Massachusetts

Massachusetts (wym. /ˌmæsəˈtʃuːsɪts/^ⓘ/ˌmæsəˈtʃuːsɪts/; pełna nazwa: Commonwealth of Massachusetts, „Wspólnota Massachusetts”) – jeden ze stanów USA, położony w regionie Nowej Anglii na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego.

Massachusetts

Commonwealth of Massachusetts

stan
6. stan od 6 lutego 1788
Pieczęć Flaga
Hymn: All Hail to Massachusetts
Dewiza: Ense petit placidam sub libertate quietem
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Boston
Kod ISO 3166-2	US-MA
Gubernator	Maura Healey (D)
Powierzchnia	27 336 km²
Populacja (2017) • liczba ludności	6 859 819
• gęstość	312,68 os./km²
Strefa czasowa	UTC-05:00 UTC-04:00
Języki urzędowe	angielski
Położenie na mapie USA
Strona internetowa

Na północy graniczy ze stanem New Hampshire oraz stanem Vermont, na zachodzie ze stanem Nowy Jork, a na południu z Connecticut i Rhode Island. Rzeźba terenu wyżynno-górska na zachodzie (Appalachy), niziny na wybrzeżu; urozmaicona linia brzegowa. Ponad dwie trzecie populacji zamieszkuje obszar metropolitalny Wielkiego Bostonu.

Nazwa stanu pochodzi od nazwy plemienia indiańskiego i oznacza „lud wysokich wzgórz” lub „miejsce wielkiego wzgórza”.

Historia

• 1620 – przybycie grupy protestanckich osadników na pokładzie statku „Mayflower” i założenie kolonii Massachusetts Bay.
• 1689 – rewolta bostońska przeciwko władzom Dominium Nowej Anglii.
• 1770 – w Bostonie doszło do starcia protestujących mieszkańców z żołnierzami angielskimi, zginęło pięciu demonstrantów (masakra bostońska).
• 1773 – w bostońskim porcie grupa kolonistów wdarła się na angielskie statki z ładunkiem herbaty i wyrzuciła ją do morza (tzw. herbatka bostońska).
• 1775 – w Lexington i Concord pod Bostonem doszło do pierwszych starć zbrojnych między oddziałami angielskimi a oddziałami amerykańskimi (rewolucja amerykańska).
• 6 lutego 1788 – data ratyfikacji Konstytucji.
• 10 maja 1966 – został zniesiony zakaz rozpowszechniania środków zapobiegających ciąży i materiałów informacyjnych dotyczących kontroli urodzin.
• 18 listopada 2003 – Massachusetts jako pierwszy stan USA zalegalizował małżeństwa osób tej samej płci.
• 8 listopada 2016 – mieszkańcy stanu opowiedzieli się za zniesieniem zakazu posiadania marihuany – od 15 grudnia 2016 każdy może uprawiać i mieć przy sobie ograniczone ilości suszu konopnego, a w 2017 roku władze stanowe zaczęły wydawać przedsiębiorcom licencje na sprzedaż marihuany w sklepach i lokalach.

Geografia

• Klimat: umiarkowany, w głębi lądu chłodniejszy i bardziej suchy
• Główne rzeki: Connecticut
• Najwyższe wzniesienie: Mount Greylock, 1064 m n.p.m.
• Liczba parków stanowych: 129 (rok 2000)

Miasta

Na terenie stanu Massachusetts znajduje się 58 miast (city), w tym 9 o liczbie ludności przekraczającej 100 000 (2022 r.).

Boston

Worcester

Springfield

Cambridge

Lowell

Brockton

Quincy

Lynn

New Bedford

Fall River

Lawrence

Newton

Somerville           

Framingham

Największe miasta w stanie Massachusetts, powyżej 70 000 mieszkańców (2022)

Lista:

• Boston (650 706)
• Worcester (205 319)
• Springfield (154 064)
• Cambridge (118 488)
• Lowell (113 608)
• Brockton (104 826)
• Quincy (101 727)
• Lynn (100 891)
• New Bedford (100 682)
• Fall River (93 682)
• Lawrence (87 954)
• Newton (87 381)
• Somerville (79 762)
• Framingham (70 963)
• Haverhill (67 153)
• Medford (65 399)
• Malden (64 712)
• Waltham (64 065)
• Taunton (59 922)
• Revere (58 528)
• Weymouth (57 410)
• Chicopee (54 980)
• Peabody (53 896)
• Methuen (53 241)
• Barnstable (49 532)
• Everett (49 350)
• Attleboro (46 601)
• Salem (44 722)
• Leominster (43 646)
• Pittsfield (43 310)
• Beverly (42 235)
• Fitchburg (41 502)
• Woburn (41 248)
• Marlborough (40 971)
• Westfield (40 535)
• Amherst (40 059)
• Chelsea (38 637)
• Braintree (38 567)
• Holyoke (37 720)
• Watertown (35 022)
• Randolph (34 530)
• Franklin (33 656)
• North Attleborough (30 930)
• Gloucester (29 836)
• Northampton (29 327)
• Melrose (29 155)
• Bridgewater (28 780)
• West Springfield (28 501)
• Agawam (28 393)
• Gardner (20 902)
• Newburyport (18 662)
• Winthrop (18 510)
• Greenfield (17 656)
• Southbridge (17 619)
• Amesbury (17 179)
• Easthampton (16 045)
• North Adams (12 777)
• Palmer (12 337)

Religia

Dane z 2014 r.:

• katolicy – 34%,
• brak religii – 32% (w tym: 7% agnostycy i 5% ateiści),
• protestanci – 21% (głównie: kalwini, anglikanie, baptyści, bezdenominacyjni, metodyści i zielonoświątkowcy),
• żydzi – 3%,
• prawosławni – 1%,
• pozostałe religie – 9% (w tym: unitarianie, buddyści, mormoni, muzułmanie, świadkowie Jehowy, hinduiści i bahaiści).

Symbole stanu

• Dewiza: Ense Petit Placidam Sub Libertate Quietem (łac.) – „Mieczem szuka spokoju w wolności”
• Symbole: wiąz amerykański, sikora, biedronka i inne

Podział administracyjny

Stan Massachusetts podzielony jest na 14 hrabstw, z których największe pod względem liczby mieszkańców jest hrabstwo Middlesex, a największe pod względem powierzchni całkowitej jest hrabstwo Worcester.

Gospodarka i bogactwa naturalne

Rolnictwo

• główne uprawy: warzywa, żurawina
• hodowla: konie

Przemysł

Elektroniczny, elektrotechniczny, maszynowy, poligraficzny.

Uczelnie

• Massachusetts Institute of Technology (MIT) – jedna z najlepszych uczelni technicznych na świecie
• Uniwersytet Harvarda – jeden z najlepszych uniwersytetów na świecie
• Boston University
• Clark University
• Boston College
• Northeastern University
• Berklee College of Music
• University of Massachusetts
• Tufts University
• Wellesley College
• Emerson College

25 centów – rewers z symbolami i przydomkiem stanu

Zobacz też

• Prowincja Massachusetts Bay