Ryszard J . Wieczorek

In contemporary discourses of patronage in art, literature, theatre or music, the motives for becoming involved in patronage are a continuing subject of research interest. Although the area of motivation still remains unclear today, it is undoubtedly the case that the patrons’ initiatives were always linked to using the potential of art for political and propaganda purposes. With the arrival of music printing previous patronage practices took on a new shape. Printed editions, through their previously unachievable extent of distribution, now became a far-reaching instrument of representing high-born personages. The most common way of achieving this were dedication letters, produced with the intention of introducing a given work into broad social circulation. Among the few extant Polish music prints from the sixteenth century, the editions of works by Wacław of Szamotuły (1533) and Valentin Bakwark (1565) are of exceptional significance. This article investigates the paratexts include...

Spośród nielicznie zachowanych polskich druków muzycznych z XVI wieku wyjątkowe znaczenie mają dwie krakowskie edycje: Lamentationes Hieremiae prophetae (1553) Wacława z Szamotuł oraz Harmoniarum musicarum in usum testudinis factarum (1565) Valentina Bakwarka. Zawarte w nich listy dedykacyjne, mimo różnic co do charakteru, struktury i treści, są ważnym źródłem informacji o renesansowych praktykach patronackich. Poemat Wacława z Szamotuł (Carmen nuncupatorium) ma wyjątkowy charakter, gdyż wbrew humanistycznej tradycji mody pochwalnej (encomium) nie zawiera prośby o finansowe wsparcie, lecz odnosi się do zagrożenia ze strony Imperium Osmańskiego. Kompozytor, wyjaśniając genezę i posępny charakter swojego dzieła, daje wstrząsający opis inwazji tureckiej na Węgry i przestrzega przed podobnym losem mieszkańców Mołdawii – graniczącego z Polską i Turcją państwa buforowego, w tym czasie całkowicie pogrążonego w chaosie. Ponieważ Zygmunt II August starał się tam odbudować swoje wpływy, poemat Wacława można traktować jako przedłużenie dyplomacji – jako apel o wierność polskiemu królowi.

Odmienny charakter ma list dedykacyjny Bakwarka, stanowiący typowe encomium. Choć przepełniony jest metaforami wychwalającymi erudycję, kulturę i wspaniałomyślność Zygmunta II Augusta, to wyjaśnia zarazem okoliczności opublikowania antologii i daje ogólną charakterystykę zawartych w niej kompozycji. Obie dedykacje stanowią ważne źródło informacji o relacjach obu muzyków z ich patronem i pozwalają na dostrzeżenie kontekstów, które w innym przypadku nie byłyby czytelne. Są zarazem świadectwem wykorzystania potencjału sztuki, służącej, w przypadku Wacława, celom polityczno-propagandowym, a w przypadku Bakwarka – kreowaniu wizerunku monarchy jako osoby światłej i wrażliwej. Ilustrują wreszcie wielorakie funkcje drukowanego paratekstu – jako przyciągającego publiczną uwagę „listu otwartego”, potwierdzającego istnienie trwałych relacji patronackich i ukazującego okoliczności wydania dzieł oraz ich przesłanie.

Probably at no time in the history of European culture has amor Zeros held such an important place in both philosophy and literature as during the Renaissance. Never was this topos the subject of such a large number of published treatises, beginning with Marsilio Ficino’s De amore (c. 1469, pub. 1484) an expansive commentary on Plato’s Symposium. Confining ourselves to just the first half of the sixteenth century, we should mention here such major trattati d ’amore as those by Pietro Bembo (1505), Francesco da Diacetto (1508), Mario Equicola (1525), Agostino Ninfo (1529), Leone Ebreo (1535), Sperone Speroni (1542), Giuseppe Betussi (1544) and Tulia d’Aragona (1547). Other works published during this period also deal extensively with the nature of amor, in particular Baldassare Castiglione’s II libro del cortigiano (1528).1 All of these writ­ ings drew to a greater or lesser extent on Ficino’s Platonic conception of love as the desire for the beautiful and the good. As Bernard McGinn...

The article explores the question of provenance and function of the Silesian mensural codex WarU 5892 from Warsaw University Library (olim Codex Breslau 2016, c. 1495–1500). After discussing Wrocław lottery announcement from 1517 (included in WarU 5892), which is an important document of social life in the capital of old Silesia, the article ana¬lyzes texts of some compositions in German, Latin, and Czech languages. The article also discusses some aspects of the transmission of the Franco-Flemish poly¬phonic repertory preserved in WarU 5892 and investigates the stylistic features of the can¬tio Paradisus trinitatis, which is preserved in only two sources: the above mentioned WarU 5892 and Bohemian manuscript Speciálník (HradKM 7) from the same time. This work shows a number of archaic stylistic features which suggest that it was composed in the same area where WarU 5892 and HradKM 7 were compiled. As shown in the article, none of the previously considered hypotheses question the Silesian provenance of the manuscript, thus the arguments favouring the Czech provenance of WarU 5892 (postulated by Fritz Feldmann) cannot be considered convincing. A number of premises of codicological and scriptural nature indicate that WarU 5892 was not intended for practical use but consti¬tuted a private anthology (repository) of works that were unknown in the area and thus worth retaining.
The last part of the article focuses on Lenka Hlávkova-Mráčkova’s hypothesis (2007) advocating that some incomplete mass cycles in WarU 5892 (containing no polyphonic Agnus Dei) were copied from Bohemian Utraquist sources. This article proposes an alterna¬tive approach according to which the absence of polyphonic Agnus Dei suggests that these mass cycles were imported – directly or indirectly – from the Duchy of Milan.

The subject of the present study is the repertoire of three closely related manuscript books with polyphonic music in mensural notation – musica figurata – from the end of the 15th century, now stored in the libraries of Berlin (Berlin 40021), Leipzig (Leipzig 1494 – the so-called ”Apel Codex“), and Warsaw (Warsaw 5892, olim Breslau 2016). Even though they were all discovered either in the last decades of the 19th century, or in the opening ones of the 20th, thus far they have not been thoroughly analyzed in terms of their repertoire

... Znamienne, iż nie zacho-wały się one w żadnej z florenckich antologii z czasów Lorenza de' Medici, co może świadczyć o tym, iż nie były ... na ten temat: R. Trexler, Public Life in RenaissanceFlorence, New York 1980, pas-sim oraz WF Prizer, Reading Carnival: the Creation of a ...

... Znamienne, iż nie zacho-wały się one w żadnej z florenckich antologii z czasów Lorenza de' Medici, co może świadczyć o tym, iż nie były ... na ten temat: R. Trexler, Public Life in RenaissanceFlorence, New York 1980, pas-sim oraz WF Prizer, Reading Carnival: the Creation of a ...