SMS König
SMS König – niemiecki pancernik typu König z okresu I wojny światowej. W skład Cesarskiej Marynarki Wojennej wszedł w sierpniu 1914 roku. Okręt otrzymał imię dla uczczenia króla Wirtembergii Wilhelma II. Zatopiony przez załogę w Scapa Flow w czerwcu 1919 roku.
| |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia |
Kaiserliche Werft Wilhelmshaven |
| Początek budowy |
październik 1911 |
| Wodowanie |
1 marca 1913 |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby |
10 sierpnia 1914 |
| Los okrętu |
samozatopiony w Scapa Flow w 1919 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa: 25 790 t |
| Długość |
175,4 m |
| Szerokość |
29,5 m |
| Zanurzenie |
9,1 m |
| Napęd | |
| 3 turbiny parowe o łącznej mocy 45 000 KM, 3 śruby, 2 stery | |
| Prędkość |
21,2 węzła |
| Zasięg |
8000 Mm przy 12 węzłach |
| Uzbrojenie | |
| 10 dział 305 mm 14 dział 150 mm 10 dział przeciwlotniczych 88 mm 5 wyrzutni torpedowych 500 mm | |
| Opancerzenie | |
| pancerz burtowy: 350 mm pancerz wież artylerii głównej: 300 mm | |
| Załoga |
1136 |
Projekt i budowa
edytujZamówienie na pierwszy pancernik typu König zostało złożone w stoczni Kaiserliche Werft Wilhelmshaven w Wilhelmshaven. Okręt podczas budowy nosił tymczasową nazwę „S”, nadano mu stoczniowy numer budowy 33. Koszt budowy oszacowano na 45 milionów złotych marek.
Budowa okrętu rozpoczęła się w październiku 1911 roku. Wodowanie nastąpiło 1 marca 1913 roku. Wejście do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej nastąpiło 10 sierpnia 1914 roku[1].
Służba
edytujPo wejściu do służby wszedł w skład V Dywizjonu III Eskadry Floty Oceanicznej, gdzie miał służyć razem z innymi pancernikami typu König. Ostatecznie próby morskie zakończyły się 23 listopada 1914 roku. 9 grudnia wszedł na mieliznę na redzie portu Wilhelmshaven. Płynący za nim siostrzany pancernik „Grosser Kurfürst” nie zdołał uniknąć kolizji i uderzył w rufę poprzedzającego go okrętu. Naprawy wynikłych z tego zdarzenia uszkodzeń dokonano do 2 stycznia 1915 roku. 22 stycznia okręt skierowano na ćwiczenia na Morzu Bałtyckim. Pierwsze misje bojowe na Morzu Północnym odbył w marcu 1915 roku. W kwietniu 1915 roku, wraz z innymi pancernikami typu König, eskortował lekkie krążowniki stawiające miny na Morzu Północnym. We wrześniu 1915 roku uczestniczył w ochranianiu kolejnych akcji stawiania min w rejonie Morza Północnego, w grudniu tego roku brał udział w ćwiczeniach na Bałtyku[2]. 25 kwietnia 1916 roku ochraniał niemieckie krążowniki liniowe podczas akcji ostrzeliwania brytyjskiego wybrzeża[3].
„König” wziął udział w bitwie jutlandzkiej jako część Floty Pełnomorskiej, wchodząc w skład jednostek V Dywizjonu III Eskadry, w szyku towarzyszył innym okrętom swojego typu. Jednym z pierwszych celów jakie ostrzelał był krążownik liniowy HMS „Tiger”. Następnym celem były dwa brytyjskie niszczyciele „Nestor” i „Nicator”, które po wykonaniu ataku torpedowego zostały zatopione przez niemieckie pancerniki.
W dalszym przebiegu bitwy jego pociski mogły się przyczynić do zatopienia krążownika pancernego HMS „Defence”. Po 30 minutach walczące pancerniki ponownie się do siebie zbliżyły, co skutkowało intensywną wymianą ognia, w wyniku której „König” został wielokrotnie trafiony przez pociski kalibru 343 mm wystrzelone przez pancernik HMS „Iron Duke”. Uszkodzenia nie spowodowały wyłączenia okrętu z walki, jednak poważnie go uszkodziły. Na okręcie wybuchły liczne pożary, dla ich gaszenia, a także stabilizacji jednostki, konieczne było zalanie wielu przedziałów. Do wnętrza okrętu wpłynęła woda o masie 1600 ton. Podczas całej bitwy na pokładzie „Königa” zginęło 45 osób, a 27 zostało rannych[4].
W październiku 1917 roku „König” stanowił część floty 300 niemieckich okrętów, przeznaczonych do operacji morsko-lądowej, ubezpieczających operację desantową na archipelagu Wysp Moonsudzkich w Zatoce Ryskiej, wówczas należących do Imperium Rosyjskiego. 16 października „König” ostrzelał i trafił siedmioma pociskami rosyjski pancernik „Sława”[5].
Po zakończeniu I wojny światowej został wraz z innymi okrętami Floty Pełnomorskiej internowany w bazie Royal Navy w Scapa Flow znajdującej się na Orkadach.
21 czerwca 1919 roku niemiecka załoga dokonała samozatopienia okrętu. Wrak pancernika spoczął na większej głębokości niż inne okręty, dlatego zrezygnowano z jego podniesienia i złomowania[6]. Prawa do potencjalnej akcji wydobycia i złomowania okrętu zostały sprzedane Wielkiej Brytanii w 1962 roku. Wrak leży na głębokości 40 metrów i jest obecnie udostępniony do nurkowania.
Przypisy
edytuj- ↑ John Campbell: Conway's All the World's Battleships: 1906 to the Present. London: Conway Maritime Press, 1997, s. 136. ISBN 978-0-85177-448-0.
- ↑ Gary Staff: German Battleships: 1914–1918 (Volume 2). Oxford: Osprey Books, 2010, s. 29. ISBN 978-1-84603-468-8.
- ↑ V.E. Tarrant: Jutland: The German Perspective. London: Cassell Military Paperbacks, 2001, s. 54. ISBN 978-0-304-35848-9.
- ↑ John Campbell: Jutland: An Analysis of the Fighting. London: Conway Maritime Press, 1998, s. 181. ISBN 978-1-55821-759-1.
- ↑ Paul Halpern: A Naval History of World War I. Annapolis: Naval Institute Press, 1995, s. 218. ISBN 978-1-55750-352-7.
- ↑ Daniel Butler: Distant Victory: The Battle of Jutland and the Allied Triumph in the First World War. Westport: Greenwood Publishing Group. I, 2006, s. 229. ISBN 978-0-275-99073-2.
Bibliografia
edytuj- J. Gozdawa-Gołębiewski: I wojna światowa na morzu. 1994.
- T. Wywerka-Prekurat: Wykaz stanu flot wojennych państw uczestniczących w I W.Ś..