Sagont
|
Sagont
Sagunt (ca)/Sagunto (es) | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| |||||
| |||||
| Geografia fisica | |||||
| Coordenadas | 39° 40′ 35″ N, 0° 16′ 24″ O | ||||
  | |||||
| Superfícia | 132,37 km² | ||||
| Altituds · Mejana |
49 m | ||||
| Geografia politica | |||||
| Estat |  Espanha | ||||
| Comunautat autonòma | País Valencian | ||||
| Comarca | Camp de Morvedre | ||||
| Geografia umana | |||||
| Populacion (?) |
65,003 ab. | ||||
| Autras informacions | |||||
| Còde postal | 46500-46520 | ||||
| www.sagunt.es | |||||
Sagont (en catalan Sagunt, e en castelhan Sagunto), es istoricament conegut coma Morvedre, tanben foguèt nomenat Arse, es una vila del País Valencian que se tròba en la comarca del Camp de Morvedre.
La vila a dos centres urbans: lo centre istoric al pè del castèl e del teatre roman, e lo Pòrt de Sagont, situat sus la còsta a 4 quilomètres del centre istoric. La municipalitat compta 65 595 abitants (L'Institut Nacional d'Estadística d'Espanya, 2011), repartits entre aqueles 5 quilomètres que separan la plaja de l'antic castèl roman, la majoritat d'aqueles (prèp de 40589) del quartièr del Pòrt. Tanben i a encara 4 quartièrs menor: l'Almardà, El Baladre, Gausa, Montiver.
Geografia
[modificar | Modificar lo còdi]La vila es al cap de la comarca del Camp de Morvedre a 25 km al nòrd de la vila de Valéncia. Situada a la broa del riu Palància que, aprèp aver broajat la ciutat, s'escampa dins un còn alluvial.
La còsta es bassa e sablonenc, cobèrta de dunas. La vegetacion locala se pòt considerar ara coma desapareguda mas foguèt dominada per l'euse. Actualament i a qualques bosques de pins dins los monts mai prèp del mar. Entre las espècias, son fòrça lo romanin e lo lentiscle, dins la selva; e la sanha e de canavèras dins los paluns costièrs. Lo mitan climatic es lo mediterranèu.
Istòria
[modificar | Modificar lo còdi]De l'antica Arse a Saguntum
[modificar | Modificar lo còdi]
La ciutat de Sagunt es citada dins qualques textes de la literatura classica, en relacion amb los eveniments de la Segonda Guèrra Punica. Aquela ciutat iberoedetaniana èra coneguda jòl nom d'Arse mas a l'epòca ispanoromana venguètSaguntum.
L'istòria de Sagont coma ciutat portuària es longa. Al sègle III AbC, Sagunt (a l'epòca, ciutat d'origina grèga e aligada a Roma) constituissiá un punt estrategic dins lo comèrci mediterranèu amb la moneda mai important d'edetània.[1] A aquela epòca, los comerçants de Sagunt vivián installats a proximitat del pòrt (fòra del barris de la ciutat) per tòca de far prosperar los afars sus la còsta ont arribavan los marins per Sagont. Aquel pòrt antic es lo barri conegut coma "Grau Vell".
La ciutat edetaniana, foguèt assetjada pel general Annibal en 219 AbC. Lo sètge durèt de meses, e los abitants d'Arse aguèron coma estrategia d'empachar Annibal passar las muralhas a l'entorn de la ciutat. Pasmens lo refús de l'ajuda de las comarcas vesinas, qu'avián paur del poder creissent d'Arse suls pòbles de la region, capitèron resistir als assauts de l'armada cartaginesa per prene la ciutat. La situacion venguèt insostenibla aprép de lo refús de la Republica Romana d'enviar ajuda als saguntins. La ciutat desmoralizada resistiguèt qualques meses mai, fàcia a una armada mai numerosa e mai avalida, cal prene en compte que l'armada de sètge aviá par objectiu final de derrotar Roma. Aprés lo sètge, Annibal trobèt una ciutat desolada, parcialament destruida e cremada. Aquò provoquèt lo cartaginés qu'aviá sacrificat de temps, soldats e avitalhament dins la conquèsta de la ciutat. Se ditz segon la legenda que los abitants de Sagunt en l'abséncia d'ajuda dels romans, e amb lo refús de se rendre, decidiguèron de far prene un grand fuòc e de s'i getar totes. Atal comencèt la Segonda Guèrra Punica entre Cartage e la republica de Roma.
Sèt ans mai tar la ciutat tornèt èsser presa pels romans, jol nom de Saguntum. En 214 AbC. foguèt administrada coma municipium (municipalitat romana); los romans bastiguèron un granc circ dins la partida bassa de la ciutat e un teatre de capacitat de uèit mila plaças.
Una granda recession foguèt provocada per las invasions dels Barbars: Vandals e Visigòts, entre los sègles V e VII.
Al sègle VII, l'invasion arabi provoquèt lo despoblament de la region es de la peninsula. A l'epòca lo nom cambièt encara, Saguntum ven Morbiter, puèi Morverdre, nom conservat fins a 1868 e que derivan de muri veteres (los murs vièlhs) de l'Edat Mejana. En 1098, la vila foguèt provisòriament presa pels crestians, pasmens la reconquèsta definitiva se faguèt en 1238, quand Jacme Ièr d'Aragon, lo Conquerent, prenguèt la vila per la corona d'Aragon puèi pel reialme de Valéncia.
Edat Modèrna e contemperanèu
[modificar | Modificar lo còdi]En 1868, lo novèl Govèrn Provisional modifiquèt lo nom de la vila, nomenada Morvedre dempuèi mai de dos sègles, per l'ancian nom roman de Sagont, seguent lo vam romantic e classic de l'epòca.
En decembre de 1874, se faguèt a Sagunt la presa de poder militar metent al cap lo general Martínez Campos, qu'acabèt amb la Primièra Republica.
Al començament del sègle XX se desvolopèt una industria siderurgica a l'entorn del Pòrt de Sagont. Dins los ans 1980, a causa de la reorganizacion industrial e de la crisi economica, se tanquèt lo darrièr naut forn.
La vila ensaja de diversificar lo sector productiu (ciments, quimica) e una especializacion del sector siderometallurgic, atrasent los investiments de grandas societats coma lo grop Arcelor o ThyssenKrupp.
Economia
[modificar | Modificar lo còdi]L'economia es basada subretot sus l'industria siderurgica e en l'exportacion d'agrums. Suls sols cultivats i a de carobièrs, olivièrs e qualques vinhas e ametlièrs e sus la tèrra asagadas i a d'irangièrs e d'autres frutièrs.
A la Fin de sègle XIX s'exportava de vins e aigardents cap a França: aprèp de la destruccion del vinhal pel filloxèra lo vinhal foguèt remplaçat pels irangièrs.
Embessonatge
[modificar | Modificar lo còdi].svg){kind=small}
Monuments
[modificar | Modificar lo còdi]
Referéncias
[modificar | Modificar lo còdi]- ↑ (ca) Josep Corell Inscripcions romanes del país Valencià: Saguntum i el seu territori ed: Universitat de Valéncia, 2002, ISBN 8437055245
.svg){kind=small}
