Mikołaj IV (papież)
Mikołaj IV (łac. Nicolaus IV, właśc. Girolamo Masci OFM; ur. 30 września 1227 w Lisciano, zm. 4 kwietnia 1292 w Rzymie[1]) – franciszkanin, papież, w okresie od 22 lutego 1288 do 4 kwietnia 1292[2].
| Girolamus Masci | ||
| Papież Biskup Rzymu | ||
| ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
30 września 1227 | |
| Data i miejsce śmierci |
4 kwietnia 1292 | |
| Papież | ||
| Okres sprawowania |
1288-1292 | |
| Generał zakonu franciszkanów | ||
| Okres sprawowania |
1274–1279 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Nominacja biskupia |
12 kwietnia 1281 | |
| Sakra biskupia |
1281 (?) | |
| Kreacja kardynalska |
12 marca 1278 | |
| Kościół tytularny |
Santa Pudenziana (1279) | |
| Pontyfikat |
22 lutego 1288 | |
Życiorys
edytujWczesne życie
edytujMikołaj IV urodził się w grodzie Lisciano w Ascoli Piceno, w zachodniej prowincji Marche[1]. W roku 1272 pełnił funkcję legata papieskiego w Grecji, gdzie udał się, aby zaprosić delegację tamtejszego kościoła prawosławnego do wzięcia udziału w XIV Soborze Powszechnym[1]. W roku 1274 zastąpił Bonawenturę z Bagnoregio, będąc wybranym przez minorytów na ósmego następcę św. Franciszka z Asyżu – generałem franciszkanów[1]. Cztery lata później został mianowany przez Mikołaja III kardynałem prezbiterem[2] Santa Pudenziana. Papież Marcin IV w 1281 mianował go biskupem diecezji suburbikarnej Palestrina[2].
W czasie konklawe, rozpoczętego w 1287 i trwającego jedenaście miesięcy, kilku kardynałów zmarło, a kilku innych znacznie podupadło na zdrowiu[2]. Girolamo Masci został wybrany na Stolicę Piotrową 15 lutego 1288, lecz odmówił przyjęcia godności; jednak kardynałowie odrzucili jego odmowę i wybrali go ponownie 22 lutego[1].
Pontyfikat
edytujZaraz po wyborze mianował się dożywotnim senatorem[1]. Pomimo pobożności i zrównoważenia, wykazywał dużą usłużność wobec arystokratycznego rodu Colonnów, m.in. mianując Giovanniego Colonnę, jedynym senatorem[1]. 8 sierpnia 1288 ogłosił wyprawę krzyżową przeciwko Władysławowi Kumanowi.
Naglącym zadaniem było rozstrzygnięcie ciągnącego się sporu o Sycylię, utraconą przez Andegawenów, po nieszporach sycylijskich[1]. 29 maja 1289 Mikołaj IV koronował Karola Kulawego, syna Karola I Andegaweńskiego na króla Sycylii i Jerozolimy (warunkiem koronacji było uznanie przez Karola zwierzchnictwa papieskiego)[1]. W lutym 1291 zawarł traktat z Alfonsem III Liberalnym (uwalniając go od ekskomuniki) i Filipem IV Pięknym, dotyczący odebrania Sycylii z rąk Jakuba II Sprawiedliwego[1]. Jednak 18 czerwca 1291 roku Alfons III zmarł i Jakub II został królem i Sycylii, i Aragonii, jego brat Fryderyk II został wiceregentem wyspy[1]. W 1289 roku papież zawarł konkordat z portugalskim królem Dionizym I.
W Wielkanoc 1288 r. spotkał się z Bar Saumą, nestoriańskim mnichem i posłem władcy Ilchanatu, który próbował nawiązać przymierze z chrześcijańską Europą przeciwko muzułmanom w walce o panowanie na Bliskim Wschodzie. Jednocześnie Bar Sauma przekazał papieżowi informacje o życiu chrześcijan w Azji, a szczególnie wśród Mongołów i Chińczyków[3].
Utrata Akki w 1291 sprowokowała chęć zwołania krucjaty[2]. Mikołaj IV wysyłał franciszkańskich misjonarzy na Bałkany i Bliski Wschód[1]. Wysłał także pierwszego misjonarza do Chin – Jana z Montecorvino, który został później mianowany arcybiskupem Pekinu[2].
Jego konstytucja z 18 lipca 1289 zagwarantowała połowę przychodów Kurii Rzymskiej kolegium kardynalskiemu[1]. Dokument pochodzący z okresu panowania Mikołaja IV Taxatio Ecclesiastica Angliae et Walliae Auctoritate (1291-1292), dotyczący zbiórki daniny kościelnej na Wyspach Brytyjskich, jest ważnym źródłem informacji dla historyków zajmujących się dziejami średniowiecznej Anglii i Walii.
Za pontyfikatu Mikołaja IV ozdobiono mozaikami rzymskie bazyliki: Santa Maria Maggiore oraz św. Jana na Lateranie[2]. Papież Mikołaj IV zmarł w pałacu apostolskim obok rzymskiej bazyliki Santa Maria Maggiore, który został wybudowany na jego własne życzenie[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h i j k l m n John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 286-288. ISBN 83-06-02633-0.
- ↑ a b c d e f g Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 104-105. ISBN 83-7006-437-X.
- ↑ Joseph Cummins, Największe zagadki historii – nieznane wydarzenia, Katarzyna Ciarcińska (tłum.), Warszawa: Bellona, 2009, s. 56, ISBN 978-83-11-11457-9, OCLC 316514805.
Bibliografia
edytuj- Michał Gryczyński: Leksykon papieży. Katowice: Książnica, 2007, s. 198-199. ISBN 978-83-7132-964-7.
- Pope Nicholas IV. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-01-01]. (ang.).