Andrzej Wyczański

Andrzej Wyczański

Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1924 Warszawa
Data i miejsce śmierci	22 marca 2008 Warszawa
profesor nauk humanistycznych
Specjalność: historia nowożytna
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1949
Habilitacja	1958
Profesura	1963
Polska Akademia Nauk
Status	członek rzeczywisty
Doktor honoris causa Uniwersytet w Białymstoku – 1 czerwca 1999
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Warszawski Instytut Historii PAN Uniwersytet Śląski w Katowicach Uniwersytet w Białymstoku
Odznaczenia

Andrzej Wojciech Wyczański (ur. 13 kwietnia 1924 w Warszawie, zm. 22 marca 2008 tamże) – polski historyk, profesor Instytutu Historii PAN i Uniwersytetu w Białymstoku, członek PAN.

Życiorys

Syn Jerzego i Ludwiki z Bobrownickich. Ukończył szkołę powszechną. Następnie kontynuował naukę w Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, od 1937 w Gimnazjum im. Stanisława Staszica w Sosnowcu. Maturę zdał na tajnych kompletach Gimnazjum im. S. Batorego w czerwcu 1942. Uczestnik powstania warszawskiego. Studiował na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie pod kierunkiem Romana Grodeckiego uzyskał magisterium w 1946. Doktorat pt. Francja wobec państw jagiellońskich w latach 1515–1529 obronił na UW w 1949 (promotor Tadeusz Manteuffel). Od 1953 zatrudniony w Instytucie Historii PAN, gdzie w 1958 uzyskał habilitację. W latach 1949–1959 założyciel i kierownik Stacji Mikrofilmowej Biblioteki Narodowej. W 1963 został profesorem nadzwyczajnym, a tytuł profesora zwyczajnego otrzymał w 1971. Począwszy od 1974 pracował też w Instytucie Historii filii Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku oraz na Uniwersytecie w Białymstoku, w latach 1983–1996 wykładał w Instytucie Historii Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. W 1983 został członkiem PAN, w latach 1993–1996 Wiceprezes i Sekretarz Naukowy PAN.

1 czerwca 1999 roku odbyło się uroczyste wręczenie dyplomu Doktora Honoris Causa Uniwersytetu w Białymstoku.

Zmarł w Warszawie. Pochowany na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 85-6-19).

Profil badań naukowych

Grób historyka Andrzeja Wyczańskiego na cmentarzu Stare Powązki w Warszawie

W swoich badaniach koncentrował się na historii gospodarczej i społecznej Polski w XVI wieku. Jego najważniejsze prace dotyczyły funkcjonowania gospodarki folwarcznej, konsumpcji żywności oraz struktury społeczeństwa staropolskiego. Nawiązywał w nich do osiągnięć francuskiej szkoły Annales, z którą był związany od lat 50.

Uczniowie

Do grona jego uczniów zaliczają się: Alina Czapiuk, Piotr Guzowski, Anna Kamler, Cezary Kuklo, Igor Kąkolewski, Anna Sucheni-Grabowska.

Najważniejsze prace

• Francja wobec państw jagiellońskich w latach 1515–1529, 1954,
• Studia nad folwarkiem szlacheckim w Polsce w latach 1500–1580, 1960,
• Studia nad gospodarką starostwa korczyńskiego 1500–1660, 1964,
• Polska Rzeczpospolitą szlachecką, 1965,
• Studia nad konsumpcją żywności w Polsce, 1969,
• Wieś polskiego odrodzenia, 1969,
• Polska w Europie XVI stulecia, tom 253 serii wydawniczej Omega, 1973,
• Uwarstwienie społeczne w Polsce XVI wieku, 1977,
• Dogonić Europę, 1987,
• Między kulturą a polityką. Sekretarze Zygmunta Starego 1506–1548, 1992,
• Szlachta polska XVI wieku, 2001,
• Wschód i zachód Europy w początkach doby nowożytnej, 2003,
• Historia powszechna: wiek XVI, wiele wydań.
• Historia Powszechna: koniec XV w. - połowa XVII w., Warszawa, 1965.

Odznaczenia

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2002),
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1976),
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1967),
• Złoty Krzyż Zasługi (1956),
• Krzyż Armii Krajowej,
• Warszawski Krzyż Powstańczy,
• Krzyż Partyzancki,
• Złota odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1966)

Linki zewnętrzne

• Prof. zw. dr hab. cz Andrzej Wyczański, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-05-09] .

Bibliografia

• Między polityką a kulturą, pod red. Cezarego Kukli, 1999.
• Sosnowska Anna, Zrozumieć zacofanie. Spory historyków o Europę Wschodnią, 2004.