Przywilej cerekwicki
Przywilej cerekwicko-nieszawski 1454 – przywilej wymuszony 15 września 1454 na Kazimierzu IV Jagiellończyku przez szlachtę wielkopolską, zgromadzoną po ogłoszeniu pospolitego ruszenia w obozie pod Cerekwicą k. Chojnic, dotyczący tylko Wielkopolskipo przegranej bitwie pod Chojnicami.
W zamian szlachta zgodziła się na udział bez zapłaty w trwającej wyprawie przeciwko Krzyżakom. Król zobowiązał się m.in., iż nie będą ustanawiane nowe prawa ani powoływane pospolite ruszenie bez zgody sejmiku ziemskiego, co było wymierzone zarówno w możnowładców wielkopolskich zasiadających w radzie królewskiej, jak i panów małopolskich w tej radzie dominujących, a także w ogólnopolskie zjazdy generalne. Antymożnowładczy charakter miały również m.in. artykuły: o zakazie łączenia urzędu starosty z innymi urzędami ziemskimi w danej ziemi (uchwalany już wcześniej i przez królów nie przestrzegany) i o ograniczeniu kompetencji sądowych starostów do tzw. 4 artykułów grodzkich.
Większość zapisów przywileju cerekwickiego została przejęta przez statuty nieszawskie 1454.
Zobacz też
Bibliografia
- Henryk Samsonowicz: Historia Polski i Świata. T. 1.: Historia Polski - Polska do 1586. Mediasat Group S.A. dla Gazety Wyborczej, 2007, s. 217. ISBN 978-84-9819-808-9.