7
- orquèstra de còrdas shens cap solista : 61
- 1 o 2 mandolinas : 2
- Laüt e viòla d’amor : 1
- Flabuta(s) : 19
- 1 o 2 clarins : 23
- Basson : 39
- 2 trompetas : 2
- 2 trompas : 2
- concertos grossos : 26
- concertos da camera : 24
Opus
[modificar | Modificar lo còdi]- Opus 1 — 12 Sonatas en trio per dus vriulons e baisha continua
- Vodat a Annibale Gambara
- Opus 2 — 12 Sonatas per vriulon e baisha continua
- Vodat a Frédéric IV de Danemarc
- Opus 3 — 12 Concertos per un, dus o quate vriulons, còrds e baisha continua l'Estro Armonico
- Vodat a Ferdinand III de Medici
- Opus 4 — 12 Concertos per vriulon La Stravaganza »
- Vodat a Vettor Dolfin
- Opus 5 — 6 Sonatas per un o dus vriulons
- Opus 6 — 6 Concertos per vriulon
- Opus 7 — 12 Concertos per violon e clarin
- Opus 8 — 12 Concertos pour violon Il Cimento dell’Armonia e dell’Invenzione » — Los 4 purmèrs be son « Las Quate Sasons »
- Vodat au comte de Morzin
- Opus 9 — 12 Concertos per violon « La Cetra »
- Vodat a Carles VI de Habsborg
- Opus 10 — 6 Concertos per flabuta, còrdas e baisha continua
- Opus 11 — 6 Concertos per vriulon e clarin
- Opus 12 — 6 Concertos per vriulon, còrdas e baishe continua
Opèras
[modificar | Modificar lo còdi]Que compausè tanben ua pièla d'opèras, dab mei o mens de suenh per'mor qu'ad aquera epòca l'opèra qu'èra sonque un lòc de passatge on lo monde devisavan en prestant mei o mens d'atencion, çò qui vòu díser que quauques uas de las soas òbras que hon escrivudas mei entà durar que non pas entà estar escotadas dab atencion. Après la Revolucion Francesa, l'òbra de Vivaldi que ho desbrembada e, mantuns còps, destrusida. Que lo tornèn descobrir au sègle XXau quan los musicològs e volèn saber de quina traca de compositor be podèva estar aqueth venecian qui plasèva tant a Johann Sebastian Bach, au punt de har transcripcions peu clavèr deus sons concèrtos.
Ficcions suber Antonio Vivaldi
[modificar | Modificar lo còdi]- Venècia arroia (filme d'Étienne Périer).
- Antonio Vivaldi, un princi a Venècia (filme de Jean-Louis Guillermou, 2008, dab la darrèra interpretacion de Michel Serrault).
Annèx
[modificar | Modificar lo còdi]Ligams intèrnes
[modificar | Modificar lo còdi]Bibliografia
[modificar | Modificar lo còdi]- (fr) Patrick Barbie, La Venise de Vivaldi : musique et fêtes baroques, Grasset, 2002.
- (fr) Nanie Bridgman, La musique à Venise, PUF, coll. « Que sais-je ? » (n° 2172), 1984.
- (it) Gianfranco Formichetti, Venezia e il prete col violino. Vita di Antonio Vivaldi, Bompiani, 2006.
- (fr) Sylvie Mamy, Antonio Vivaldi, Fayard, coll. « Musique », 2011.
- (de) Peter Ryom, Verzeichnis der Werke Antonio Vivaldis (Ryom-Verzeichnis), VEB Deutscher Verlag für Musik, 1974.
- (fr) Peter Ryom, Répertoire des œuvres d’Antonio Vivaldi : les compositions instrumentales, Engstrøm & Sødring, 1986.
- (en) Eleanor Selfridge-Field, Venetian Instrumental Music, from Gabrieli to Vivaldi, Dover Publications, 1994.
Nòtas e referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]
