Leitora

Vila d'Occitània

Leitora
Lectoure

La carrèra màger e la catedrala Sent Gervasi.

Armas

Geografia fisica

Coordenadas

43° 56′ 07″ N, 0° 37′ 19″ E

Superfícia

84,93 km²

Altituds
· Maximala
· Mejana
· Minimala

223 m
164 m
68 m

Geografia politica

Gasconha

França

Condòm

Leitora-Lomanha (burèu centralizator), caplòc deu Canton de Leitora abans 2015

Intercom
243200391

CC de la Lomanha gersesa

Cònsol

Xavier Ballenghien
(2020-2026)

Geografia umana

Populacion
Populacion totala
(2018)

3 665 ab.

Evolucion de la populacion

4 020 ab.

Densitat

44,19 ab./km²

Autras informacions

Leitorés, a

32700

Leitora^[1]^[2]^,^[3]^,^[4]^,^[5] (Lectoure en francés) es ua comuna gascoa de Lomanha dens lo comtat d'Armanhac administrada peu departament francés de Gers dens la region d'Occitània, ancianament de Miègjorn-Pirenèus.

Qu'ei la patria deus escrivans gascons Alcèu Deurriu, Pèir de Garròs e Joan Francés Bladèr, deu marescau d'Empèri Jean Lannes e de generaus de la Revolucion Francesa e de l'Empèri.

Geografia

Las vilas de Leitora e Florença son tradicionalament rivalas. Dens lo contèxte de las comoditats de circulacion modèrna, son tròp près e una remplaça l'auta, dens un procès cumulatiu. L'economia e la demografia de Leitora demingan regularament e Leitora non pòt resistir a la poténcia comerciala e industriala de la vila vesina (2858 abitants en 1806, 4309 en 1851, 6368 en 1990). Los emplecs tirats deu torisme e deu termalisme son limitats. De son passat Leitora garda pr'aquò l'avantatge d'aver un licèu.
La casuda demografica de Leitora estoc accelerada per la barradura de la basa logistica d'Intermercat (200 a 300 emplecs perduts entre 2012 e 2015)^[6].

Perimètre deu territòri

Comunas confrontantas de **Leitora**
Sent Martin de Güeina, La Garda Fimarcon	Lo Casterar Leitorés, Sent Avit e Frandat	Castètharroi
Marçolan		Plius, L'Isla Boson
Terrauba	Paulhac, Castèthnau d'Arbiu	Manhàs, Sent Clar

Toponimia

Lo nom de Leitora es atestat al sègle IV, Lactora, Lactura e lo nom de son pòble, Lactorates, es citat en 176 e los dus cap a 400, civitas Lactoratium. Segon Negre, Leitora veng probablament deu gallic lact-, benlèu « lèit » o « blanc », e ó-rate « embarri »; l'atraccion de las finalas en -a a hèit suprimir lo -t finau^[7]. Lo sufixe -ates abondós dens los noms de pòbles mei que mei celtics muisha qu'aquera reconstruccion es erronèa
Segon Dauzat, lo nom poiré benlèu estar en rapòrt damb l'arrasic o mot preceltic leca (la vila es sus un planèr dissecat). Lo sufixe deu nom deus Lactorates, pòble que Leitora n'èra la capitala, seré preceltic ^[8].
Xavier Delamarre ajusta autas fòrmas ancianas : Lacura (Cosmografia de Ravena), Lactorae (inscripcion), Lactorat(ium) e plaça Lactora dens los noms gallics. Lo tèma *laxtu, *lactu-, *lacto- es celtic. Es pas briga segur que *lacto- signifique « lèit » e l'explicacion « hortalessa de las murralhas blancas com lèit » (!), per un compausat **Lactorate es erronèa, i a un derivat Lactor-atis « abitant de Leitora »^[9].

Istòria

Aquesta seccion es voida, pas pro detalhada o incompleta. Vòstra ajuda es benvenguda !

Eraldica

Escut de Leitora De gueules à deux béliers d'argent, passant l'un au-dessus de l'autre.

Administracion

Lista deus cònsols successius
Periòde		Identitat	Etiqueta	Qualitat
3 de julhet de 2020	2026	Xavier Ballenghien		president de la Comunautat de comunas de la Lomanha gersesa (2020-)
març de 2001	2020	Gérard Duclos	PS	mètge
març de 1971	2001	Robert Castaing	PS	professor, senator (1989-1998), conselhèr generau (1992-2001)
març de 1965	1971	Gilbert Albinet		notari
març de 1959	1965	Robert Lambrey		director PTT onorari
setembre de 1944	març de 1959	Raymond Dieuzaide		mètge, conselhèr generau (1945-1954)
	1944
Totas las donadas son pas encara conegudas.

Avant la refòrma cantonala de 2014, aplicada en 2015, la comuna èra deu canton de Leitora (caplòc); es adara deu canton de Lectoure-Lomagne, donc de Leitora-Lomanha (burèu centralizator).

Demografia

modificar « persona »
v · d · m

Evolucion demografica
Populacion comunala actuala (2013): 3753, totala:

5 503

5 453

6 360

6 109

6 495

6 262

6 352

6 225

6 098

5 914

6 086

5 733

5 507

5 542

5 272

4 994

4 736

4 495

4 310

4 166

3 726

4 040

4 218

4 407

3 955

4 134

3 908

3 950

3 790

3 923

4 034

3 933

3 797

3 771

3 746
4 176

2009

2010

3 766
4 201

3 785
4 222

Fonts

Base Cassini de l'EHESS - Nombre retengut a partir de 1962 : Populacion sens comptes dobles - Sit de l'INSEE

Evolucion de la populacion 1962-2008

En 2018 la populacion qu'èra de 3665 abitants e la densitat qu'èra de 43,15 ab/km².

Economia

Monuments

La hont de Diana o *Hontelia*, gravadura XIXe s. in *Le Midi pittoresque*, d'Eugène Trutat

Leitora est labellisée vila d'art et d'histoire.

Espòrts

Club de rugbi de XV l'Union Espòrtiva Leitoresa

Hèstas e festivaus

Hèsta deu Melon, en julhet.
L'Estiu fotografic de Leitora

Personalitats ligadas dab la comuna

Joan V d'Armanhac
Pèir de Garròs, escrivan
Joan de Garros, escrivan
Pierre Charron, religios e filosofa (1541-1603)
Antoine de Roquelaure (1544-1622), governador de Leitora
Emmanuel-Louis de Cugnac (1729-1800), darrièr evesque
Bernard Descamps, parlamentari (1758-1825)
Jean-Jacques de Laterrade, generau de la Revolucion Francesa
Joseph Lagrange (1763-1836), generau de la Revolucion Francesa e de l'Empèri
Pierre Banel, (1766-1796), général de la Revolucion Francesa
Jean Lannes, (1769-1809), marescau d'Empèri
Jacques-Gervais Subervie, generau d'Empèri.
Jérôme Soulès (1760-1833), generau d'Empèri.
Jean-Baptiste Dupin (1772-1863), generau d'Empèri.
Joan Francés Blader (1827-1900), istorian
Augustin Dupouy (1808-1868), viceamirau
Auguste Boué de Lapeyrère (1852-1924), amirau, ministre
Ulysse Pic, jornalista e pamphlétaire
Aurélie Soubiran, princesse Ghika, (1820-1904) escrivan
Alcée Durrieux, Alcèu deu Riu, (1819-1901), escrivan
Paul Noël Lasseran (1868-1933), pintra
Louis Damblanc, cercaire
Maurice Cazeneuve, realisator
Georges Courtès, istorian, conselhèr generau, capdau de la Societat Arqueologica de Gers
Joan-Claudi Pertusèr, dessinator
Jacques Gratton jogaire de rugby à XV

Embessonatges

Sent Loís (Haut Ren).

Véser tanben

Comunas de Gers

Ligams extèrnes

Nòtas

↑ Institut d'Estudis Occitans, Comission Toponimica Occitana, Luòcs, basa de donadas de toponimia occitana. Cèrca «Leitora».
↑ Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3.
↑ «Toponimia occitana».
↑ Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».
↑ Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».
↑ https://www.ladepeche.fr/article/2012/06/15/1395356-intermarche-la-base-logistique-de-lectoure-sera-transferee-a-montbartier.html
↑ Ernest Nègre, Toponymie générale de la France, 1990-98, vol. I, p. 196, par. 3081
↑ Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 394
↑ Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 170, 173, 352

Bibliografia

Histoire de Lectoure, sous la direction de Maurice Bordes et Georges Courtès, Leitora, 1972.
Sites et monuments du Lectourois, sous la direction de Maurice Bordes, Leitora, 1974.
Deux siècles d'Histoire de Leitora (1780-1980), Syndicat d'initiative, Leitora, 1981.

Etapa precedenta

Miradors

Romavatge de Sant Jacme de Compostèla

Via Podiensis

Etapa seguenta

L'Arromiu

Portau de Gasconha

[1] Institut d'Estudis Occitans, Comission Toponimica Occitana, Luòcs, basa de donadas de toponimia occitana. Cèrca «Leitora».

[2] Pojada, Patrici. Repertòri toponimic de las comunas de la region Miègjorn-Pirenèus. Nouvelles Éditions Loubatières, 2009. ISBN 978-2-86266-573-3.

[3] «Toponimia occitana».

[4] Congrès permanent de la lenga occitana. «Top'Òc: Diccionari toponimic occitan».

[5] Institut d'Estudis Occitans. «BdTopoc–Geoccitania».

[6] ttps://www.ladepeche.fr/article/2012/06/15/1395356-intermarche-la-base-logistique-de-lectoure-sera-transferee-a-montbartier.html

[7] Ernest Nègre, Toponymie générale de la France, 1990-98, vol. I, p. 196, par. 3081

[8] Albert Dauzat, Charles Rostaing, Dictionnaire étymologique des Noms de Lieux en France, Librairie Guénégaud, reedicion 1984, p. 394

[9] Xavier Delamarre, Noms de lieux celtiques de l'Europe ancienne, ed. Errance, 2012, p. 170, 173, 352

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]