Abraham Mapu
| |
| Data i miejsce urodzenia |
3 stycznia 1808 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 października 1867 |
| Język |
hebrajski |
Abraham Mapu, (hebr. אברהם מאפו, ur. 3 stycznia 1808 w Wiliampolu, zm. 9 października 1867 w Królewcu) – żydowski nauczyciel i pisarz tworzący w języku hebrajskim w okresie haskali, autor jednych z pierwszych powieści we współczesnej literaturze hebrajskiej[1]. Jego twórczość stanowiła istotną podstawę dla tworzącego się w XIX wieku ruchu syjonistycznego i dla współczesnego języka hebrajskiego.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w rodzinie misnagdów, syn ubogiego nauczyciela[2]. Ukończył cheder, następnie sam studiował Talmud, uczył się także łaciny, niemieckiego, francuskiego i rosyjskiego[3][4]. Przez pewien czas interesował się chasydyzmem, następnie interesował się kabałą i mistycyzmem[2]. W wieku 17 lat wziął ślub, podjął następnie pracę jako prywatny, wędrowny nauczyciel w okolicach Rosieni, Jurborku i Wilna[3][4]. Od 1848 roku pracował jako nauczyciel w szkole męskiej w Kownie[3]. Podczas pracy jako nauczyciel zainteresował się Haskalą[2].
Pod wpływem m.in. Seniora Sachsa zajął się pisaniem prozy w języku hebrajskim[4]. Pierwsza powieść nad którą pracował – Sulamit, nie została nigdy wydana. Pierwszą wydaną powieścią była Miłość Syjonu w 1853 roku[4]. Był również autorem dwóch podręczników do nauki języków dla dzieci: Hinuch la-noar do języka hebrajskiego i Der Hausfranzose do języka francuskiego (napisany w języku niemieckim, alfabetem hebrajskim)[3][4]. W 1867 roku wydał podręcznik do języka hebrajskiego Amon pedagog[4].
W 1867 roku przeprowadził się do Królewca, gdzie wkrótce potem zmarł[3].
Zbiór jego listów do innych maskilów i jego brata został wydany w 1970 roku przez Ben-Cijjona Dinura[4].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Jego imieniem nazwano ulice w Kownie, Jerozolimie i Tel Awiwie[3].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]- Ahawat Cijon (אהבת ציון – Miłość Syjonu), 1853
- Ajit Cawua (עיט צבוע – Wilk w owczej skórze, dosł. Malowany orzeł), 1858
- Aszmat Szomron (אשמת שומרון – Odpowiedzialność Samarii), 1865[2]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rafał Żebrowski, Mapu Abraham [online], delet.jhi.pl [dostęp 2023-07-30] (pol.).
- ↑ a b c d Abraham Mapu [online], Institute For Translation of Hebrew Literature [dostęp 2023-07-30].
- ↑ a b c d e f Mapu Abraham [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2024-10-09].
- ↑ a b c d e f g Mapu, Avraham [online], encyclopedia.yivo.org [dostęp 2024-10-09].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Abraham Mapu - Projekt Ben Jehuda. Zebrana twórczość A. Mapu opublikowana on-line (hebr.)
- Abraham Mapu – dzieła w bibliotece Polona