Adam Siemaszko
Data i miejsce urodzenia |
26 marca 1905 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
20 stycznia 1993 |
Narodowość |
polska |
Dziedzina sztuki |
rzeźba |
Odznaczenia | |
Strona internetowa |
Adam Siemaszko (ur. 26 marca 1905 w Moskwie, zm. 20 stycznia 1993 w Warszawie) – polski rzeźbiarz i grafik.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się 26 marca 1905 w rodzinie Michała i Marii z Pisanków (1874–1933)[1][2]. W latach 1914–1921 mieszkał w Niżnym Tagilu, gdzie od 1918 pracował jako robotnik w miejscowej fabryce. W 1922 przyjechał do Warszawy, gdzie do1926 uczęszczał do Miejskiej Szkoły Sztuk Zdobniczych i Malarstwa[3]. Następnie w latach 1926–1933 uczył się w pracowni rzeźby prof. Tadeusza Breyera[4] w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Specjalizował się m.in. w karykaturach rzeźbiarskich. Od 1927 jego prace wystawiano w Zachęcie oraz w Instytucie Propagandy Sztuki. W 1928 jego rzeźba Jan Kilińska zdobyła IV nagrodę w konkursie na głowy wybitnych Polaków. W latach 1931–1932 odbył służbę wojskową w Szkole Podchorążych w Śremie. W latach 1931–1939 był kierownikiem artystycznym czasopisma Podchorąży, w latach 1934–1939 pisma Promień Słońca. 22 czerwca 1933 ożenił się z Zofią z Budzyńskich[1]. Wraz z żoną w 1939 był współautorem dekoracji na statkach MS Sobieski i MS Chrobry. W 1937 uczestniczył w Międzynarodowej Wystawie „Sztuka i Technika w obecnych czasach” w Paryżu, gdzie otrzymał Złoty Medal za wykonanie modelu twierdzy w Zamościu i Złoty Medal za Orły-Światowidy, rzeźby wykonane w blasze miedzianej do Pawilonu Polskiego. Zaprojektował plakat Do broni! Zwarci i zjednoczeni zwyciężymy wroga[3]. Był członkiem Związku Zawodowego Artystów Rzeźbiarzy.
Po agresji ZSRR na Polskę jako podporucznik rezerwy znalazł się w niewoli radzieckiej. Trafił do obozu w Starobielsku, ale w wyniku wymiany jeńców znalazł się w obozie oficerskim w Murnau, gdzie działał tu w teatrze obozowym, projektował scenografie do przedstawień, w latach 1940–1945 zaprojektował i wykonał drewniany ołtarz do kaplicy obozowej. Do Warszawy powrócił w 1946. W latach 1946–1970 pracował jako kierownik artystyczny i ilustrator w redakcji czasopisma Radio i Telewizja. Za projekt architektoniczny wnętrza i kolorystyki Pawilonu Przemysłu Ciężkiego na Wystawie Ziem Odzyskanych we Wrocławiu otrzymał Srebrny Krzyż Zasługi[3]. W latach 1958–1974 kierował Pracownią Plastyczną w Studio Miniatur Filmowych w Warszawie, w latach 1960–1964 wykładał na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. W 1962 współpracował przy projekcie ratowania świątyni Abu Simbel nad Nilem. W latach 1967–1970 był projektantem w Przedsiębiorstwie Państwowym „Jubiler”. Po przejściu na emeryturę wykonywał liczne prace w metalu i ceramice oraz medale[3].
Zmarł 20 stycznia 1993 w Warszawie. Pochowany został na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 155b-1-8,9)[5]. Opiekę nad spuścizną po małżeństwie Siemaszków sprawują Marianna Sankiewicz-Budzyńska i Gustaw Budzyński[3].
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]- Srebrny Krzyż Zasługi (26 października 1949)[6]
Wybrane Dzieła
[edytuj | edytuj kod]- Hocki Klocki, 1930.
- Karykatura Marszałka Józefa Piłsudskiego, 1931.
- Jamnik, lata 50. XX wieku.
- Medal z okazji nadania Szkole Podstawowej nr 9 w Warszawie imienia Generała Grota-Roweckiego, 1984.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Stanisław Łoza (red.): Cy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 277. [dostęp 2021-10-01].
- ↑ Adam Siemaszko [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2021-10-01] .
- ↑ a b c d e Muzeum prac ocalałych Zofii Budzyńskiej-Siemaszkowej i Adama Siemaszko [online], pl/index.php [dostęp 2021-01-19] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (ang.).
- ↑ Maria Anna Rudzka: Zadanie: forma. Pracownia profesora Tadeusza Breyera w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w latach 1923-1939. Wyd. 2. Warszawa: Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie, 2023, s. 257. ISBN 978-83-66835-50-4.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: ERYK BUDZYŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-22] .
- ↑ M.P. z 1949 r. nr 94, poz. 1125 „za zasługi położone przy organizacji Wystawy Ziem Odzyskanych”.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Muzeum Prac Ocalałych Zofii Budzyńskiej-Siemaszkowej i Adama Siemaszko. muzeumzofiiiadama.pl. [dostęp 2013-10-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (29 października 2013)].
- Jeńcy Oflagu VII A Murnau
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej (kampania wrześniowa)
- Jeńcy polscy w niewoli radzieckiej wydani Niemcom (1939–1941)
- Ludzie urodzeni w Moskwie
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy graficy
- Polscy jeńcy niemieckich obozów jenieckich
- Polscy medalierzy
- Polscy rzeźbiarze
- Urodzeni w 1905
- Zmarli w 1993