Źródło Marii w Nazarecie
 Źródło Marii | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Typ budynku | |
Położenie na mapie Izraela  | |
 32°42′21,55″N 35°18′05,00″E/32,705986 35,301389
| |
Źródło Marii w Nazarecie (hebr. מעיין מרים; arab. عين العذراء, Ain il’adra) – źródło położone w mieście Nazaret, na północy Izraela. Bywa także nazywane Fontanną Świętej Dziewicy.
Według tradycji chrześcijańskiej źródło znajduje się w miejscu Zwiastowania Pańskiego i dlatego zostało nazwane imieniem Marii Panny. W rzeczywistości jest to studnia, natomiast prawdziwe źródło znajduje się w podziemiach Cerkwi Archanioła Gabriela. Woda płynąca stamtąd wypływa właśnie w studni, którą nazwano „źródłem Marii”.
Historia źródła
[edytuj | edytuj kod]Tradycja chrześcijańska
[edytuj | edytuj kod]
Nowy Testament jest dosyć skąpy w informacje natury topograficznej, dotyczące lokalizacji Zwiastowania Pańskiego. Jedynie Ewangelia Łukasza przytacza opis wydarzenia, precyzując, iż Archanioł Gabriel objawił się Maryi Pannie w Nazarecie w Galilei[a]. Apokryficzna Protoewangelia Jakuba opisuje, jakoby samo Zwiastowanie miało odbyć się w dwóch miejscach. Maryja miała najpierw ujrzeć posłańca przy źródle. Następnie po pozostawieniu dzbana, objawienie miało dopełnić się już w domu rodzinnym[1]. Przy czym apokryf ten nie precyzuje miejscowości zdarzenia – mogłaby to być nawet Judea. Już w okresie starożytnym, w oparciu o te dwa teksty rozdzielono oba miejsca. (1) Źródło nazaretańskie miało być miejscem ujrzenia Archanioła Gabriela. W miejscu źródła znajduje się dzisiaj prawosławna Cerkiew Archanioła Gabriela. Źródło Marii znajduje się w podziemnej krypcie cerkwi, a na jej dziedzińcu jest studnia zasilana wodą ze źródła[2]. (2) Natomiast pozostałości domu rodzinnego Maryi Panny, właściwym Sanktuarium Zwiastowania – miejscem cudownego poczęcia Jezusa Chrystusa. Nad samym miejscem zwiastowania opisanym w Ewangelii Łukasza wznosi się dzisiaj katolicka Bazylika Zwiastowania Pańskiego[3].
Dzieje źródła
[edytuj | edytuj kod]
Podziemne źródło w Nazarecie było tradycyjnie od wieków wykorzystywane przez mieszkańców jako jedno z głównych źródeł wody w mieście. Nie zawsze było ono nazywane „źródłem Marii”. Różokrzyżowcy podali w 1935 roku, że źródło to w erze przed-chrześcijańskiej było znane jako „źródło wartowni” – być może dlatego, że w sąsiednich domach mieścił się szereg wartowni strzegących dostępu do źródła wody i bezpieczeństwa sąsiedniego traktu handlowego[4]. Historyk Werner Keller napisał w swojej książce „Biblia jako historia”, że źródło Marii od „niepamiętnych czasów” zaopatrywało mieszkańców miasta w wodę[5].
Ze względu na religijne znaczenie jakie źródło miało dla chrześcijan, wybudowali oni w tym miejscu swój pierwszy kościół. Zablokował on dostęp do wody źródlanej i dlatego wybudowano wówczas ciąg podziemnych tuneli, którymi rozprowadzano wodę. W latach 1997–1998 Jardenna Alexandre i Hanna Butrus prowadziły wykopaliska archeologiczne, które ujawniły sieć podziemnych korytarzy. Pochodziły one z okresu bizantyjskiego (nie znaleziono dowodów świadczących, by mogły one powstać przed V wiekiem w okresie rzymskim)[6][7]. W latach 90. XX wieku Elias i Martina Shama użyli wysokiej rozdzielczości georadaru i odkryli olbrzymi kompleks podziemnych korytarzy[8]. Dodatkowe badania przeprowadzone w latach 2004–2005 ujawniły dużą łaźnię oraz inne dodatkowe struktury podziemne[9]. W 2003 roku archeolog Richard Freund wyraził przekonanie, że odkryte miejsce z pewnością jest bizantyjską łaźnią[10][11]. Sam kościół został zburzony po 1263 roku przez Mameluków. Wybudowana po 1750 roku Cerkiew Archanioła Gabriela ponownie zablokowała dostęp do źródła. Dlatego po raz kolejny skierowano wodę do podziemnych tuneli, które doprowadziły ją do oddalonej o 140 metrów na południe publicznej studni. Przez kolejne lata był to lokalny wodopój, w którym wybudowano kamienną nadziemną część z półkolistym zadaszeniem. Do źródła zawsze przywiązywano duże znaczenie religijne. Kościół katolicki udzielał odpustów przybywającym do źródła pielgrzymom, którzy nalewali wodę do butelek i zabierali z sobą do Europy. Również muzułmanie uważali źródło za święte, przypisując jej wodom właściwości lecznicze[12]. Miejsce to odnowiono w latach 1967 i 2000. Obecnie studnia jest nieczynna, nie ma w niej wody[13].
Opis budowli
[edytuj | edytuj kod]
Publiczna studnia i plac wokół niej zostały odnowione na Wielki Jubileusz Roku 2000. Przy pracach renowacyjnych kierowano się zdjęciami wykonanymi przez pielgrzymów pod koniec XIX wieku. Trzy ujęcia wody osadzono w nowoczesnej kamiennej obudowie[14]. Wokół studni zasadzono drzewa, które wraz ze studnią są widoczne na herbie Nazaretu[15].
Turystyka
[edytuj | edytuj kod]Miejsce jest otwarte dla turystów przez wszystkie dni tygodnia, o każdej porze dnia i nocy[13].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zobacz: Ewangelia Łukasza 1,26-38: „(26) W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret, (27) do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja. (28) Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, błogosławiona jesteś między niewiastami. (29) Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie. (30) Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga. (31) Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus. (32) Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida. (33) Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca. (34) Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża? (35) Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym. (36) A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną. (37) Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego. (38) Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł.”. Tłumaczenie według Biblii Tysiąclecia.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ 11,1−3. W: Protoewangelia Jakuba. Kraków: WAM, 2003. [dostęp 2013-10-19]. (pol.).
- ↑ Bellarmino Bagatti: Ancient Christian villages of Galilee. Paul Rotondi (tłum.). Jerusalem: Franciscan Printing Press, 2001, s. 25. (ang.).
- ↑ Eugenio Alliata, Enrique Bermejo, Giovanni Claudio Bottini, Lino Cignelli, Abraham Sobkowski: Sulle orme di Gesù. Guida ai santuari di Terra Santa. Milano: Edizioni Terra Santa, 2011, s. 5−9. ISBN 978-88-6240-120-3. (wł.).
- ↑ Rosicrucian Editors: The Rosicrucian Forum. Kessinger Publishing, 1935, s. 79. ISBN 1-4179-4032-8.
- ↑ Werner Keller: The Bible As History. Random House Publishing Group, 1983. ISBN 0-553-27943-2.
- ↑ Yardenna Alexandre: Excavations at Mary’s Well, Nazareth. Israeli Antiquities Authority, 1999.
- ↑ Alexandre, Yardenna. 2012. Mary’s Well, Nazareth. The Late Hellenistic to the Ottoman Periods. Jerusalem, IAA Reports 49.
- ↑ SHACHAM, Tzvi. 2012. Bathhouse from the Crusader Period in Nazareth in Kreiner, R & W. Letzner (eds.). SPA. SANITAS PER AQUAM. Tagungsband des Internationalen Frontinus-Symposums zur Technik und Kulturgeschichte der antike Thermen. Aachen, 18-22. Marz 2009 : 319-326. BABESCH SUPPL. 21.
- ↑ Harry M. Jol: Nazareth Excavations: A GPR Perspective. [w:] Drew University [on-line]. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
- ↑ Jonathan Cook: Is This Where Jesus Bathed?. [w:] The Guardian [on-line]. 2003-10-22. [dostęp 2013-10-19]. (ang.).
- ↑ Jonathan Cook: Czy tu kąpał się Jezus?. [w:] Przekrój [on-line]. [dostęp 2013-10-19]. (pol.).
- ↑ Andrew Humphreys; Neil Tilbury: Izrael i terytoria palestyńskie. Bielsko-Biała: Pascal, 2000, s. 330. ISBN 83-87696-88-9.
- ↑ a b Mary’s Well (The Spring Plaza). [w:] Nazareth Cultural & Tourism Association [on-line]. [dostęp 2016-12-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)]. (ang.).
- ↑ Andrew Sanger: Explorer Izrael. Warszawa: Bertelsmann, 2000, s. 193. ISBN 83-7227-747-8.
- ↑ Iriyat Nazerat. [w:] Flags of the World [on-line]. [dostęp 2013-11-07]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Mary’s Well in Nazareth. [w:] Galeria 3D Google [on-line]. [dostęp 2013-11-30]. (ang.).