Drammen

Drammen – miasto w południowej Norwegii (41 km na południowy zachód od Oslo) ośrodek administracyjny gminy (norw. kommune) oraz stolica okręgu Buskerud, u ujścia rzeki Drammenselva do fiordu Drammenfjord. Powierzchnia 137 km², 103 291 mieszkańców (w 2023), współrzędne geograficzne 59°44′N 10°09′E.

Drammen

gmina
Herb Flaga
Państwo	Norwegia
Region	Østlandet
Okręg	Buskerud
Siedziba	Drammen
Kod statystyczny	0602
Powierzchnia	137,51 km²
Populacja (2023) • liczba ludności	103 291
• gęstość	751,15 os./km²
Tablice rejestracyjne	KE KF KH KJ KK KL KN KP KR KS
Adres urzędu: Engene 3008 DRAMMEN
Położenie na mapie okręgu
Strona internetowa

Drammen jest 367. norweską gminą pod względem powierzchni.

Historia

Pierwsze ślady aktywności człowieka w okolicach Drammen pochodzą z neolitu, sprzed około 6-7 tysięcy lat, kiedy powstały rysunki w skałach w Åskollen i Skogerveien; największym i najcenniejszym z nich jest wizerunek łosia, liczący 1,75 m długości.

Z 1070 roku pochodzą pierwsze zapiski o istnieniu portu w Drammen – autorstwa wikińskiego barda Snorre Sturlusona. W XIV wieku na terenach dzisiejszego miasta powstały osady Bragernes i Tangen, które po połączeniu w 1811 utworzyły dzisiejsze Drammen.

W 1870 doprowadzono do Drammen kolej żelazną, a w 1909 uruchomiono tu pierwszą w Skandynawii linię trolejbusową. Sieć komunikacji trolejbusowej zlikwidowano w 1967.

Demografia

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 57 148 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 415,59 os./km². Pod względem zaludnienia Drammen zajmuje 10. miejsce wśród norweskich gmin.

W Drammen mieszka 1,6 tys. Polaków, tj. 1,9% ludności (2013).

ludność stan na 1 stycznia 2005
	kobiety	mężczyźni	razem
osób	27 668	29 480	57 148
%	48,41%	51,59%	100%

wykształcenie stan na 1 października 2004
	podst.	śred.	wyższe	niezn.
osób	8989	25 048	10 013	2091
%	19,48%	54,29%	21,7%	4,53%

Edukacja

Według danych z 9 października 2015:

• liczba szkół (norw. grunnskole): 19 (12 szkół podstawowych, 5 gimnazjów i 1 szkoła mieszana)
• liczba uczniów szkół podst.: 7200

Władze gminy

Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Osmund Kaldheim, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Tore Opdal Hansen.

Turystyka

Niezwykłością Drammen jest m.in. „Spiralen” – tunel drogowy w kształcie sięgającego 200 m n.p.m. korkociągu (lub gwintu śruby) łączącego miasto ze szczytem wznoszącego się nad nim wulkanicznego wzgórza Bragernesåsen. Wlot do tunelu znajduje się na wysokości ok. 50 m n.p.m., jego długość we wnętrzu góry – 1650 m, przy czym „gwint śruby” o promieniu kilkudziesięciu metrów zwinięty jest w sześć zwojów. Wysokość tunelu, 3,65 m, umożliwia przejazd nim autobusów wycieczkowych. Wybudowano go w roku 1961, na 150-lecie miasta (projektowano go już w połowie lat 50., kiedy uznano, iż istniejący w tamtym czasie kamieniołom, znajdujący się tylko 200 metrów od miejscowego szpitala powinien zostać przeniesiony w inne miejsce mniej uciążliwe dla pacjentów), a wydobyty z wnętrza materiał skalny (kwarce i porfiry z dolnej części, bazalty – z górnej) wykorzystano do budowy pobliskich dróg. Na szczycie wzgórza znajduje się doskonały punkt widokowy, restauracja Åspaviljongen oraz wymierzona w port armata model Cockerill 1904, która jest jedną z dwunastu, ustawionych tam w 1905 do obrony miasta w związku z obawami przed inwazją po rozpadzie unii ze Szwecją. Armata ta obecnie strzela co roku na wiwat w związku z norweskim świętem państwowym, przypadającym 17 maja. Wjazd autem na szczyt to koszt 35 koron. Alternatywą może być piesza wędrówka, która zajmie około 35 minut. Oprócz tego w Drammen znajduje się regionalne muzeum, teatr z roku 1870 oraz kościół i ratusz, oba z 1871 roku.

Bolączką Drammen są nieustanne problemy komunikacyjne w mieście; jest ono bowiem węzłem komunikacyjnym dla międzynarodowych tras E18 i E134. Naprzeciw tym problemom wyszło niezbyt często spotykane rozwiązanie inżynieryjne: pod ulicą Rosenkrantzgata w rejonie Instytutu Ortopedycznego znajduje się podziemne skrzyżowanie tuneli drogowych (Rosenkrantzgata i Lajordgata) w formie ronda.

Na początku XXI wieku polski nurek Leszek Piotr Zochowski odkrył w Drammenfjord rafę koralową. Znajduje się ona na głębokości 10–20 m, na pochyłości blisko brzegu i ma długość ok. 30–40 m, a wysokość do dwóch, a nawet trzech metrów. Norweski znawca koralowców Pål B. Mortensen ocenia ją, że powstała przed ok. siedmioma tysiącami lat i że należy do głębokowodnego typu Lofelia. Prawdopodobnie powstała w czasach, kiedy fiord i rzeka koło Drammen były o kilkadziesiąt metrów płytsze i zamarła przed paru tysiącami lat.

Przemysł

• Port Drammen
• Rybołówstwo (ważny ośrodek przetwórstwa łososia)
• Browar Aass, najstarszy w Norwegii, uruchomiony w 1834, posługujący się niemieckimi recepturami z 1516
• Przemysł stoczniowy, drzewny, metalurgiczny (cynk, kobalt, nikiel)

Sport

• Strømsgodset IF – klub piłkarski
• Drammen Håndballklubb – klub piłki ręcznej
• od sezonu 2002/2003 – Puchar Świata w biegach narciarskich kobiet i mężczyzn
• 1947 – Skating World Championship for Women – mistrzostwa świata łyżwiarstwa kobiet
• W pobliżu Drammen, w Tranby i Lier, leży motocrossowy tor wyścigowy Lyngås Motorbane, na którym rozgrywane są m.in. wyścigi FIA.
• 17 grudnia 1998 roku urodził się Martin Ødegaard.

Zobacz też

• gminy Norwegii
• podział administracyjny Norwegii

Bibliografia

• Dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå – Drammen kommune
• Dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen

Linki zewnętrzne

• Strona oficjalna