Siilheeti
Afaan Siilheeti ykn Nagri, afaan naannoo ummanni kutaa Siilheet kaaba baha Baanglaadeesh fi naannoo gammoojjii Barak Asam, Hindii keessatti dubbatamudha. Akkasumas diyaaspooraa Siilheeti Yunaayitid Kingidam, Ameerikaa fi Baha Giddu Galeessaa keessa jiraniin dubbatama.
Afaan Siilheeti afaan Prakrit irraa kan madde yoo ta'u garee afaanii Indo-Aryan fi Tibeto-Burman irraa dhiibbaa akka qabu amanama. Garee Indii Bahaa maatii afaanii Indoo-Ariyaan keessaa tokko.
Siilheeti sagalee, caaslugaa fi jechoota addaa kan Beengaalii, afaan hojii Baanglaadeesh irraa adda ta'e qaba. Afaanonni lamaan Beengaalii wajjin walfakkeenya hedduu qabaatanis, garaagarummaa sagaleessuu fi jechoota jechootaatiin wal-hubatamuu hin danda’an.
Sylhet duudhaa ogbarruu badhaadhaa seenaa dheeraa sirboota afoolaa, baalaadii durii fi walaloo qaba. Jaarraa tokkoo oliif afaan kana guddisuu fi kunuunsaa kan ture waldaa ogbarruu Siilheeti.
Waggoota dhiyoo asitti, kufaatii afaan Siilheeti irratti yaaddoon guddachaa kan dhufe yoo ta'u, dhaloonni dargaggoota hedduun kanaa mannaa Beengaalii dubbachuu filataniiru. Dhimma kana furuufis manneen barnootaa afaan Siileetii hundeessuun sagantaalee televijiinii afaan Siileetii oomishuuf hojiiwwan adda addaa dhaabbilee fi namoota dhuunfaatiin fudhatamanii jiru.
Afaan Siilheeti akkasumas akka afaan tokkootti beekamtii fi kabaja mataa isaatiin kan argate yoo ta’u, yunivarsiitiiwwan hedduun koorsii afaanii fi aadaa Siilheeti kennan.
Walumaagalatti, afaan Siilheeti qaama hambaalee aadaa badhaadhaa naannoo Siilheet keessaa isa tokko yoo ta’u, itti fufiinsa jiraachuu fi lubbuu isaaf tattaaffiin kunuunsuu fi guddisuuf taasifamu murteessaadha.