Tim Matheson
 Tim Matheson w Bonanzie (1972) | |
| Imię i nazwisko |
Timothy Lewis Matthieson |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
31 grudnia 1947 |
| Zawód |
aktor, producent filmowy, reżyser |
| Współmałżonek |
Jennifer Leak |
| Lata aktywności |
od 1961 |
Tim Matheson, właśc. Timothy Lewis Matthieson (ur. 31 grudnia 1947 w Glendale) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, telewizyjny, głosowy i teatralny.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Wczesne lata
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Glendale w Kalifornii jako syn Sarah Elizabeth „Sally” (z domu Lewis)[1] i Clifforda Matthiesona, trenera pilotów[2]. Jego rodzina miała pochodzenie szwedzkie, duńskie, niemieckie, irlandzkie i angielskie[1]. Dorastał w San Fernando Valley w Kalifornii z siostrą Sue[3]. W 1958 uczęszczał do klasy aktorskiej, gdzie został dostrzeżony przez hollywoodzkiego agenta[4]. Pełnił służbę w United States Marine Corps[5].
Kariera
[edytuj | edytuj kod]W 1961, w wieku trzynastu lat występował na małym ekranie jako Roddy Miller w sitcomie CBS Okno na główną ulicę (Window on Main Street, 1961–1962), a zaraz potem pojawił się w dwóch sitcomach ABC – Wiercipięta (Leave It to Beaver, 1962–1963) i Moi trzej synowie (My Three Sons, 1962–1963)[6].
Zajmował się także dubbingiem, użyczając swojego głosu tytułowym bohaterom seriali animowanych – ABC Jonny Quest (1964–1965) i Hanna-Barbera Sinbad Jr. (1965), a także mówił rolę Samsona w serialu animowanym Hanna-Barbera Młody Samson i Goliat (Samson & Goliath, 1967). Wkrótce trafił na kinowy ekran w dwóch filmach – komedii Rozwód po amerykańsku (Divorce American Style, 1967) z Debbie Reynolds i przygodowym Misterium chińskiego narkotyku (The Mystery of the Chinese Junk, 1967) u boku Jana-Michaela Vincenta. W międzyczasie ukończył czteroletnie studia teatralne przy The Actors and Directors Lab[7] w Los Angeles, na festiwalu szekspirowskim w San Diego zagrał Romea w spektaklu Romeo i Julia.
W seryjnym westernie NBC Bonanza (1972–1973) wystąpił w roli Griffa Kinga. W sensacyjnym filmie Teda Posta Siła magnum (Magnum Force, 1973) z Clintem Eastwoodem i Robertem Urichem pojawił się jako motocyklowy policjant-szuja oficer Phil Sweet. W 1976 był współtwórcą teatralnej trupy improwizującej The Groundlings. Uznanie w oczach krytyków zdobył kreacją płynnie wypowiadającego się i cierpiącego na obsesję seksualną snoba szpanera Erica „Ottera” Strattona w komedii W krzywym zwierciadle: Menażeria (Animal House, 1978)[8].
W 1982 powrócił na scenę w roli Austina w produkcji off-broadwayowskiej Prawdziwy zachód Sama Sheparda[9] w reż. Gary’ego Sinise’a. Zagrał postać Ricka Tuckera, detektywa i męża czarownicy w serialu fantasy CBS Czarownica Tuckera (Tucker's Witch, 1982). W listopadzie 1982 trafił na okładkę magazynu „Playgirl” z Margot Kidder, z którą zagrał w telewizyjnej komedii HBO Przystanek autobusowy (Bus Stop, 1982) na podstawie sztuki Williama Inge. Można go było zobaczyć w komediach: Być albo nie być (To Be or Not to Be, 1983)[10] z Melem Brooksem, Nad rzeczką (Up The Creek, 1984) i Fletch (1985) u boku Chevy Chase’a.
Debiutował jako reżyser kilku odcinków serialu NBC St. Elsewhere (1984) z Denzelem Washingtonem oraz dreszczowca telewizyjnego Kodeks oficerski (Breach of Conduct, 1994) z Courtney Thorne-Smith.
Rola wiceprezydenta Johna Hoynesa w serialu NBC Prezydencki poker (The West Wing, 1999–2006) przyniosła mu dwukrotnie nominację do nagrody Emmy (2002, 2003)[11]. W serialu CBS Wolf Lake (2001–2002) zagrał szeryfa Matthew Donnera. W biograficznym dramacie biblijnym ABC Judasz (Judas, 2004) z Johnathonem Schaechem wcielił się w postać Poncjusza Piłata[12]. Był nominowany do Nagrody Stowarzyszenia Krytyków Telewizyjnych za rolę Ronalda Reagana w dramacie telewizyjnym 20th Television/National Geographic Zabić Reagana (Killing Reagan, 2016)[13] na podstawie książki autorstwa Billa O’Reilly.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]28 września 1968 zawarł związek małżeński z aktorką Jennifer Leak. W styczniu 1971 doszło do rozwodu[14]. 29 czerwca 1985 ożenił się z tancerką baletową Megan Murphy[15]. Mają dwie córki – Molly Lewis (ur. 4 sierpnia 1987) i Emmę Katherinę (ur. 21 lutego 1988) oraz syna Coopera Timothy’ego (ur. 12 sierpnia 1994)[16]. W 2010, po 25. latach małżeństwa, rozwiódł się[16]. W 2018 poślubił Elizabeth Marighetto[16].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Filmy fabularne
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
|---|---|---|---|
| 1967 | Rozwód po amerykańsku (Divorce American Style) | Mark Harmon | Bud Yorkin |
| Misterium chińskiego narkotyku (The Mystery of the Chinese Junk) | Joe Hardy | Franklin W. Dixon | |
| 1968 | Twoje, moje i nasze (Yours, Mine and Ours) | Mike Beardsley | Melville Shavelson |
| 1969 | How to Commit Marriage | David Poe | Norman Panama |
| 1973 | Siła magnum (Magnum Force) | Phil Sweet | Ted Post |
| 1978 | Menażeria (Animal House) | Eric 'Otter' Stratton | John Landis |
| Almost Summer | Kevin Hawkins | Martin Davidson | |
| 1979 | Marzyciel (Dreamer) | Dreamer | Noel Nosseck |
| The Apple Dumpling Gang Rides Again | Szeregowy Jeff Reed / Kapitan Phillips | Vincent McEveety | |
| 1941 | Kapitan Loomis Birkhead | Steven Spielberg | |
| 1982 | A Little Sex | Michael Donovan | Bruce Paltrow |
| 1983 | Być albo nie być (To Be or Not to Be) | Porucznik Andre Sobinski | Mel Brooks |
| 1984 | Dom Boży (The House of God) | Roy Basch | Samuel Shem |
| Impuls (Impulse) | Stuart | Graham Baker | |
| W górę rzeki (Up the Creek) | Bob McGraw | Robert Butler | |
| 1985 | Fletch | Alan Stanwyck | Michael Ritchie |
| 1989 | Wyścig armatniej kuli 3 (Speed Zone) | Jack O’Neill | Jim Drake |
| Body Wars | Kapitan Braddock | Leonard Nimoy | |
| 1990 | Solar Crisis | Steve Kelso | Richard Sarafian |
| Pogrzebany żywcem (Buried Alive) | Clint Goodman | Frank Darabont | |
| 1991 | Zwariowany Fred (Drop Dead Fred) | Charles | Ate de Jong |
| Oni czasami wracają (Sometimes They Come Back) | Jim Norman | Tom McLoughlin | |
| 1996 | Czarna owca (Black Sheep) | Al Donnelly | Penelope Spheeris |
| Midnight Heats (The Cinema Snob) | Tyler Grey | Allan A. Goldstein | |
| Grunt to rodzinka II (A Very Brady Sequel) | Roy Martin / Trevor Thomas | Arlene Sanford | |
| 1997 | Prawem na lewo (Trial and Error, TV) | Peter Hudson | Jonathan Lynn |
| 1998 | Pechowy Skrzat (A Very Unlucky Leprechaun, TV) | Howard Wilson | Brian Kelly |
| Opowieści o odwadze: Dwie rodziny (Rescuers: Stories of Courage: Two Families, TV) | Adolf Althoff | Tim Hunter | |
| 1999 | Cała ona (She’s All That) | Harlan Siler | Robert Iscove |
| Tylko miłość (The Story of Us) | Marty | Rob Reiner | |
| 2000 | Ofiara losu (Chump Change) | Simon 'Sez' Simone | Stephen Burrows |
| Historia Jackie Bouvier Kennedy Onassis (TV) | John F. Kennedy | David Burton Morris | |
| 2002 | Wieczny student (Van Wilder) | Vance Wilder Sr. | Walt Becker |
| Złap mnie, jeśli potrafisz (Catch Me if You Can, TV) | Norm | Steven Spielberg | |
| Tego już za wiele (Mom’s on Strike, TV) | Alan Harris | James Keach | |
| 2003 | Gdzie podziewają się teraz? (Where Are They Now?: A Delta Alumni Update) | dr Eric 'Otter' Stratton, OB / GYN | John Landis |
| 2004 | Judasz (Judas, TV) | Poncjusz Piłat | Charles Robert Carner |
| 2005 | Nie wracaj w te strony (Don't Come Knocking) | Producent 1 | Wim Wenders |
| Wspaniałe pustkowie. Spacer po Księżycu 3D (Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D) | Houston Capcom (głos) | Mark Cowen | |
| 2007 | Redline | Jerry Brecken | Andy Cheng |
| 2008 | Wyznania gwiazdki z Hollywood (True Confessions of a Hollywood Starlet, TV) | reżyseria | |
| 2009 | Za linią wroga: Kolumbia (Behind Enemy Lines: Colombia) | Carl Dobbs | Tim Matheson |
| American Pie: Księga miłości (American Pie 7: The Book of Love) | absolwent 4 | John Putch | |
| 2017 | Jumanji: Przygoda w dżungli (Jumanji: Welcome to the Jungle) | starszy mężczyzna Vreeke | Jake Kasdan |
| 2019 | Laleczka (Child’s Play) | Henry Kaslan | Lars Klevberg |
Seriale TV
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Tytuł | Rola |
|---|---|---|
| 1961-62 | Okno na główną ulicę (Window on Main Street) | Roddy Miller |
| 1962-63 | Wiercipięta (Leave It to Beaver) | Michael 'Mike' Harmon |
| 1962-63 | Moi trzej synowie (My Three Sons) | Alan Edgerton |
| 1963 | Ripcord | David |
| 1964–65 | Jonny Quest | Jonny Quest (głos) |
| 1965 | Sinbad Jr. | Sinbad Jr. (głos) |
| 1965 | O.K.Crackerby! | Huntington Hawthorne |
| 1966 | Space Ghost | Jace (głos) |
| 1967 | Młody Samson i Goliat (Samson & Goliath) | Samson (głos) |
| 1972-73 | Bonanza | Griff King |
| 1973 | Kung Fu | Porucznik Bill Wyland |
| 1977 | Hawaii Five-O | Brent Saunders |
| 1993 | Batman (Batman: The Animated Series) | D.A. Gil Mason (głos) |
| 1995 | Cybill | Teddy |
| 1993 | The New Batman Adventures | Michael Vreeland (głos) |
| 1999–2006 | Prezydencki poker (The West Wing) | wiceprezydent John Hoynes |
| 2001–2002 | Wolf Lake | szeryf Matthew Donner |
| 2002 | Diabli nadali (The King of Queens) | Dr Farber |
| 2003 | Bez śladu (Without a Trace) | Dr Aaron Morrison |
| 2003 | Nie ma sprawy (Ed) | Peter Evashavik |
| 2003 | Liga Sprawiedliwych bez granic (Justice League Unlimited) | Maxwell Lord (głos) |
| 2007 | Shark | Sądzia Andrew Bennett |
| 2008 | Ekipa (Entourage) | Steve Parles |
| 2008–2013 | Tożsamość szpiega (Burn Notice) | Larry Sizemore |
| 2009 | Batman: Odważni i bezwzględni (Batman: The Brave and the Bold) | Jarvis Kord (głos) |
| 2009 | Body Politic | Senator Webster |
| 2010 | Białe kołnierzyki (White Collar) | Edward Walker |
| 2011–2015 | Doktor Hart (Hart of Dixie) | Dr Bertram „Brick” Breeland |
| 2012–2013 | Scooby Doo i Brygada Detektywów (Scooby-Doo! Mystery Incorporated) | Brad Chiles (głos) |
| 2013 | CSI: Kryminalne zagadki Las Vegas (CSI: Crime Scene Investigation) | Oliver Tate |
| 2016 | Motyw (Motive) | Brent Rodman |
| 2017 | Snowfall | George Miller |
| 2017–2018 | Trzy razy ja (Me, Myself & I) | Richard |
| 2017–2019 | Madam Secretary | Fred Moran |
| 2018 | Sprawa idealna (The Good Fight) | Tully Nelson |
| 2018 | The Affair | James |
| 2019 | Goldbergowie (The Goldbergs) | Eric |
| 2019–2021 | Tacy jesteśmy (This Is Us) | Dave Malone |
| 2021 | Evil | Edward Tragoren |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Tim Matheson What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-04-09]. (ang.).
- ↑ Susan Horsburgh: Frat and Happy. „People”, 2002-05-20. [dostęp 2020-04-09]. (ang.).
- ↑ Tim Matheson Actor, Director, Producer, Voice-overs. „TV Guide”. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ Barbara Crossette: 'Animal House' Cutup Finds a World of Deltas. „The New York Times”, 1979-01-26. [dostęp 2016-02-27]. (ang.).
- ↑ Kari Williams: 'Animal House' Star Tim Matheson Talks Marine Corps Service. Military.com, 2022-07-25. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ Tim Matheson. Rotten Tomatoes. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ Tim Matheson. Encyclopedia.com. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
- ↑ Tim Matheson Biography. AllMovie. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
- ↑ Tim Matheson. Internet Off-Broadway Database. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
- ↑ Jason Price: Tim Matheson On His Longevity, Exciting New Projects. Icon Vs. Icon, 2015-01-24. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
- ↑ Tim Matheson. AllMovie. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ Chris Monroe: Judas (2004). Christian Answers. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
- ↑ Graham Winfrey: Critics’ Choice TV Awards: HBO Leads With 22 Nominations. Indie Wire, 2016-11-14. [dostęp 2023-07-16]. (ang.).
- ↑ Paul Green: A History of Television’s The Virginian, 1962–1971. McFarland, 2014-01-10. ISBN 978-0-7864-5799-1.
- ↑ Tim Matheson Biography (1947?-). Film Reference. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
- ↑ a b c Kudzai Allan Chidamwoyo: Tim Matheson’s Wife Is Elizabeth Marighetto – What We Know About Her. AmoMama. [dostęp 2023-07-17]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Kevin Scott Collier: Jonny, Sinbad Jr. & Me. CreateSpace Independent Publishing Platform, 2017. ISBN 1-9784-1483-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Tim Matheson w bazie IMDb (ang.)
- Tim Matheson w bazie Filmweb
- Tim Matheson w bazie Notable Names Database (ang.)
- Tim Matheson w bazie Discogs.com (ang.)
- Amerykanie pochodzenia brytyjskiego
- Amerykanie pochodzenia duńskiego
- Amerykanie pochodzenia irlandzkiego
- Amerykanie pochodzenia niemieckiego
- Amerykanie pochodzenia szwedzkiego
- Amerykańscy aktorzy dubbingowi
- Amerykańscy aktorzy dziecięcy
- Amerykańscy aktorzy głosowi
- Amerykańscy aktorzy filmowi
- Amerykańscy aktorzy teatralni
- Amerykańscy aktorzy telewizyjni
- Amerykańscy producenci filmowi
- Amerykańscy producenci telewizyjni
- Amerykańscy reżyserzy filmowi
- Amerykańscy reżyserzy telewizyjni
- Ludzie urodzeni w Glendale (Kalifornia)
- Urodzeni w 1947