Adolf Bernhard Marx

Adolf Bernhard Marx
Data i miejsce urodzenia	15 maja 1795 ; Halle
Pochodzenie	niemieckie
Data i miejsce śmierci	17 maja 1866 ; Berlin
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, teoretyk, pisarz
	Multimedia w Wikimedia Commons

Adolf Bernhard Marx (ur. 15 maja 1795 w Halle, zm. 17 maja 1866 w Berlinie^[1]^[2]) – niemiecki kompozytor, teoretyk i pisarz muzyczny.

Życiorys

Z wykształcenia był prawnikiem, przed krótki czas pracował w zawodzie w Naumburgu, nim zdecydował poświęcić się muzyce^[1]^[2]. Był uczniem Daniela Gottloba Türka w Halle oraz Carla Friedricha Zeltera w Berlinie, gdzie następnie osiadł na stałe^[1]. W 1824 roku założył i do 1830 roku prowadził czasopismo Berliner Allgemeine Musikalische Zeitung^[1]^[2]. W 1827 roku uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie w Marburgu^[1]^[2]. W 1830 roku objął posadę wykładowcy muzyki na Uniwersytecie Berlińskim, od 1832 roku był także dyrektorem muzycznym tej uczelni^[1]^[2]. W 1850 roku wspólnie z Theodorem Kullakiem i Juliusem Sternem założył Berliner Musikhochschule, gdzie do 1856 roku wykładał muzykę^[1]^[2]. Przyjaźnił się z Felixem Mendelssohnem^[2].

Twórczość

Przeszedł do historii muzyki jako teoretyk^[1]^[2], największe znaczenie posiadają jego prace teoretyczne poświęcone formom muzycznym^[1]. Jest autorem konstruktywistycznej teorii formy sonatowej z jej dualizmem tematycznym, przetworzeniem i repryzą. Jego koncepcja odegrała dużą rolę w muzykologii i zaciążyła na późniejszych poglądach, oddziałując do dziś. Jego konstruktywistyczną teorię próbował połączyć Hugo Riemann z koncepcją periodyczną^[3]. Kompozycje Marxa, w tym m.in. singspiel Jerry und Bately (1824) i oratorium Mojżesz (1841) nie zdobyły sobie jednak popularności i nie przetrwały próby czasu^[1]^[2].

Prace

(na podstawie materiałów źródłowych^[2])

Die Kunste des Gesangs, theoretische-praktisch (Berlin 1826)
Über die Geltung Händelscher Sologesänge für unsere Zeit: Ein Nachtrag (Berlin 1828)
Über Malerei in der Tonkunst: Ein Maigruss an die Kunstphilosophen (Berlin 1828)
Die Lehre von der musikalischen Kompositon, praktisch-theoretisch (tom I Lipsk 1837, tom II Lipsk 1837, tom III Lipsk 1845, tom IV Lipsk 1847)
Allgemeine Musiklehre (Lipsk 1839)
Die alte Musiklehre im Streit mit unserer Zeit (Lipsk 1841)
Die Musik des neunzehnten Jahrhunderts und ihre Pflege: Methode der Musik (Lipsk 1855)
Ludwig van Beethoven: Leben und Schaffen (Berlin 1859)
Vollständige Chorschule (Lipsk 1860)
Gluck und die Opfer (Berlin 1863)
Anleitung zum Vortrag Beethovenscher Klavierwerke (Berlin 1863)
Erinnerungen: Aus meinem Leben (Berlin 1865)
Das Ideal und die Gegenwart (Jena 1867)
Musikalische Schriften uber Tondichter und Tonkunst (zbiór artykułów z Berliner Allgemeine Musikalische Zeitung pod red. L. Hirschberga, Hildburghausen 1912–1922)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 118. ISBN 83-224-0656-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2318. ISBN 0-02-865529-X.
↑ Józef, Krystyna Chomińscy: Wielkie formy instrumentalne. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 157. ISBN 83-224-0224-4.

Linki zewnętrzne

Adolf Bernhard Marx – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 118. ISBN 83-224-0656-8.

[baker-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2318. ISBN 0-02-865529-X.

[chominscy-3] Józef, Krystyna Chomińscy: Wielkie formy instrumentalne. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Muzyczne, 1987, s. 157. ISBN 83-224-0224-4.

[1]

[2]

[3]