Jesionik

Jesionik
*Jeseník*
	; Jesionik z lotu ptaka (2017)
Herb	Flaga
Państwo	Czechy
Kraj	ołomuniecki
Kraina	Śląsk
Burmistrz	Blišťanová Zdeňka
Powierzchnia	38,22 km²
Wysokość	432 m n.p.m.
Populacja (2021); • liczba ludności; • gęstość	; 11 524; 302 os./km²
Nr kierunkowy	+420
Kod pocztowy	790 01
Tablice rejestracyjne	M
	Położenie na mapie kraju ołomunieckiego Jesionik
	Położenie na mapie Czech Jesionik
	50°13′47″N 17°12′17″E/50,229722 17,204722
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Jesionik (cz. Jeseník, do 1947 Frývaldov, niem. Freiwaldau, pol. dawniej Frywałdów, Frywałd) – miasto w Czechach, w kraju ołomunieckim, leżące w Górach Opawskich (cz. Zlatohorská vrchovina), na pograniczu Wysokiego Jesionika (cz. Hrubý Jeseník) i Gór Złotych (cz. Rychlebské hory). Jesionik położony jest na Czeskim Śląsku, a historycznie na Dolnym Śląsku. Według danych z 1 stycznia 2015 powierzchnia miasta wynosiła 3823 ha, a liczba jego mieszkańców 11 524 osób^[1].

Historia

Pierwsza wzmianka o Jesioniku pochodzi z 1267, z czasów kolonizacji kraju. Już z tego okresu pochodzą informacje o poszukiwaniach górniczych rud metali. W źródłach łacińskich miasto figuruje jako Vriwald, w niemieckich jako Freiwalda.

W przeszłości Jesionik był największym miastem biskupiego księstwa nyskiego, leżącym na obecnych terenach czeskich. W czasach późniejszych rozwój miasta i okolicy związany był przede wszystkim z pierwszym na świecie zakładem wodoleczniczym, który został założony przez Vincenza Priessnitza. Stąd pochodzi czeska nazwa uzdrowiska – Priessnitzovy lázně (oficjalnie Lázně Jeseník, niem. Bad Gräfenberg), a główny pawilon nosi nazwę Priessnitzovo sanatorium. Nazwa drugiego sanatorium (pawilonu) Ripper pochodzi od nazwiska zięcia Priessnitza, który miał duży wpływ na rozwój uzdrowiska. Pawilon dziecięcy – Karolina nosi imię córeczki Priessnitza, której nie udało się wyleczyć i zmarła, kiedy miała 3 lata. Najdłuższy pawilon nazywa się Bezruč, a kolejny – Maryčka.

W 1888 miasto uzyskało połączenie kolejowe z Hanušovicami do Głuchołaz – budowa wymagała skomplikowanych rozwiązań technicznych ze względu na duże różnice wysokości na trasie biegnącej przez Przełęcz Ramzovską (cz. Ramzovské sedlo) (początkowo planowano tunel pod Červenohorskim sedlem, ale zarzucono go z powodów finansowych).

7 sierpnia 1901 odsłonięto tzw. Polski pomnik, będący wyrazem wdzięczności kuracjuszy narodowości polskiej. Podobne upamiętnienia pozostawili po sobie Anglicy, Grecy, Rumuni, Czesi, Francuzi i Rosjanie. Sam obelisk postawiono już w 1894, ale dopiero w 1900 zezwolono na przyozdobienie go wizerunkiem orła. Już wcześniej, w 1869, jednemu ze źródeł nadano nazwę „Polskiego”. W 2005 poddano je renowacji^[2].

Do 1918 Jesionik był miastem zamieszkałym niemal wyłącznie przez Niemców – spis z 1910 wykazał, że dla 99,5% był on językiem ojczystym. Wśród wyznań 95,5% stanowili rzymscy katolicy^[3]. W 1930 spis wykazał 8959 Niemców oraz 1281 Czechów i Słowaków;

9816 rzymskich katolików,
301 ewangelików,
121 husytów,
82 starokatolików,
11 prawosławnych,
98 żydów,
146 bez wyznania.

Według spisu w 2001^[4] w mieście mieszkało:

11206 Czechów,
451 Morawian,
366 Słowaków,
136 Niemców,
39 Ślązaków,
29 Polaków,
28 Romów

i po kilkanaście osób innych narodowości. Podział religijny wyglądał następująco:

2471 rzymskich katolików,
142 ewangelików,
68 husytów,
36 prawosławnych,
19 Świadków Jehowy,
8728 bez wyznania,
869 nie podało.

W 2017 na rynku w Jeseniku postawiono 4-tonową figurę św. Jana Nepomucena ze śląskiego granitu. W okresie CSRS została ona przestawiona pod kościół Wniebowzięcia NMP^[5].

Inną atrakcją miasta jest ogród ziołowy do aromaterapii.