Tedri
Tedri[1] (Lyrurus tetrix, enne Tetrao tetrix) on keskisuuruine lindu. Ižätedret voijah painua 1,5 kiluo, niilöin rungan piduhus sit on läs 60 sentii. Emätedret ollah vähästy pienembi. Ižä- da emätedret erotahgi värin puoles. Ižätedren sullat ollah mustat, emätedren – ruspakonkirjavat. Karjalas tedrie on kaikkiel, yhtelläh suvipuoles niidy on enämbi.
Syöndy
[kohenda | kohenda tekstu]Talvel tedri syöy koivun, pajun da lepän urvua da lehtenkandua. Lumettomannu aijannu se rubieu syömäh muarjutuhjoloin lehtii da andimii, eriluaduzii siemenii da vezoi. Kui toizil kanalinduloil, tedrel pidäy olla mahas kvartsukivyzii. Net avvutetah linnule kovien syömizien suluandas. Sendäh tedri alalleh lainuou nämmii kivyzii.
Kiimuaigu
[kohenda | kohenda tekstu]Keviäl tedret kiimuijah. Kiiman aigah kuuluu omaluaduine ižätedrilöin kukerdandu. Kiimuaigu loppuu oraskuun lopus. Tedri haudou 5-13 jäiččiä, enimyölleh 8. Havvondu kedtäy läs kolmie nedälii. Poigazet roitah kezäkuun toizel puoliškol libo heinykuun allus.
Lugu Karjalas
[kohenda | kohenda tekstu]Tedriloin luguh vaikuttau meččuičendu kiiman aigua, pahat siät poigazien havvonduaigah da pedoelätit. Tedri on kallis mečästyslindu. Virrallizien tiedoloin mugah Karjalas vuvvennu 2014 oli 500 tuhattu tedrie.