Pokłon Trzech Króli (obraz El Greca)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
(1565-67)[1] |
| Medium | |
| Wymiary |
40 × 45 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Pokłon Trzech Króli – obraz hiszpańskiego malarza pochodzenia greckiego Dominikosa Theotokopulosa, znanego jako El Greco. Obraz sygnowany: CHEIR DOMENIKOU.
Obraz według kustosza muzeum powstał jeszcze podczas pobytu El Greca na Krecie. Podobnie datuje obraz hiszpański historyk sztuki Fernando Marías. Według niego El Greco przebywając już w Wenecji malował jeszcze obrazy z manierą a la greca, na co było zapotrzebowanie wśród jego klienteli. Marias wskazuje również na jasne tło powstałe metodą sgraffito i na użycie tonowanych odcieni. Artysta zastosował tu metody, których mógł nauczyć się jedynie we Włoszech[2]. Harold E. Wethey datuje obraz w przedziale lat 1550–1575 a jego autorstwo przypisuje mistrzowi Domenikosowi, innemu artyście tworzącemu w tym samym czasie co El Greco[3]
Opis obrazu
[edytuj | edytuj kod]Obraz jest bardzo zniszczony, ale nosi wyraźne cechy ikon, jakie artysta malował na rodzinnej Krecie. Stylem przypomina Świętego Łukasza malującego Marię z Dzieciątkiem. Pierwowzorem dla Adoracji... była grafika nieznanego autora sygnowana inicjałami I.B. Środkowa kompozycja zainspirowana została drzeworytem, który z kolei był inspirowany grafiką Andrei Andreaniego[4]. Fernardo Marías skojarzył kompozycję z wcześniejszymi pracami Andrei Schavione i z jego grafiką pt. Mistyczne zaślubiny Katarzyny oraz z pracami Cornelisa Corta, Battisty Franco i w szczególności z pracą Balaam i anioł autorstwa Dircka Volkertszoona Coonherta wzorowaną na grafice Maartena van Heemskerka.
Obraz w tradycyjny sposób przedstawia scenę z Nowego Testamentu opisaną jedynie w Ewangelii Mateusza. Po prawej stronie widać orszak królewski, w tym dwóch jeźdźców na białym i czarnym koniu. El Greco na wzór Tintoretta maluje zwierzęta od przodu i od tyłu. W centralnej części widać czarnoskórego władcę trzymającego dar i drugiego króla stojącego obok. Po lewej stronie, pod rzymskim portykiem siedzi Święta Rodzina, a u stóp małego Jezusa klęczy trzeci z króli. Obraz utrzymany jest w stylu bizantyjskim z przebijającymi się elementami szkoły weneckiej (wizerunek koni, arkady, portyk).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Obraz w kolekcji.
- ↑ F. Marías El Greco. Life and work. A new History s. 46.
- ↑ H. Wethey El Greco and his School s. 30.
- ↑ J. Gudiol The complete paintings of El Greco s. 15.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Wethey: El Greco and his school. Princenton University Press, 1962.
- Jacques Lassaigne: El Greco. London: Thames and Hudson, 1973, s. 23. ISBN 0-500-20136-6.
- José Gudiol: The complete painting of El Greco. New York: Greenwich House, 1983. ISBN 0-517-404990.
- Fernando Marías: El Greco. Life and work. A new History. Thames&Hudson, 2013. ISBN 978-0-500-09377-1.