Andrzej Lenik
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska |
| Dziedzina sztuki |
rzeźba |
Andrzej Lenik (ur. 20 listopada 1864 w Krościenku Niżnym, zm. 23 marca 1929 w Krośnie) – polski artysta rzeźbiarz.
.jpg)
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, gdzie studiował w pracowni rzeźbiarskiej profesora Walerego Gadomskiego w latach 1882–1886[1] (w okresie studiów Lenika funkcjonowała nazwa Szkoła Sztuk Pięknych)[2]. Podczas studiów współpracował z profesorem przy realizacji pomników Zygmunta Augusta i Jana III Sobieskiego, które stanęły w Parku Strzeleckim w Krakowie, w 1887 roku wystawiał swoje prace na wystawie sztuki polskiej w Krakowie[2].
Po ukończeniu studiów, w 1887 roku powrócił w rodzinne strony i zamieszkał w Krośnie. Zawarł związek małżeński z Aleksandrą z Trześniowskich[1]. Założył pracownię artystyczno-rzeźbiarską pod nazwą Zakład Artystyczno-Rzeźbiarsko-Snycerski, specjalizującą się zwłaszcza w wytwarzaniu elementów wyposażenia wnętrz kościelnych takich jak: ołtarze, kazalnice, stalle, konfesjonały, chrzcielnice[1].
Andrzej Lenik od 1889 roku mieszkał i miał pracownię w domu (przy ulicy Lwowskiej 6), który należy do zabytkowych obiektów Krosna, wybudowanym według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego zwanym Domem Andrzeja Lenika.
W latach 1927–1928 był cechmistrzem Cechu Wielkiego. Był także działaczem Towarzystwa Szkół Ludowych, Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” i „Zgoda”, założycielem teatru amatorskiego[1][3].
Został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie[4].
Twórczość
[edytuj | edytuj kod]W jego pracach przeważał styl neogotycki. Współpracował z Janem Sas-Zubrzyckim wykonując wyposażenie do kościołów projektowanych przez architekta. Realizował projekty wnętrza zarówno swoje jak i Sas-Zubrzyckiego. Artysta tworzył głównie w drewnie, gipsie i kamieniu. Sprzęty wykonane w pracowni Lenika zdobiły wnętrza wielu świątyń na terenie dawnej Galicji[2].
Realizacje
[edytuj | edytuj kod]- renowacja dekoracji stiukowej kaplicy Oświęcimów[1];
- sztukateria w farze krośnieńskiej i kaplicy Porcjuszów;
- autorstwo i realizacja pomnika Tadeusza Kościuszki umieszczonego w setną rocznicę insurekcji wśród ruin zamku odrzykońskiego[2][1];
- sprzęty w świątyniach - w Jasionce (1904), Rymanowie (1909), Krościenku Wyżnem, Bobowej, u misjonarzy w Tarnowie, u dominikanów w Czortkowie, Jadownikach i Ciężkowicach[2][1];
- pomnik ku czci powstańców styczniowych na cmentarzu w Krośnie (1893), wzniesiony według projektu Napoleona Nawarskiego[2][1];
- liczne nagrobki i figury świętych[2][1].
Upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]- Jest patronem ulicy w Krośnie;
- W 2016 roku Muzeum Podkarpackie w Krośnie zaprezentowało wystawę czasową poświęconą twórczości Jana Sas-Zubrzyckiego i Andrzeja Lenika[3];
- W 2004 roku została wydana publikacja poświęcona twórczości artystów Jan Sas-Zubrzycki i Andrzej Lenik - z pracowni architekta i rzeźbiarza – autor Krzysztof Stefański, wydawnictwo Muzeum Architektury Wrocław[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g h i Lenik Andrzej. youtube.com. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ a b c d e f g Lenik Andrzej. tarnowskiekoscioly.net. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ a b W Krośnie przypomniano dorobek architekta Jana Sas-Zubrzyckiego. kultura.onet.pl. [dostęp 2023-03-12].
- ↑ Andrzej Lenik. krosno.artlookgallery.com. [dostęp 2021-01-12].
- ↑ Jan Sas-Zubrzycki i Andrzej Lenik - z pracowni architekta i rzeźbiarza. sklep.architekci.pl. [dostęp 2023-03-12].