Pierre-Joseph Proudhon

Pierre-Joseph Proudhon (nascut lo 15 de genièr de 1809 a Besançon dins lo departament francés de Dobs, mòrt lo 19 de genièr de 1865 a Passy, França) es un polemista, publicista, economista e sociològ francés. Foguèt lo primièr a se qualificar d'anarquista. Li devèm la formula famosa « La proprietat, es lo raubament » que figura dens lo sieu memòri. Qu'es aquò la proprietat ? o Recèrca sus lo principi del Drech e del Govèrn, la sieu òbra majora, publicada en 1840.

La publicacion de Qu'es aquò la proprietat ? atira l’attencion de las autoritats francesas mas tanben de Karl Marx que comença una correspondéncia amb el. Los dos òmes s’influéncian mutualament ; se tròban a París que Marx i es en exilh. La lor amistat s'acaba quand, en responsa a la Filosofia de la misèria de Proudhon, Marx escriu la Misèria de la filosofia. Dins l'Association Internacionala dels Trabalhaires (Primièra Internacionala), i aguèt scission entre los anarquistas de Baconin e los de Proudhon. Los mutualistas proudhonencs se pensavan que la proprietat collectiva èra de defugir e que la revolucion sociala se podiá aténher pacificament.

Proudhon balhèt, dins son Sistèma de las contradiccions economicas (1846) una explicacion de la societat fondada sus l'existéncia de realitats contradictòrias. Aital la proprietat es la pròva de l'inegalitat, mas tanben l'objècte de la libertat. Aital tanben lo maquinisme fa créisser la productivitat mas a l'encòp destrusís l'activitat mestierala e fa patir l'obrièr. Fin finala la quita libertat es indispensabla mas tanben causa d'inegalitat. Aquelas contradiccions son etèrnas e preveson pas l'autodestruccion del capitalisme coma Marx o anonciava.

Dins sas Confessions d'un revolucionari per servir a l'istòria de la Revolucion de febrièr, Proudhon escriu : « L’anarquia es l'òrdre sens lo poder ». Ensagèt de crear una Banca Nacionala que prestèsse sens interès, un pauc coma las mutualas de uòi.