Adya van Rees-Dutilh
Adrienne (Adya) Catherine van Rees-Dutilh (ur. 7 czerwca 1876 w Rotterdamie, zm. 11 października 1959 w Utrechcie) – holenderska artystka tekstylna, malarka i graficzka; członkini ruchu dadaistycznego w Zurychu i jedną z pierwszych sygnatariuszek pierwszego berlińskiego Manifestu Dada[1].
| Data i miejsce urodzenia |
7 czerwca 1876 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
11 października 1959 |
| Narodowość |
Holandia |
| Dziedzina sztuki |
malarstwo, grafika, tekstylia |
| Gatunek |
Życiorys
edytujUrodziła się jako druga córka w zamożnej rodzinie z Rotterdamu. W latach 1886–1890 pobierała lekcje rysunku u Barbary van Houten w Hadze, a w latach 1896–1900 u Ernesta Blanc-Garina w Brukseli. Tutaj doskonaliła swój styl rysowania i uczyła się posługiwać różnymi technikami. W Brukseli obracała się w kręgach lewicowo-libertyńskich oraz rozwijała idee antyburżuazyjne i antykapitalistyczne[2].
Około 1900 osiedliła się w Gooi[2]. W tym czasie na różnych wystawach pokazywała swoje realistyczne prace, w tym wiele portretów i sztukę użytkową. Około 1904 zamieszkała z partnerem artystą Otto van Reesem w dzielnicy Montmartre w Paryżu, gdzie żyli w komunie artystów znanej jako Bateau-Levoir[3].
W 1909 wyszła za mąż za Otto van Reesa i miała z nim trójkę dzieci[2].
Po urodzeniu pierwszych dwóch córek zaczęła koncentrować się na tworzeniu abstrakcyjnych gobelinów i haftów. W 1913 wróciła do rysunku i malarstwa. Swoje abstrakcyjne prace wystawiała m.in. w Rotterdamie (1910), Amsterdamie (1912) i Berlinie (1913)[4]. Jej prace były również pokazywane i sprzedawane w Stanach Zjednoczonych. Rysunek Fantomas (1914) został opublikowany na okładce awangardowego niemieckiego magazynu "Die Aktion"[2].
Adya przeszła na katolicyzm w 1914, a religia miała odzwierciedlenie w jej sztuce i twórczości[5].
W czasie I wojny światowej mieszkała w Szwajcarii i Francji. W Zurychu małżeństwo współpracowało z artystą Hansem Arpem. W 1915 w Galerii Tanner w Zurychu, stworzyli z nim wystawę, która powszechnie uważana jest za początek dadaizmu. W 1918 znaleźli się wśród sygnatariuszy pierwszego berlińskiego Manifestu Dada. W latach 20. XX w. Dutilh zaprojektowała szereg dadaistycznych plakatów w technice kolażu[2].
Później przeprowadziła się do Paryża, gdzie była związana z artystyczną grupą Cercle et Carré[6].
Jej relacja z Ottem znacznie się pogorszyła i na początku 1938 zdecydowali się na separację, lecz pozostali w kontakcie. Po wojnie Adya wróciła do Holandii i po wielu przeprowadzkach zamieszkała w końcu z mężem i żyła z nim aż do jego śmierci w 1957. Jej wzrok uległ znacznemu pogorszeniu i nie była w stanie już pracować.
Jest jedną z pierwszych holenderskich artystek, która stworzyła całkowicie abstrakcyjne prace[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Adya van Rees · International Dada Archive [online], dada.lib.uiowa.edu [dostęp 2021-10-20].
- ↑ a b c d e Marloes Huiskamp, Dutilh, Adriana Catharina (1876-1959) [online], resources.huygens.knaw.nl, 17 września 2019 [dostęp 2021-10-20].
- ↑ Adya van Rees [online], AWARE Women artists / Femmes artistes [dostęp 2021-10-20] (ang.).
- ↑ Adya Van Rees-Dutilh – Sanduhr (Hourglass) 1914 [online], Arthur [dostęp 2021-10-20] (ang.).
- ↑ Adya van Rees - Dutilh [online], Otto van Rees [dostęp 2021-10-20] (niderl.).
- ↑ a b Adya van Rees - Dutilh [online], Stedelijk Museum Schiedam [dostęp 2021-10-20] (niderl.).