American Basketball Association
| Państwo | |
|---|---|
| Oficjalny skrót |
ABA |
| Dyscyplina | |
| Data założenia |
1967 |
| Przekształcona na zawodową |
1967 |
| Data rozwiązania |
1976 |
| Zwycięzcy | |
| Pierwszy zwycięzca | |
| Ostatni zwycięzca | |
| Najwięcej zwycięstw |
Indiana Pacers (3 tytuły) |
| Strona internetowa | |
American Basketball Association (Amerykańskie Stowarzyszenie Koszykówki) – amerykańska profesjonalna liga koszykówki męskiej, istniejąca w latach 1967–1976, została rozwiązana w czerwcu 1976.
W 1976 do NBA dołączyły 4 najsilniejsze i najstabilniejsze finansowo kluby: New York Nets, Denver Nuggets, Indiana Pacers i San Antonio Spurs. Reszta drużyn została rozwiązana. Czołowi zawodnicy z rozwiązanych zespołów ABA zasilili kluby NBA poprzez tzw. dispersal draft, który odbył się w sierpniu 1976 i składał się z dwóch rund[1]. Z numerem pierwszym został wybrany późniejszy członek Koszykarskiej Galerii Sław – Artis Gilmore.
Pierwszym komisarzem ligi (1967–1969) został słynny niegdyś gracz George Mikan, a w meczu inaugurującym rozgrywki (13 października 1967) Oakland Oaks pokonali Anaheim Amigos 134-129.
Aby zwiększyć atrakcyjność, mecze rozgrywano charakterystyczną niebiesko-biało-czerwoną piłką, nawiązująca do barw flagi Stanów Zjednoczonych. ABA wprowadziła także konkurs wsadów, skopiowany później przez NBA.
W ABA obowiązywały nieco inne przepisy niż w NBA, np. 30 sekundowy czas na rozegranie akcji (24 sekundy w NBA) czy rzut za trzy punkty, który w NBA wprowadzono dopiero w 1979.
Spośród 12 drużyn, jakie brały udział w rozgrywkach ABA, siedem rozegrało pełne 9 sezonów.
O poziomie ABA świadczy fakt, że 10 z 24 zawodników biorących udział w meczu gwiazd NBA w 1977, pochodziło z tej ligi, a Julius Erving został MVP zawodów. 16. byłych zawodników ligi zostało zaliczonych do Koszykarskiej Galerii Sław im. Jamesa Naismitha (stan na styczeń 2019).
W bezpośrednich starciach drużyn NBA oraz ABA, lepsza okazała się właśnie ABA, co potwierdza bilans wygranych spotkań 79-76[2].
Dziś istnieje liga o tej samej nazwie, niemająca jednak bezpośredniego związku z ABA, istniejącą w latach 1967–1976.
Komisarze ABA
[edytuj | edytuj kod]- George Mikan 1967–1969
- James Carson Gardner 1969
- Jack Dolph 1969–1972
- Bob Carlson 1972–1973
- Mike Storen 1973–1974
- Tedd Munchak 1974–1975
- Dave DeBusschere 1975–1976
Drużyny ABA
[edytuj | edytuj kod]W trwających dziewięć sezonów rozgrywkach ABA wzięło udział 12 klubów, często zmieniając siedziby i nazwy. Indiana Pacers, New York Nets, San Antonio Spurs i Denver Nuggets kontynuowały grę w NBA (od sezonu 1976–77), podczas gdy reszta ekip przestała istnieć[3].
| Zespół | Sezony | Pierwszy | Ostatni | Tytuły mistrzowskie |
|---|---|---|---|---|
| Indiana Pacers | 9 | 1967–68 | 1975–76 | 3 (1970, 1972, 1973) |
| New Jersey Americans New York Nets |
9 | 1967–68 | 1975–76 | 2 (1974, 1976) |
| Pittsburgh Pipers Minnesota Pipers Pittsburgh Condors |
5 | 1967–68 | 1971–72 | 1 (1968) |
| Oakland Oaks Washington Caps Virginia Squires |
9 | 1967–68 | 1975–76 | 1 (1969) |
| Anaheim Amigos Los Angeles Stars Utah Stars |
9 | 1967–68 | 1975–761 | 1 (1971) |
| Kentucky Colonels | 9 | 1967–68 | 1975–76 | 1 (1975) |
| Dallas Chapparals Texas Chaparrals San Antonio Spurs |
9 | 1967–68 | 1975–76 | 0 |
| Houston Mavericks Carolina Cougars Spirits of St. Louis |
9 | 1967–68 | 1975–76 | 0 |
| Denver Rockets Denver Nuggets |
9 | 1967–68 | 1975–76 | 0 |
| New Orleans Buccaneers Memphis Pros Memphis Tams Memphis Sounds |
8 | 1967–68 | 1974–75 | 0 |
| Minnesota Muskies Miami Floridians Floridians |
5 | 1967–68 | 1971–72 | 0 |
| San Diego Conquistadors San Diego Sails |
4 | 1972–73 | 1975–762 | 0 |
1zespół wycofany w trakcie sezonu 1975–76 (po 16 meczach)
2zespół wycofany w trakcie sezonu 1975–76 (po 11 meczach)
Mistrzowie ABA
[edytuj | edytuj kod]
| Rok | Mistrz | Wynik | Finalista | MVP Finałów |
|---|---|---|---|---|
| 1968 | Pittsburgh Pipers | 4–3 | New Orleans Buccaneers | Connie Hawkins, Pipers |
| 1969 | Oakland Oaks | 4–1 | Indiana Pacers | Warren Armstrong, Oaks |
| 1970 | Indiana Pacers | 4–2 | Los Angeles Stars | Roger Brown, Pacers |
| 1971 | Utah Stars | 4–3 | Kentucky Colonels | Zelmo Beaty, Stars |
| 1972 | Indiana Pacers | 4–2 | New York Nets | Freddie Lewis, Pacers |
| 1973 | Indiana Pacers | 4–3 | Kentucky Colonels | George McGinnis, Pacers |
| 1974 | New York Nets | 4–1 | Utah Stars | Julius Erving, Nets |
| 1975 | Kentucky Colonels | 4–1 | Indiana Pacers | Artis Gilmore, Colonels |
| 1976 | New York Nets | 4–2 | Denver Nuggets | Julius Erving, Nets |
Mistrzowskie składy
[edytuj | edytuj kod]pogrubienie – oznacza MVP finałów
| Pittsburgh Pipers mistrzowie ABA 1967–68 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Oakland Oaks mistrzowie ABA 1968–69 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Indiana Pacers mistrzowie ABA 1969–70 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Utah Stars mistrzowie ABA 1970–71 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Indiana Pacers mistrzowie ABA 1971–72 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Indiana Pacers mistrzowie ABA 1972–73 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| New York Nets mistrzowie ABA 1973–74 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| Kentucky Colonels mistrzowie ABA 1974–75 | |||
|---|---|---|---|
| |||
| New York Nets mistrzowie ABA 1975–76 | |||
|---|---|---|---|
| |||
Nagrody ABA
[edytuj | edytuj kod].jpeg)
| Rok | MVP Sezonu | Debiutant Roku | Trener Roku | Menedżer Roku |
|---|---|---|---|---|
| 1968 | Connie Hawkins, Pipers | Mel Daniels, Muskies | Vince Cazzetta, Pipers | – |
| 1969 | Mel Daniels, Pacers | Warren Armstrong, Oaks | Alex Hannum, Oaks | – |
| 1970 | Spencer Haywood, Rockets | Spencer Haywood, Rockets | Bill Sharman, Stars Joe Belmont, Rockets |
– |
| 1971 | Mel Daniels, Pacers | Charlie Scott, Squires, Dan Issel, Colonels |
Al Bianchi, Squires | – |
| 1972 | Artis Gilmore, Colonels | Artis Gilmore, Colonels | Tom Nissalke, Chaparrals | – |
| 1973 | Billy Cunningham, Cougars | Brian Taylor, Nets | Larry Brown, Cougars | Carl Scheer, Cougars |
| 1974 | Julius Erving, Nets | Swen Nater, Spurs | Babe McCarthy, Colonels Joe Mullaney, Stars |
Jack Ankerson, Spurs |
| 1975 | Julius Erving, Nets George McGinnis, Pacers |
Marvin Barnes, Spirits | Larry Brown, Nuggets | Carl Scheer, Nuggets |
| 1976 | Julius Erving, Nets | David Thompson, Denver Nuggets | Larry Brown, Nuggets | Carl Scheer, Nuggets |
All-ABA Teams
[edytuj | edytuj kod]
.jpeg)
pogrubienie – MVP sezonu
^ – ex-aequo
All-ABA Rookie Teams
[edytuj | edytuj kod]pogrubienie – Debiutant Roku
All-ABA Defensive Teams
[edytuj | edytuj kod]
| Sezon | Skład Najlepszych Defensorów Sezonu |
|---|---|
| 1972–73 | Joe Caldwell (Cougars), Mike Gale (Colonels), Artis Gilmore (Colonels), Julius Keye (Rockets), Fatty Taylor (Squires), Willie Wise (Stars) |
| 1973–74 | Mike Gale (Colonels/Nets), Artis Gilmore (Colonels), Julius Keye (Rockets), Fatty Taylor (Squires), Willie Wise (Stars), Ted McClain (Cougars) |
| 1974–75 | Don Buse (Pacers), Artis Gilmore (Colonels), Bobby Jones (Nuggets), Wil Jones (Colonels), Brian Taylor (Nets) |
| 1975–76 | Don Buse (Pacers), Artis Gilmore (Colonels), Bobby Jones (Nuggets), Julius Erving (Nets), Brian Taylor (Nets) |
ABA All-Star Games
[edytuj | edytuj kod]| Rok | Zwycięzca | Wynik | Finalista | MVP |
|---|---|---|---|---|
| 1968 | Wschód | 126–120 | Zachód | Larry Brown, Buccaneers |
| 1969 | Zachód | 133–127 | Wschód | John Beasley, Chaparrals |
| 1970 | Zachód | 128–98 | Wschód | Spencer Haywood, Rockets |
| 1971 | Wschód | 126–122 | Zachód | Mel Daniels, Pacers |
| 1972 | Wschód | 142–115 | Zachód | Dan Issel, Colonels |
| 1973 | Zachód | 123–111 | Wschód | Warren Jabali, Rockets |
| 1974 | Wschód | 128–112 | Zachód | Artis Gilmore, Colonels |
| 1975 | Wschód | 151–124 | Zachód | Freddie Lewis, Spirits |
| 1976 | Denver Nuggets | 144–138 | ABA All-Stars | David Thompson, Nuggets |
Składy ABA All-Stars
[edytuj | edytuj kod]pogrubienie – MVP meczu gwiazd
Statystyczni liderzy ligi
[edytuj | edytuj kod]
| * | Wybrany do Koszykarskiej Galerii Sław im. Jamesa Naismitha |
Punkty
[edytuj | edytuj kod]| Sezon | Zawodnik | Zespół | Gry | Punkty | Śr. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1967–68 | Connie Hawkins* | Pittsburgh Pipers | 70 | 1875 | 26,8 |
| 1968–69 | Rick Barry* | Oakland Oaks | 35 | 1190 | 34 |
| 1969–70 | Spencer Haywood* | Denver Rockets | 84 | 2519 | 30 |
| 1970–71 | Dan Issel* | Kentucky Colonels | 83 | 2480 | 29,9 |
| 1971–72 | Charlie Scott* | Virginia Squires | 73 | 2524 | 34,6 |
| 1972–73 | Julius Erving* | Virginia Squires | 71 | 2268 | 31,9 |
| 1973–74 | Julius Erving* (2) | New York Nets | 84 | 2299 | 27,4 |
| 1974–75 | George McGinnis* | Indiana Pacers | 79 | 2353 | 29,8 |
| 1975–76 | Julius Erving* (3) | New York Nets | 84 | 2464 | 29,3 |
Zbiórki
[edytuj | edytuj kod]
| Sezon | Zawodnik | Zespół | Gry | Zbiórki w ataku |
Zbiórki w obronie |
Zbiórki | Śr. |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1967–68 | Mel Daniels* | Minnesota Muskies | 78 | 502 | 711 | 1213 | 15,6 |
| 1968–69 | Mel Daniels* (2) | Indiana Pacers | 76 | 383 | 873 | 1256 | 16,5 |
| 1969–70 | Spencer Haywood* | Denver Rockets | 84 | 533 | 1104 | 1637 | 19,5 |
| 1970–71 | Mel Daniels* (3) | Indiana Pacers | 82 | 394 | 1081 | 1475 | 18 |
| 1971–72 | Artis Gilmore* | Kentucky Colonels | 84 | 421 | 1070 | 1491 | 17,8 |
| 1972–73 | Artis Gilmore* (2) | Kentucky Colonels | 84 | 449 | 1027 | 1476 | 17,6 |
| 1973–74 | Artis Gilmore* (3) | Kentucky Colonels | 84 | 478 | 1060 | 1538 | 18,3 |
| 1974–75 | Swen Nater | San Antonio Spurs | 78 | 369 | 910 | 1279 | 16,4 |
| 1975–76 | Artis Gilmore* (4) | Kentucky Colonels | 84 | 402 | 901 | 1301 | 15,5 |
Asysty
[edytuj | edytuj kod]| Sezon | Zawodnik | Zespół | Gry | Asysty | Śr. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1967–68 | Larry Brown* | New Orleans Buccaneers | 78 | 506 | 6,5 |
| 1968–69 | Larry Brown* (2) | Oakland Oaks | 77 | 544 | 7,1 |
| 1969–70 | Larry Brown* (3) | Washington Caps | 82 | 580 | 7,1 |
| 1970–71 | Bill Melchionni | New York Nets | 81 | 672 | 8,3 |
| 1971–72 | Bill Melchionni (2) | New York Nets | 80 | 669 | 8,4 |
| 1972–73 | Bill Melchionni (3) | New York Nets | 61 | 453 | 7,4 |
| 1973–74 | Al Smith | Denver Rockets | 76 | 619 | 8,1 |
| 1974–75 | Mack Calvin | Denver Nuggets | 74 | 570 | 7,7 |
| 1975–76 | Don Buse | Indiana Pacers | 84 | 689 | 8,2 |
Przechwyty
[edytuj | edytuj kod]| Sezon | Zawodnik | Zespół | Gry | Przechwyty | Śr. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1973–74 | Ted McClain | Denver Rockets | 84 | 250 | 2,98 |
| 1974–75 | Brian Taylor | New York Nets | 79 | 221 | 2,8 |
| 1975–76 | Don Buse | Indiana Pacers | 84 | 346 | 4,12 |
Bloki
[edytuj | edytuj kod]| Sezon | Zawodnik | Zespół | Gry | Bloki | Śr. |
|---|---|---|---|---|---|
| 1973–74 | Caldwell Jones | San Diego Conquistadors | 79 | 316 | 4 |
| 1974–75 | Caldwell Jones (2) | San Diego Conquistadors | 76 | 246 | 3,24 |
| 1975–76 | Billy Paultz | San Antonio Spurs | 83 | 253 | 3,05 |
ABA All-Time Team
[edytuj | edytuj kod]W 1997 roku, 21 lat po rozwiązaniu ligi na jednym ze zjazdów byłych zawodników ABA dokonano wyboru 30 najlepszych zawodników w historii tej ligi[4]. Najlepszym zawodnikiem w historii ligi został wybrany Julius Erving, a najlepszym trenerem Bobby Leonard[4].
(*) – Członkowie Koszykarskiej Galerii Sław (Naismith Memorial Basketball Hall Of Fame)
Wyniki głosowania na All-Time Team
[edytuj | edytuj kod]Na podstawie[4]
- Marvin Barnes: 23
- Rick Barry: 39
- Charles Beasley: 1
- John Beasley: 4
- Zelmo Beaty: 42
- Byron Beck: 12
- Art Becker: 1
- Ron Boone: 35
- John Brisker: 16
- Larry Brown: 19
- Roger Brown: 50
- Don Buse: 12
- Joe Caldwell: 16
- Mack Calvin: 41
- Larry Cannon: 2
- M.L. Carr: 1
- Darel Carrier: 24
- George Carter: 3
- Jim Chones: 1
- Steve Chubin: 1
- Glen Combs: 3
- Billy Cunningham: 36
- Louie Dampier: 50
- Mel Daniels: 50
- Jim Eakins: 1
- Len Elmore: 1
- Julius Erving: 50
- Donnie Freeman: 30
- Gus Gerard: 1
- George Gervin: 50
- Artis Gilmore: 50
- Gerald Govan: 1
- Cliff Hagan: 3
- Ira Harge: 1
- Jerry Harkness: 1
- Connie Hawkins: 40
- Spencer Haywood: 34
- Art Heyman: 2
- Wayne Hightower: 1
- Darnell Hillman: 8
- Les Hunter: 2
- George Irvine: 1
- Dan Issel: 50
- Warren Jabali: 24
- Stew Johnson: 4
- Bobby Jones: 19
- Caldwell Jones: 14
- Jimmy Jones: 27
- Larry Jones: 13
- Rich Jones: 3
- Steve Jones: 18
- Wilbert Jones: 2
- Bill Keller: 21
- Larry Kenon: 17
- Billy Knight: 16
- Wendell Ladner: 11
- Bo Lamar: 1
- George Lehmann: 1
- Freddie Lewis: 38
- Jim Ligon: 1
- Gene Littles: 1
- Maurice Lucas: 26
- Moses Malone: 30
- Ed Manning: 1
- Ted McClain: 1
- George McGinnis: 44
- Bill Melchionni: 11
- Larry Miller: 1
- Doug Moe: 35
- Gene Moore: 1
- Rick Mount: 5
- Swen Nater: 8
- Bob Netolicky: 35
- Johnny Neumann: 3
- Tom Owens: 1
- Billy Paultz: 30
- Cincy Powell: 6
- Red Robbins: 18
- Dave Robisch: 6
- John Roche: 2
- Charlie Scott: 29
- Les Selvage: 1
- Don Sidle: 1
- James Silas: 30
- Walter Simon: 2
- Ralph Simpson: 17
- Willie Somerset: 1
- Levern Tart: 6
- Brian Taylor: 8
- David Thompson: 28
- George Thompson: 7
- Dave Twardzik: 1
- Chico Vaughn: 4
- Bob Verga: 4
- Tom Washington: 1
- Charles Williams: 2
- Chuck Williams: 2
- John Williamson: 19
- Willie Wise: 32
Wyniki głosowania na MVP wszech czasów[edytuj | edytuj kod]Na podstawie[4]
|
Wyniki głosowania na trenera wszech czasów[edytuj | edytuj kod]Na podstawie[4]
|
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ ABA Dispersal Draft. realgm.com. [dostęp 2014-07-02]. (ang.).
- ↑ All-Time ABA vs. NBA Exhibition Game Results. remembertheaba.com. [dostęp 2014-06-19]. (ang.).
- ↑ ABA Team Histories & Fan Memories. remembertheaba.com. [dostęp 2014-06-27]. (ang.).
- ↑ a b c d e 30 Year ABA All-Time Team. remembertheaba.com. [dostęp 2014-06-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]
Encyklopedie internetowe (koszykarskie rozgrywki ligowe):