Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Palladianizm: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
kat.
EmptyBot (dyskusja | edycje)
Boty
707 881 edycji
m dr. tech.
 
(Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez 4 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2022-09}}
{{Dopracować|źródła=2022-09}}
'''Palladianizm''' – styl w [[architektura|architekturze]] inspirowany twórczością [[Andrea Palladio]]. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechuje konsekwencja układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie [[wielki porządek|wielkiego porządku]] obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do [[porządek architektoniczny|porządków]] antycznych. W latach późniejszych palladianizm rozwinął się w krajach [[Protestantyzm|protestanckich]], zwłaszcza w [[Holandia|Holandii]] i [[Anglia|Anglii]], gdzie był postrzegany jako styl przeciwstawny [[barok]]owi, uznawanemu za styl papiestwa. Palladianizm był swoistą interpretacją architektury klasycznej (grecko-rzymskiej) i wyróżniał się ograniczoną dekoracją w porównaniu z bogatymi formami architektury barokowej. Jednocześnie zwracano uwagę przy projektowaniu na harmonię proporcji i symetrię planu.
'''Palladianizm''' – styl w [[architektura|architekturze]] inspirowany twórczością [[Andrea Palladio|Andrei Palladia]]. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechują: konsekwencja układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie [[wielki porządek|wielkiego porządku]] obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do [[porządek architektoniczny|porządków]] antycznych. W latach późniejszych palladianizm rozwinął się w krajach [[Protestantyzm|protestanckich]], zwłaszcza w [[Holandia|Holandii]] i [[Anglia|Anglii]], gdzie był postrzegany jako styl przeciwstawny [[barok]]owi, uznawanemu za styl papiestwa. Palladianizm był swoistą interpretacją architektury klasycznej (grecko-rzymskiej) i wyróżniał się ograniczoną dekoracją w porównaniu z bogatymi formami architektury barokowej. Jednocześnie zwracano uwagę przy projektowaniu na harmonię proporcji i symetrię planu.


W Anglii prace Andrea Palladia były znane od czasu podróży do Włoch w 1601 i 1613-1614 odbytych przez Inigo Jonesa. Styl ten wkrótce zaczęto stosować przede wszystkim w reprezentacyjnych siedzibach bogatej szlachty. Jeszcze większą popularność wenecki klasycyzm palladiański zdobył po wydaniu w 1709 roku w Oksfordzie dzieła Palladia ''Quattro Libri dell'Architettura'', które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładem architektury palladiańskiej jest [[Chiswick House]] [[Richard Boyle|lorda Burlingtona]], wzorowany na ''[[Villa Rotonda]]''<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Chaunu | imię =Pierre | autor link =Pierre Chaunu | tytuł =Cywilizacja wieku Oświecenia | wydawca =PIW | miejsce =Warszawa | rok =1993 | strony =301 | isbn =83-06-02339-0}}</ref>, a także pałac [[Woburn Abbey]], Wilton House, Holkham hall''',''' Russborough House i Queen’s House w [[Greenwich]].
W Anglii prace Andrea Palladia były znane od czasu podróży do Włoch w 1601 i 1613-1614 odbytych przez Inigo Jonesa. Styl ten wkrótce zaczęto stosować przede wszystkim w reprezentacyjnych siedzibach bogatej szlachty. Jeszcze większą popularność wenecki klasycyzm palladiański zdobył po wydaniu w 1709 roku w Oksfordzie dzieła Palladia ''Quattro Libri dell'Architettura'', które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładami architektury palladiańskiej są: [[Chiswick House]] [[Richard Boyle|lorda Burlingtona]], wzorowany na ''[[Villa Rotonda]]''<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Chaunu | imię =Pierre | autor link =Pierre Chaunu | tytuł =Cywilizacja wieku Oświecenia | wydawca =PIW | miejsce =Warszawa | rok =1993 | strony =301 | isbn =83-06-02339-0}}</ref>, a także [[Woburn Abbey]], Wilton House, Holkham hall, Russborough House i Queen’s House w [[Greenwich]].


Palladiański typ pałacowy był popularny w Polsce pod koniec XVIII wieku i uważany jest za charakterystyczny dla architektury klasycyzmu polskiego, jest częsty na [[Kresy Wschodnie|Kresach Wschodnich]] [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] (np. kościół w zespole [[Zamek w Podhorcach|zamkowym]] w [[Podhorce (rejon brodzki)|Podhorcach]]). Palladianizm był też obecny w pracach działających w Polsce architektów [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]], [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Zuga]] i [[Stanisław Zawadzki (architekt)|Stanisława Zawadzkiego]].
Palladiański typ pałacowy był popularny w Polsce pod koniec XVIII wieku i uważany jest za charakterystyczny dla architektury klasycyzmu polskiego, jest częsty na [[Kresy Wschodnie|Kresach Wschodnich]] [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] (np. kościół w zespole [[Zamek w Podhorcach|zamkowym]] w [[Podhorce (rejon brodzki)|Podhorcach]]). Palladianizm był też obecny w pracach działających w Polsce architektów [[Dominik Merlini|Dominika Merliniego]], [[Szymon Bogumił Zug|Szymona Zuga]] i [[Stanisław Zawadzki (architekt)|Stanisława Zawadzkiego]].
Linia 8: Linia 8:
Do popularności rezydencji typu palladiańskiego przyczyniły się względy reprezentacyjne i funkcjonalność rozwiązań.
Do popularności rezydencji typu palladiańskiego przyczyniły się względy reprezentacyjne i funkcjonalność rozwiązań.


== Galeria ==
<gallery widths="230" heights="230">
<gallery widths="230" heights="230">
Plik:Villa Rotonda side.jpg|Villa Rotonda w Vicenzie z 1582 r.
Plik:Villa Rotonda side.jpg|Villa Rotonda w Vicenzie (1582)
⚫
Plik:Bellotto View of Ujazdów (detail) 05.jpg|[[Pałac Na Wyspie|Łazienka koło Ujazdowa]] z lat 1676−1683, proj. [[Tylman z Gameren|Tylman van Gameren]]
Plik:Chiswick House.jpg|Chiswick House z 1729 r.
Plik:Chiswick House.jpg|Chiswick House (1729)

Plik:Warszawa-Królikarnia.jpg|[[Królikarnia]] w [[Warszawa|Warszawie]] z 1782 r.
Plik:Królikarnia w Warszawie 2023.jpg|[[Królikarnia]] w [[Warszawa|Warszawie]] 1782)
Plik:604017 Lubostroń pałac front (3).JPG|[[Pałac w Lubostroniu]] z 1795 r.
Plik:604017 Lubostroń pałac front (3).JPG|[[Pałac w Lubostroniu]] (1795)

Plik:Drayton Hall 2007.jpg|Drayton Hall w USA
Plik:Drayton Hall 2007.jpg|Drayton Hall w USA
⚫
Plik:Bellotto View of Ujazdów (detail) 05.jpg|[[Pałac Na Wyspie|Łazienka koło Ujazdowa]] z lat [[1676]]-[[1683]], proj. [[Tylman z Gameren|Tylman van Gameren]]
</gallery>
</gallery>


Linia 25: Linia 24:
== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Palladianizm| ]]
[[Kategoria:Palladianizm| ]]

Aktualna wersja na dzień 11:16, 21 lis 2024

Wikipedia:Weryfikowalność
Ten artykuł od 2022-09 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Palladianizm – styl w architekturze inspirowany twórczością Andrei Palladia. Budowle wzniesione przez tego architekta i jego naśladowców cechują: konsekwencja układów konstrukcyjnych, umiarkowanie w dekoracji, stosowanie wielkiego porządku obejmującego całą wysokość budynku. Palladio był zwolennikiem funkcjonalności, klasycznego monumentalizmu. Jego dzieła nawiązują do porządków antycznych. W latach późniejszych palladianizm rozwinął się w krajach protestanckich, zwłaszcza w Holandii i Anglii, gdzie był postrzegany jako styl przeciwstawny barokowi, uznawanemu za styl papiestwa. Palladianizm był swoistą interpretacją architektury klasycznej (grecko-rzymskiej) i wyróżniał się ograniczoną dekoracją w porównaniu z bogatymi formami architektury barokowej. Jednocześnie zwracano uwagę przy projektowaniu na harmonię proporcji i symetrię planu.

W Anglii prace Andrea Palladia były znane od czasu podróży do Włoch w 1601 i 1613-1614 odbytych przez Inigo Jonesa. Styl ten wkrótce zaczęto stosować przede wszystkim w reprezentacyjnych siedzibach bogatej szlachty. Jeszcze większą popularność wenecki klasycyzm palladiański zdobył po wydaniu w 1709 roku w Oksfordzie dzieła Palladia Quattro Libri dell'Architettura, które wywarło duży wpływ na klasycyzm angielski. Przykładami architektury palladiańskiej są: Chiswick House lorda Burlingtona, wzorowany na Villa Rotonda[1], a także Woburn Abbey, Wilton House, Holkham hall, Russborough House i Queen’s House w Greenwich.

Palladiański typ pałacowy był popularny w Polsce pod koniec XVIII wieku i uważany jest za charakterystyczny dla architektury klasycyzmu polskiego, jest częsty na Kresach Wschodnich I Rzeczypospolitej (np. kościół w zespole zamkowym w Podhorcach). Palladianizm był też obecny w pracach działających w Polsce architektów Dominika Merliniego, Szymona Zuga i Stanisława Zawadzkiego.

Do popularności rezydencji typu palladiańskiego przyczyniły się względy reprezentacyjne i funkcjonalność rozwiązań.

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Pierre Chaunu: Cywilizacja wieku Oświecenia. Warszawa: PIW, 1993, s. 301. ISBN 83-06-02339-0.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Palladianizm&oldid=75310872”