Efiech pizza
Dins los estudis religioses e sociologics, l'efièch pizza es lo fenomèn que d'elements d'una nacion o cultura se transforman per el o, almens, s'adòptan de forma mai integrala en d'autras, e après se re-impòrtan a la siá cultura d'origina, o la forma en qu'aquesta s'es adaptada jos influéncia de (o impausada per, o importada dempuèi) aquestas fonts estrangièras.[1][2]
Las expressions similaras son "lo cèucle de retroalimentacion ermenéutica", "re-enculturalizacion", e "aute-orientalizacion". Lo tèrme "efècte pizza" foguèt trobat pel monge indú nascut en Àustria e professor de Antropología en l'Universitat de Siracusa, Agehananda Bharati, en 1970, basat en la siá compreneson de l'istòria de la pizza:[2][3]
La pizza originala foguèt importada en Nòva Yòrk pels emigrants napolitans. Après la primièra guèrra mondiala, un plat extrèmament elaborat, la pizza nòrd-americana de dimensions, de sabors e de colors diferentas, faguèt lo sieu camin de retorn en Itàlia dempuèi America a travèrs las familha en visita. Tant lo tèrme coma l'objècte an aquerit un nòu significat e un nòu estatus, aital coma fòrça nòus sabors dins lo sieu país de la siá origina, pas sonque en lo sud, mas a çò de long e ample de tota Itàlia.[4]
Exemples
[modificar | Modificar lo còdi]Los exemples originales donats per Agehananda Bharati an a veire, principalament, amb popularitat e estatus:
- La trilogia de pelliculas de Apu de Satyajit Ray, que fracassèron en l'Índia abans de recebre de prèmis dins de païses occidentaus, foguèron revaluadas coma classics del cinèma indian[5]
- La popularitat en l'Índia de movements coma los de Maharishi Mahesh Yogi e ISKCON basèron la siá popularitat dins lo de l'Occident[5]
- La popularitat del yoga postural en Índia, divèrses gurús, e d'autres sistèmas e d'ensenhaments indios en seguint la siá popularitat en Occident[6]
- L'estatus elevat dau Bhagavad Gita en lo hinduismo, ont, e mai se foguèt totjorn fòrça apreciat, ganhèt lo sieu protagonisme actuau sonque après los assages occidentaus d'identificar jonhètz unica «Bíblia hinduista».[4]
L'analista Mark Sedgwick escriguèt que lo terrorisme islamista, e, especificament, lo bombardament suicidari, pòt èsser vist coma d'exemples, en començant coma d'interpretacions isoladas del concèpte de shahid, o martirio, en essent après reutilizado dins lo mond musulman màger.[7]
La desfilada del Jorn de Mòrtes dins Vila de Mexico foguèt inspirat per un eveniment dau filme Spectre de James Bond, qu'èra fictiu quand se produsiguèt lo film.[8]
Los fondadors de la Societat Teosófica, Helena Blavatsky e Henry Steel Olcott, foguèron influenciats per las religions orientalas, e placèron après la siá sedença en Adyar, Chennai, dempuèi ont propaguèran los sieus ponchs de vista dins Índia.[3]
Musiciana salsa: las primièras bandas de salsa foguèron, principalament, puertorriqueños que se trasladèron en Naua Yòrk en lo decènni de 1930.
Lo Jorn de San Patricio, elos passa-carrièiras associadas amb el, foguèron celebrats pel primièr còp pels irlandeses nòrd-americanes; en fach, Dublín celebrèt pas una desfilada pel Jorn de San Patricio fins a 1931.[9] La renaissença de la musiciana tradicionala irlandesa dels ans 60-70 comencèt parcialament en America. Lo leprechaun es jonhètz figura mendre en la mitologia e folklore irlandés; foguèron popularizats pels irlandeses americanes e en Irlanda, se veson pas qu'en de contèxtes toristics coma dins de botigas de remembres e en lo Musèu NAcionau Leprechaun.[10][11][12]
La creacion de linternas tre nabos èra jonhètz costum de Halloween en Irlanda e qualques parts de Grand Bretanha. Los immigrants irlandeses menèron aquesta tradicion amb eles en los Estats Units, e l'adaptèron per usar de cogorlas nativas en luòc de nabos. Amb lo temps, las cogorlas arribèron a èsser utilizadas en luòc de nabos per crear de cogorlas de Halloween en Irlanda e Grand Bretanha.[13]
Critica
[modificar | Modificar lo còdi]L'academic David Miller escriguèt que los occidentales èran responsables de "...L'interès renauit en los quatre Vedas e los Upanishads, coma de tèxtes en se meteisses, escarte de l'interminable nombre de comentaris que son estats escriches pels indios per interpretar e sistematizar los tèxtes", doncas qu'a causa d'aqueste interès, "los academics indios an servit tanben aqueste menu, sovent d'una manièra mens suculenta que las siás contrapartes occidentalas. En las far an perdut la fòrça vitala o esséncia de las tradicions eticas indias."[14]
Vejatz-vos tanben
[modificar | Modificar lo còdi]Transculturación
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ Christopher S. Queen; Charles S. Prebish; Damien Keown, eds. (2003), Action dharma: new studies in engaged Buddhism, Routledge, p. 33, ISBN 978-0-7007-1594-7
- ↑ 2,0 et 2,1 David Gordon White (1991), Myths of the dog-man, University of Chicago Press, p. 267, ISBN 978-0-226-89509-3
- ↑ 3,0 et 3,1 Kim Knott (2000), Hinduism: a very short introduction, Oxford University Press, p. 78, ISBN 978-0-19-285387-5
- ↑ 4,0 et 4,1 Agehananda Bharati (1970). "The Hindu Renaissance and its Apologetic Patterns". The Journal of Asian Studies. Association for Asian Studies. 29 (2): 267–287. doi:10.2307/2942625. JSTOR 2942625.
- ↑ 5,0 et 5,1 Agehananda Bharati (1980), "Indian Expatriates in North America and neo-Hindu Movements", in Vinayshil Gautam; J. S. Yadava (eds.), The Communication of Ideas, Concept Publishing Company, p. 245
- ↑ Gavin D. Flood (1996), An introduction to Hinduism, Cambridge University Press, p. 267, ISBN 978-0-521-43878-0
- ↑ Mark Sedgwick (2007), Islamist Terrorism and the “Pizza Effect”, Perspectives on Terrorism, Volume I, Issue 6
- ↑ David Agren, October 30, 2016, The Guardian, Mexico City's James Bond-inspired Day of the Dead parade gets mixed reviews, retrieved October 28, 2018.
- ↑ "Getting My Irish Up". Trekking and Trebeking.
- ↑ O'Brien, John (October 6, 2019). "Where Did The U.S. Find Its Leprechaun?". News and Events - Ohio Irish American News.
- ↑ "Leprechauns versus Irish fairies on St. Patrick's Day". IrishCentral.com. March 6, 2020.
- ↑ O'Connell, Ronan (August 20, 2020). "Sidhe Fairies Are Truly Part of Irish Mythology, Not Leprechauns". Fodors Travel Guide.
- ↑ Aoife McElwain, Halloween: Forget pumpkins – carved turnips are truly frightening (October 27, 2018). Irish Times. Retrieved March 3rd 2020.
- ↑ Miller, D. (1981). "Sources of Hindu Ethical Studies_ a Critical Review". The Journal of Religious Ethics. Blackwell Publishing. 9 (2): 186–198. JSTOR 40014933.