Byszyce
wieś | |
Kościół w Byszycach | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
738[2] |
Strefa numeracyjna |
12 |
Kod pocztowy |
32-020[3] |
Tablice rejestracyjne |
KWI |
SIMC |
0340150 |
Położenie na mapie gminy Wieliczka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu wielickiego | |
49°55′24″N 20°00′45″E/49,923333 20,012500[1] |
Byszyce – wieś w Polsce, położona w województwie małopolskim, w powiecie wielickim, w gminie Wieliczka.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krakowskiego.
Położenie
[edytuj | edytuj kod]Pod względem geograficznym Byszyce znajdują się na Pogórzu Wielickim. Graniczą z Koźmicami Wielkimi, Gorzkowem, Czechówką, Sieprawiem, Łyczanką i Rzeszotarami[4].
Integralne części wsi
[edytuj | edytuj kod]SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0340167 | Dulany | część wsi |
0340173 | Kopce | część wsi |
Opis miejscowości
[edytuj | edytuj kod]Na miejscu dzisiejszego kościoła z XIX w. znajdował się wiele lat temu cmentarz. W tym miejscu stanął drewniany krzyż z wizerunkiem ukrzyżowanego Pana Jezusa. Krzyż ten jednak z czasem się zniszczył.
W 1850 r. powstał tzw. Komitet Kapliczkowy, który powziął decyzję o budowie kaplicy, stanowiącej obecnie prezbiterium kościoła. Głównymi inicjatorami byli wójt Józef Jania i Mateusz Cholewa. Materiał na budowę darowali mieszkańcy, którzy też brali czynny udział w pracach. Budowę ukończono w 1875 r. Byszyce należały wówczas do parafii św. Klemensa w Wieliczce. Kapłana dowożono do kaplicy z Wieliczki albo z Świątnik Górnych.
W 1882 r. zrodziła się inicjatywa rozbudowy kaplicy, która została zrealizowana w latach 1910–1914. W efekcie powstała obecna bryła kościoła, który został poświęcony w 1915 r. 1 października 1923 r. została erygowana parafia w Gorzkowie, do której włączono Byszyce. Kościół zaczął pełnić funkcję kościoła filialnego. Msze św. odprawiane były bardzo rzadko – kilka razy w roku.[7]
W okresie powojennym nastąpił dynamiczny rozwój Byszyc. W tym celu w latach 1975–1977 w miejscu starej drewnianej zakrystii wybudowano piętrowy budynek służący jako zaplecze socjalno-gospodarcze dla kościoła oraz mieszkanie dla księdza. 7 grudnia 1977 r. zamieszkał tu pierwszy kapłan ze zgromadzenia księży michalitów, którzy podjęli się stałej posługi duszpasterskiej w Byszycach. 20 maja 2007 r. ustanowiono tu Rektorat na prawach parafii. Obraz Matki Bożej, zwanej początkowo Opiekunką, znajdujący się w ołtarzu, ufundowali w 1875 r. Katarzyna i Józef Janiowie. Matka Boża Różańcowa jest patronką kościoła. Tu przed Jej obliczem klęczał i modlił się 4 października 1958 r. młody krakowski biskup Karol Wojtyła. 7 października 2017 r. nastąpiła konsekracja kościoła.[8]
Na początku XX wieku na miejscu dawnego dworu powstała szkoła podstawowa w Byszycach.[9]
Miejscowa straż pożarna została założona w 1926 roku[10].
Urodzeni w Byszycach
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Chlebda – polski nauczyciel i działacz społeczny, poseł na Sejm PRL I (1952–1956) i III (1961–1965) kadencji.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14203
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 129 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Michalici [online], byszyce.michalici.pl [dostęp 2022-09-20] .
- ↑ BYSZYCE - Kościół Rektoralny pw. Matki Bożej Różańcowej [online], michalici.pl [dostęp 2022-09-17] (pol.).
- ↑ Historia Byszyc [online], www.spbyszyce.wilan.pl [dostęp 2022-09-17] .
- ↑ Historia OSP Byszyce. [dostęp 2014-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-15)].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Byszyce, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 289 .