5 Batalion Telegraficzny

5 batalion telegraficzny
	; Odznaka pamiątkowa 5 btlgr
	Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1919
Rozformowanie	1939
Nazwa wyróżniająca	Legionów Polskich
	Tradycje
Nadanie sztandaru	18 czerwca 1937
Rodowód	5 Samodzielny Batalion Łączności
Kontynuacja	5 Pułk Dowodzenia; (1994-2007); 5 Batalion Dowodzenia; (od 1 stycznia 2008); Regionalne Centrum Informatyki Kraków; (od 2021)
	Organizacja
Dyslokacja	Garnizon Kraków
Rodzaj sił zbrojnych	Wojsko
Rodzaj wojsk	Wojska łączności
Podległość	2 Grupa Łączności
	Multimedia w Wikimedia Commons

5 batalion telegraficzny Legionów (5 btlgr) – oddział łączności Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Historia oddziału

Batalion nawiązywał do tradycji bojowych oddziałów łączności Legionów Polskich, a wyszyta na jego sztandarze data „8 sierpnia”, jest dniem wymarszu Oddziału Telefonicznego Oddziałów Strzeleckich z Krakowa w 1914^[2].

5 czerwca 1926 roku ogłoszono przeniesienie oficerów służby czynnej i rezerwy do nowej jednostki – 5 samodzielnego batalionu łączności^[3]. Batalion stacjonował w garnizonie Kraków, na terenie Okręgu Korpusu Nr V. W latach 1931–1933 batalion był podporządkowany dowódcy 2 Grupy Łączności w Krakowie. 19 kwietnia 1939 zostało utworzone Dowództwo 2 Grupy Łączności w Warszawie, któremu został podporządkowany między innymi 5 btlgr.

Kadra 5 batalionu telegraficznego

Dowódcy batalionu

mjr / ppłk łącz. Henryk Doskoczyński (VI 1926^[4] – 7 VI 1933 → komendant kadry 4 batalionu telegraficznego^[5])
ppłk łącz. Edward Wolski (7 VI 1933^[5] - XII 1934 → dyspozycja dowódcy OK V^[6])
mjr łącz. Ignacy Junosza-Drewnowski (1935–1939)^[7]^[8]

Zastępcy dowódcy batalionu

mjr łącz. Marian Michał Dorotycz-Malewicz (III 1932^[9] – XII 1934 → dyspozycja dowódcy OK V^[6])
mjr łącz. Tadeusz Batowski (od XII 1934^[7])

Kwatermistrzowie

mjr łącz. Stanisław Rausz (od VI 1926^[4])
kpt. / mjr łącz. Jan II Chałupa (od IV 1935^[10])

Oficerowie

kpt. rez. łącz. Stanisław Jugendfein

Organizacja i obsada personalna w 1939

Pokojowa obsada personalna batalionu w marcu 1939 roku^[11]^[a]:

dowódca batalionu – ppłk Ignacy Junosza-Drewnowski
I zastępca dowódcy – mjr Tadeusz Batowski
adiutant – por. Bohdan Chełmoński
lekarz – por. lek. Jan Szymański
II zastępca dowódcy (kwatermistrz) – mjr Jan II Chałupa
oficer mobilizacyjny – por. Kępa Marian Bronisław
zastępca oficera mobilizacyjnego – por. Tadeusz Józef Krokowski
oficer administracyjno-materiałowy – kpt. piech. Wacław II Metelsld
oficer gospodarczy – kpt. int. Bolesław Marian Moczulski
oficer żywnościowy – por. Alfred Stanisław Burkot
dowódca kompanii obsługi – vacat
dowódca 1 kompanii – kpt. Florian Cerkaski
dowódca plutonu – por. Apolinary Antoni Kowalewski
dowódca plutonu – por. Bolesław Zygmunt Krawz
dowódca plutonu – ppor. Stanisław Kostka Matwin
dowódca 2 kompanii – kpt. Tadeusz Justyn Szulc
dowódca plutonu – ppor. Michał Jan Wencel
dowódca plutonu – ppor. Stanisław Salwa
dowódca 3 kompanii – por. Aleksander Józef Iwańczyk
dowódca plutonu – ppor. Jarosław Ładysław Moll
dowódca 4 kompanii – por. Edward Mieczysław Tołubiński
dowódca plutonu – ppor. Jerzy Indulski
dowódca plutonu – ppor. Antoni Bartek
dowódca 5 kompanii – kpt. Eugeniusz Zbigniew Sadowski
dowódca plutonu – ppor. Tadeusz Andrzej Matusiak
dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Taler
dowódca plutonu – ppor. Kazimierz Mieczysław Wołosz
komendant parku – kpt. Eugeniusz Kozakiewicz

Symbole batalionu

Sztandar

Osobny artykuł: Polskie sztandary wojskowe.

23 maja 1937 Prezydent RP Ignacy Mościcki zatwierdził wzór sztandaru 5 btlgr^[13].
18 czerwca 1937, w Warszawie, marszałek Polski Edward Śmigły-Rydz wręczył dowódcy baonu sztandar ufundowany przez społeczeństwo Krakowa^[14].

Na lewej stronie płatu sztandarowego są umieszczone: w prawym górnym rogu na tarczy wizerunek Matki Boskiej Częstochowskiej, w lewym górnym rogu na tarczy znak wojsk łączności, w prawym dolnym rogu na tarczy godłu m. Krakowa, w lewym dolnym rogu na tarczy odznaka pamiątkowa 5 baonu telegraficznego, na dolnym ramieniu krzyża kawalerskiego napis: „Kraków 8 VIII 1914”^[15].

Sztandar aktualnie eksponowany jest w Instytucie gen. Sikorskiego w Londynie.

Odznaka pamiątkowa

Osobny artykuł: Odznaka pamiątkowa jednostki wojskowej.

16 października 1929 Minister Spraw Wojskowych, marszałek Polski Józef Piłsudski zatwierdził wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 Samodzielnego Batalionu Łączności^[16], a 11 kwietnia 1931 - wzór i regulamin odznaki pamiątkowej 5 btlgr^[17]. Odznaka o wymiarach 40x40 mm ma kształt równoramiennego krzyża o ostro zakończonych ramionach, na nich wpisano numer i inicjały 5 BT oraz rok 1929. Pomiędzy ramionami umieszczono po dwie złote błyskawice, w centrum emaliowany medalion z orłem. Dwuczęściowa - oficerska, wykonana w srebrze, orzeł mocowany dwoma nitami^[18].

Dziedzictwo tradycji

Na podstawie decyzji nr 66/MON ministra obrony narodowej z 14 maja 2021 Regionalne Centrum Informatyki Kraków przejęło i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji 5 Batalionu Telegraficznego (1919-1939) oraz otrzymało imię płk. Ignacego Junosza-Drewnowskiego^[19].

Uwagi

↑ Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[12].

Przypisy

↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 31 lipca 1939 r., Nr 13, poz. 126.
↑ Winiarski 1938 ↓, s. 569-570.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173-175.
↑ ^a ^b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173.
↑ ^a ^b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 137.
↑ ^a ^b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.
↑ ^a ^b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 267.
↑ Marian Brzezicki. Pierwsza matura w historii Polski odrodzonej „świadectwem dojrzałości” m. Lwowa. „Biuletyn”. Nr 38, s. 42-45, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 240.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 43.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 819.
↑ Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.
↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 19 czerwca 1937 r., Nr 7, poz. 89.
↑ Satora 1990 ↓, s. 365.
↑ Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku
↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1929 r., Nr 32, poz. 313.
↑ Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1931 r., Nr 10, poz. 118.
↑ Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 374.
↑ Dz. Urz. MON, poz. 120. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2021-05-17. [dostęp 2020-09-01]..

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 1929, 1931, 1937 i 1939.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. T. 29. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego. Biblioteka Jagiellońska, 2006. ISBN 83-7188-899-6.
Zdzisław Sawicki, Adam Wielechowski: Odznaki Wojska Polskiego 1918-1945: Katalog Zbioru Falerystycznego: Wojsko Polskie 1918-1939: Polskie Siły Zbrojne Na Zachodzie. Warszawa: Pantera Books, 2007. ISBN 83-204-3299-5.
Kazimierz Satora: Opowieści wrześniowych sztandarów. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1104-1.
Aleksander Winiarski. Kadrówka łączności. „Przegląd Łączności”. 8 (151-152), sierpień 1938. Warszawa: Dowództwo Wojsk Łączności MSWojsk..

[13] Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939^[12].

[1] Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 31 lipca 1939 r., Nr 13, poz. 126.

[CITEREFWiniarski1938569-570-2] Winiarski 1938 ↓, s. 569-570.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_22_z_5_czerwca_1926_roku,_s._173-175-3] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173-175.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_22_z_5_czerwca_1926_roku,_s._173-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 5 czerwca 1926 roku, s. 173.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_8_z_28_czerwca_1933_roku,_s._137-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 137.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_22_grudnia_1934_roku,_s._254-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 254.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_22_grudnia_1934_roku,_s._267-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 267.

[8] Marian Brzezicki. Pierwsza matura w historii Polski odrodzonej „świadectwem dojrzałości” m. Lwowa. „Biuletyn”. Nr 38, s. 42-45, Czerwiec 1980. Koło Lwowian w Londynie.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_6_z_23_marca_1932_roku,_s._240-9] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932 roku, s. 240.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_6_z_18_kwietnia_1935_roku,_s._43-10] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935 roku, s. 43.

[CITEREFRocznik_oficerski1939819-11] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. 819.

[CITEREFRocznik_oficerski1939VI-12] Rocznik oficerski 1939 ↓, s. VI.

[14] Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 19 czerwca 1937 r., Nr 7, poz. 89.

[CITEREFSatora1990365-15] Satora 1990 ↓, s. 365.

[16] Dziennik Rozkazów MSWojsk. nr 7 z 19 czerwca 1937 roku

[17] Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 16 października 1929 r., Nr 32, poz. 313.

[18] Dziennik Rozkazów Ministra Spraw Wojskowych z 11 kwietnia 1931 r., Nr 10, poz. 118.

[CITEREFSawickiWielechowski2007374-19] Sawicki i Wielechowski 2007 ↓, s. 374.

[20] Dz. Urz. MON, poz. 120. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2021-05-17. [dostęp 2020-09-01]..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[a]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[12]

grupy łączności	1 Grupa Łączności 2 Grupa Łączności 3 Grupa Łączności
pułki łączności	1 pułk łączności 2 pułk łączności 3 pułk łączności pułk radiotelegraficzny
bataliony łączności	1 batalion telegraficzny Kadra 2 batalionu telegraficznego Kadra 3 batalionu telegraficznego Kadra 4 batalionu telegraficznego 5 batalion telegraficzny 6 batalion telegraficzny 7 batalion telegraficzny Kadra 8 batalionu telegraficznego Batalion Zapasowy Telegraficzny Nr I Batalion Zapasowy Telegraficzny Nr II
kompanie łączności	kompania łączności Obszaru Warownego „Wilno” kompania łączności Centrum Wyszkolenia Piechoty
szkolnictwo	Centrum Wyszkolenia Łączności Szkoła Podchorążych Łączności Podoficerska Szkoła Łączności
służba łączności	Centralne Zakłady Wojsk Łączności Centralne Warsztaty Łączności Kierownictwo Zaopatrzenia Łączności Główna Składnica Łączności Biuro Badań Technicznych Łączności

Rodowód	Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie
Naczelne władze wojskowe	Naczelnik Państwa (1918–1922) Prezydent RP (1922–1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza
Rodzaje sił zbrojnych	Wojsko Marynarka Wojenna
Formacje	Wojska Wartownicze i Etapowe (1919–1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) Obrona Narodowa (1937–1939)
Bronie	Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937–1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria
Służby	duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa
WP w 1939	OdeB pokojowe Plan mob. „W” Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan „Zachód” Plan „Wschód”
Inne	Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna