Przywilej cerekwicki

Przywilej cerekwicki 1454 – przywilej wymuszony 15 września 1454 na Kazimierzu IV Jagiellończyku przez szlachtę wielkopolską, zgromadzoną po ogłoszeniu pospolitego ruszenia w obozie pod Cerkwicą k. Chojnic, dotyczący tylko Wielkopolski.

Na obozowym sejmie prowincjonalnym złożonym przez szlachtę wielkopolską król zobowiązał się m.in., iż nie będą ustanawiane nowe prawa ani powoływane pospolite ruszenie bez zgody sejmików ziemskich, co było wymierzone zarówno w możnowładców wielkopolskich zasiadających w radzie królewskiej, jak i panów małopolskich w tej radzie dominujących, a także w ogólnopolskie zjazdy generalne. Antymożnowładczy charakter miał również artykuł o zakazie łączenia urzędu starosty z innymi urzędami ziemskimi w danej ziemi (uchwalany już wcześniej i przez królów nie przestrzegany). W zamian szlachta zgodziła się na udział bez zapłaty w trwającej wyprawie przeciwko Krzyżakom.

Większość zapisów przywileju cerekwickiego została przejęta przez statuty nieszawskie 1454.