SM UC-91
 Bliźniaczy UC-93 pod włoską banderą | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Projekt |
41a |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1917 |
| Wodowanie |
19 stycznia 1918 |
 Kaiserliche Marine
| |
| Wejście do służby |
31 lipca 1918 |
| Wycofanie ze służby |
listopad 1918 |
| Zatonął |
10 lutego 1919 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Długość |
56,51 m |
| Szerokość |
5,54 m |
| Zanurzenie |
3,77 m |
| Zanurzenie testowe |
75 m |
| Rodzaj kadłuba | |
| Materiał kadłuba | |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 600 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 770 KM 2 śruby | |
| Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
| Zasięg |
powierzchnia: 9 850 Mm przy 7 w. |
| Uzbrojenie | |
| 14 min UC/200, 1 działo kal. 10,5 cm L/45 (lub kal. 8,8 cm L/30), 7 torped | |
| Wyrzutnie torpedowe |
3 × 500 mm |
| Załoga |
32 |
SM UC-91 – niemiecki podwodny stawiacz min z okresu I wojny światowej, jedna z 25 ukończonych jednostek typu UC III. Zwodowany 19 stycznia 1918 roku w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu, został przyjęty do służby w Kaiserliche Marine 31 lipca 1918 roku. 5 września 1918 roku U-Boot zatonął na Bałtyku po kolizji z niemieckim parowcem „Alexandra Woermann”, a następnie został podniesiony i powrócił do służby. Po podpisaniu rozejmu w Compiègne UC-91 został poddany Brytyjczykom, lecz zatonął 10 lutego 1919 roku na Morzu Północnym w drodze do brytyjskiego portu.
Projekt i budowa
Podwodne stawiacze min typu UC III były lekko ulepszoną wersją swoich poprzedników (typu UC II), zaprojektowaną w celu uzupełnienia wojennych strat tych ostatnich i likwidacji wad zauważonych podczas eksploatacji[1][2]. Powiększono minimalnie wymiary, wyporność i moc układu napędowego, zwiększono liczbę członków załogi, zainstalowano działo pokładowe o większym kalibrze (10,5 cm), zwiększono maksymalną głębokość zanurzenia do 75 metrów, skrócono czas alarmowego zanurzenia do 15 sekund, zmniejszono natomiast ilość przewożonych min do 14 sztuk[2][3]. Łącznie zamówiono 88 jednostek tego typu, jednak do zakończenia działań wojennych do służby przyjęto jedynie 16 okrętów[4][5].
SM[a] UC-91 zamówiony został w czerwcu 1917 roku jako jedna z 39 jednostek z I serii okrętów typu UC III (numer projektu 41a, nadany przez Inspektorat Okrętów Podwodnych), w ramach wojennego programu rozbudowy floty[1][6][b]. Został zbudowany w stoczni Blohm & Voss w Hamburgu jako jeden z 50 okrętów typu UC III zamówionych w tej wytwórni[3][8]. UC-91 otrzymał numer stoczniowy 325 (Werk 325)[7][8]. Stępkę okrętu położono w 1917 roku[8], został zwodowany 19 stycznia 1918 roku[7][9], a ukończono go w lipcu 1918 roku[10].
Dane taktyczno-techniczne
SM UC-91 był średniej wielkości przybrzeżnym okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej. Długość całkowita wynosiła 56,51 metra, szerokość 5,54 metra i zanurzenie 3,77 metra[3][11]. Wykonany ze stali kadłub sztywny miał 42,2 metra długości i 3,65 metra szerokości[5]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 7,98 metra[5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 491 ton, a w zanurzeniu 571 ton[3][12]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN S6V26/36 o łącznej mocy 600 KM, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 770 KM[6][11]. Dwa wały napędowe poruszające dwoma śrubami zapewniały prędkość 11,5 węzła na powierzchni i 6,6 węzła w zanurzeniu[11][13]. Zasięg wynosił 9 850 Mm przy prędkości 7 węzłów w położeniu nawodnym oraz 40 Mm przy prędkości 4,5 węzła pod wodą[3][11][c]. Zbiorniki mieściły 77 ton paliwa[3]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 75 metrów[3][11], zaś czas zanurzenia 15 sekund[2][14].
Głównym uzbrojeniem okrętu było 14 min kotwicznych typu UC/200 w sześciu skośnych szybach minowych o średnicy 100 cm, usytuowanych w podwyższonej części dziobowej[3][11]. Uzbrojenie uzupełniały dwie zewnętrzne wyrzutnie torped kalibru 500 mm (strzelające w kierunku dziobu, umiejscowione na pokładzie na śródokręciu po obu stronach kiosku), jedna wewnętrzna wyrzutnia torped kal. 500 mm na rufie (z łącznym zapasem 7 torped) oraz umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kal. 10,5 cm Utof L/45 C/16, z zapasem amunicji wynoszącym 150 naboi[2][8][d].
Załoga okrętu składała się z 3 oficerów oraz 29 podoficerów i marynarzy[2][15].
Służba
31 lipca 1918 roku SM UC-91 został przyjęty do służby w Cesarskiej Marynarce Wojennej, a jego dowództwo objął kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Bernhard Gerke[7][16]. 5 września 1918 roku U-Boot zatonął w Zatoce Kilońskiej po kolizji z niemieckim parowcem „Alexandra Woermann”, a w katastrofie śmierć poniosło 16 członków załogi okrętu (na pozycji 54°21′N 10°10′E/54,350000 10,166667)[7][8]. Następnego dnia został podniesiony przez okręt ratowniczy SMS „Vulcan” i po remoncie powrócił do służby[7][11]. Do momentu zakończenia działań wojennych okręt nie uczestniczył w żadnej misji bojowej i nie odniósł sukcesów[7]. Po podpisaniu rozejmu w Compiègne UC-91 został poddany Brytyjczykom, lecz zatonął 10 lutego 1919 roku na pozycji 54°15′N 3°56′E/54,250000 3,933333 w drodze do brytyjskiego portu[7][11].
Uwagi
- ↑ SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
- ↑ Według G. Helgasona okręt zamówiono 12 stycznia 1916 roku[7].
- ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313 podają, że zasięg na powierzchni wynosił 8200 mil morskich przy prędkości 7 węzłów.
- ↑ Część okrętów typu UC III wyposażono w starsze działo pokładowe kal. 8,8 cm TK L/30 C/08, z zapasem 230 naboi[2][8].
Przypisy
- ↑ a b Rössler 1989 ↓, s. 76.
- ↑ a b c d e f Perepeczko 2000 ↓, s. 400.
- ↑ a b c d e f g h Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 182.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 117.
- ↑ a b c UC III ↓.
- ↑ a b Perepeczko 2000 ↓, s. 398.
- ↑ a b c d e f g h UC 91 ↓.
- ↑ a b c d e f Gogin ↓.
- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 116.
- ↑ Perepeczko 2000 ↓, s. 435.
- ↑ a b c d e f g h Möller i Brack 2004 ↓, s. 63.
- ↑ Moore 1990 ↓, s. 127.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 565.
- ↑ Gibson i Prendergast 2014 ↓, s. 313.
- ↑ Gröner 1985 ↓, s. 62.
- ↑ Bernhard Gerke ↓.
Bibliografia
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- R.H. Gibson, Maurice Prendergast: Niemiecka wojna podwodna 1914-1918. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-074-4.
- Ivan Gogin: UC III type coastal submarine minelayers (1916-1917). Navypedia. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Erich Gröner: Die deutschen Kriegsschiffe 1815–1945: U-Boote, Hilfskreuzer, Minenschiffe, Netzleger, Sperrbrecher. T. 3. Koblenz: Bernard & Graefe, 1985. ISBN 3-7637-4802-4. (niem.).
- Guðmundur Helgason: Kapitänleutnant Bernhard Gerke. uboat.net. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC 91. uboat.net. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
- Guðmundur Helgason: UC III. uboat.net. [dostęp 2018-11-14]. (ang.).
- John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
- Eberhard Möller, Werner Brack: The Encyclopedia of U-Boats: From 1904 to the Present. London: Greenhill Books, 2004. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Andrzej Perepeczko: U-booty I wojny światowej. Warszawa: Lampart, 2000. ISBN 83-86776-51-X.
- Eberhard Rössler: The U-Boat: The Evolution And Technical History Of German Submarines. Annapolis: Naval Institute Press, 1989. ISBN 0-87021-966-9. (ang.).
| Przyjęte do służby | |
|---|---|
| Ukończone, nieprzyjęte do służby | |
| Zwodowane, nieukończone | |
| Nieukończone |
