Argonauta (1914)
„Argonauta” około 1914 roku | |
Klasa | |
---|---|
Historia | |
Stocznia | |
Położenie stępki |
11 marca 1913 |
Wodowanie |
5 lipca 1914 |
Zamówiony dla Rosyjska Carska MW | |
Nazwa |
Swiatoj Gieorgij (Святой Георгий) |
Regia Marina | |
Nazwa |
Argonauta |
Wejście do służby |
1 lutego 1915 |
Wycofanie ze służby |
29 marca 1928 |
Dane taktyczno-techniczne | |
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Długość |
45,15 metra |
Szerokość |
4,2 metra |
Zanurzenie |
3,05 metra |
Zanurzenie testowe |
40 metrów |
Rodzaj kadłuba | |
Napęd | |
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 700 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 450 KM 2 śruby | |
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu |
|
Zasięg |
powierzchnia: 1600 Mm przy 9 węzłach |
Uzbrojenie | |
4 torpedy | |
Wyrzutnie torpedowe |
2 × 450 mm |
Załoga |
24 |
Argonauta – włoski okręt podwodny z okresu I wojny światowej. Pierwotnie okręt został zamówiony we Włoszech przez Imperium Rosyjskie i zwodowany jako „Swiatoj Gieorgij” 5 lipca 1914 roku w stoczni FIAT-San Giorgio w La Spezii. W obliczu przystąpienia Włoch do wojny jednostka została zarekwirowana i 1 lutego 1915 roku wcielona w skład Regia Marina pod nazwą „Argonauta”. Okręt pełnił służbę podczas wojny i po niej na Morzu Śródziemnym, a z listy floty skreślono go 29 marca 1928 roku.
Projekt i budowa
[edytuj | edytuj kod]Autorem projektu przeznaczonego na eksport okrętu podwodnego był inż. Cesare Laurenti[1][2]. Bazą do jego opracowania była poprzednia konstrukcja Laurentiego – zbudowane dla Włoch okręty typu Medusa[1][2]. Okręt charakteryzował się konstrukcją dwukadłubową z identycznym w kształcie i wymiarach kadłubem zaadaptowanym z typu Medusa[3]. Jednostka została zamówiona przez Imperium Rosyjskie w 1912 roku[1][4]. Zgodnie z wymogami zamawiającego okręt otrzymał umieszczone w zmodyfikowanym kiosku dwa peryskopy, napęd o większej mocy z ulepszonym układem wydechowym, chowane stery głębokości oraz kompas refleksyjny i sprzęt do łączności podwodnej[1][3].
Okręt zbudowany został w stoczni FIAT-San Giorgio w La Spezii[1][3]. Stępkę okrętu położono 11 marca 1913 roku, a zwodowany został jako „Swiatoj Gieorgij” (ros. „Святой Георгий”) 5 lipca 1914 roku[3][4][a].
Dane taktyczno-techniczne
[edytuj | edytuj kod]„Argonauta” był niewielkim, przybrzeżnym okrętem podwodnym[1][5] . Długość całkowita wynosiła 45,15 metra, szerokość 4,2 metra i zanurzenie 3,05 metra[3]. Wyporność normalna w położeniu nawodnym wynosiła 255 ton, a w zanurzeniu 305 ton[3][6] . Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa silniki wysokoprężne FIAT o łącznej mocy 700 KM[3][4]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne Savigliano o łącznej mocy 450 KM[3][4]. Dwa wały napędowe obracające dwiema śrubami umożliwiały osiągnięcie prędkości 14 węzłów na powierzchni i 9,9 węzła w zanurzeniu[3][6][b]. Zasięg wynosił 1600 Mm przy prędkości 9 węzłów w położeniu nawodnym oraz 120 Mm przy prędkości 3 węzłów w zanurzeniu (lub 695 Mm przy prędkości 13,5 węzła w położeniu nawodnym oraz 15,5 Mm przy prędkości 9 węzłów w zanurzeniu)[3][6] . Energia elektryczna magazynowana była w jednej baterii akumulatorów[6] . Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów[3][6] .
Okręt wyposażony był w dwie stałe dziobowe wyrzutnie kalibru 450 mm, z łącznym zapasem czterech torped[1][3].
Załoga okrętu składała się z 2 oficerów oraz 20 podoficerów i marynarzy[3][4].
Służba
[edytuj | edytuj kod]4 października 1914 roku okręt, będący jeszcze w trakcie prób stoczniowych, został porwany przez kpt. mar. (wł. tenente di vascello) Angelego Belloniego , który służył w tym czasie w bazie La Spezia i zajmował się testowaniem tej jednostki[6] . Jego plan polegał na tym, by pod pretekstem wyjścia w morze na próby morskie dotrzeć z niczego niepodejrzewającą załogą do Ajaccio na Korsyce, a tam, przy współudziale rosyjskiego konsula, miał na okręcie podnieść rosyjską banderę i wyruszyć z zamiarem ataku na zakotwiczone w Poli austro-węgierskie okręty[6][7]. Konsul jednak odmówił współudziału w tym przedsięwzięciu i poinformował o wszystkim Francuzów, którzy wysłali niszczyciel „Chasseur”, aby powstrzymał oznaczony numerem N43 okręt Belloniego[6][7]. Eskortowany przez „Chasseura” okręt podwodny został sprowadzony do Ajaccio, a stamtąd wrócił następnie do bazy w La Spezia[6][7]. Angelo Belloni został aresztowany i przekazany włoskiemu sądownictwu wojskowemu, a proces zakończył się uniewinnieniem oskarżonego[6] .
W obliczu rychłego przystąpienia Włoch do wojny jednostka została zarekwirowana przez rząd włoski i pod nadaną 31 grudnia 1914 roku nazwą „Argonauta” wcielona do służby w Regia Marina 1 lutego 1915 roku[4][6][c]. Był pierwszym okrętem we włoskiej flocie noszącym tę nazwę, symbolizującą mitycznych Argonautów[3][6] . Motto jednostki brzmiało „Inlicitas temptare vias” (pol. „Wypróbuję zakazane sposoby”), a jej pierwszym dowódcą został kpt. mar. Carlo Cattaneo[6] . Początkowo „Argonauta” został przydzielony do 2. Eskadry (wł. Squadriglia) Okrętów Podwodnych w Neapolu, a 1 marca trafił do Brindisi[6] . 24 maja 1915 roku, w momencie przystąpienia Włoch do I wojny światowej, okręt stacjonował w Ankonie[8][9]. Tego dnia, usiłując opuścić port podczas bombardowania Ankony, „Argonauta” zaplątał się w sieci przeciwpodwodne i stał się celem nieskutecznego ataku lotniczego; załoga uwolniła okręt z pułapki dopiero po oddaleniu się austro-węgierskiego zespołu[10][11]. Między 1915 a 1917 rokiem jednostka została wyposażona w pojedyncze działo pokładowe kalibru 76 mm A1914 L/30[3][5] .
W 1916 roku „Argonauta” dowodzony przez kpt. mar. Giulio Diaza operował z Wenecji[6] . 15 lutego 1916 roku załoga okrętu odnalazła w morzu uszkodzony włoski wodnosamolot, po czym i odholowała go do Ankony[6] . 31 grudnia 1917 roku okręt wchodził w skład Flotylli Górnego Adriatyku w Wenecji (wraz z „Delfino”, X 1, „Atropo”, „Tricheco”, „Fisalia”, „Narvalo”, „Zoea”, „Otaria”, „Argo”, „Squalo”, F 2, F 3, F 4, F 5, F 12, F 13 i F 16)[12]. W 1918 roku jednostka operowała z Porto Corsini , a jej dowództwo sprawował kpt. mar. Antonio Legnani[6] . 3 lipca 1918 roku w pobliżu skały Porer „Argonauta” wystrzelił torpedę w kierunku niszczyciela typu Huszár , jednak torpeda zeszła z kursu i nie trafiła w cel[6] .
Podczas działań wojennych załoga „Argonauty” wzięła udział w 112 rejsach bojowych, w tym kilka szczególnie niebezpiecznych, mających na celu ustalenie położenia zagród minowych wzdłuż kanału łączącego wyspy Premuda i Scarda, wzdłuż wybrzeża dalmatyńskiego oraz w pobliżu Zary[6] .
Po zakończeniu działań wojennych „Argonauta” pozostał na Górnym Adriatyku, operując z Poli i Wenecji[6] . 1 października 1925 roku został włączony do Dywizjonu Okrętów Podwodnych, biorąc udział w manewrach i ćwiczeniach marynarki[6] . „Argonauta” został skreślony z listy floty 29 marca 1928 roku[3][4][d].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Fontenoy 2007 ↓, s. 122 podaje, że wodowanie okrętu odbyło się 5 czerwca 1914 roku.
- ↑ Identycznie podaje Csonkaréti 2004 ↓, s. 347. Natomiast Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276, Fraccaroli 1970 ↓, s. 116, Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 619 i Gogin 2024 ↓ podają, że prędkość nawodna wynosiła 13,5 węzła, a podwodna 8,8 węzła, zaś Fontenoy 2007 ↓, s. 122 podaje, że prędkość podwodna wynosiła 8 węzłów.
- ↑ Pollina 1963 ↓, s. 60 podaje, że wcielenie okrętu do służby odbyło się 18 lutego 1915 roku.
- ↑ Grupsom 2024 ↓ podaje, że wycofanie okrętu ze służby odbyło się 23 marca 1928 roku.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f g Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 276.
- ↑ a b Fontenoy 2007 ↓, s. 122.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p Pollina 1963 ↓, s. 60.
- ↑ a b c d e f g Fraccaroli 1970 ↓, s. 116.
- ↑ a b Gogin 2024 ↓.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u Grupsom 2024 ↓.
- ↑ a b c Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 277.
- ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 80.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 279.
- ↑ Csonkaréti 2004 ↓, s. 69.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 249.
- ↑ Bagnasco i Rastelli 1997 ↓, s. 138.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Erminio Bagnasco, Achille Rastelli: Navi e marinai italiani nella Grande Guerra. Parma: Ermanno Albertelli Editore, 1997. ISBN 88-85909-75-2. (wł.).
- Károly Csonkaréti: Marynarka wojenna Austro-Węgier w pierwszej wojnie światowej 1914-1918. Kraków: Wydawnictwo Arkadiusz Wingert, 2004. ISBN 83-918940-3-7.
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
- Aldo Fraccaroli: Italian Warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1970. ISBN 0-7110-0105-7. (ang.).
- Ivan Gogin: ARGONAUTA small submarine (1915). Navypedia. [dostęp 2024-03-24]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Paolo M. Pollina: I sommergibili italiani 1895–1962. Roma: Ufficio Storico Della M.M., 1963. (wł.).
- Regi Sommergibile ARGONAUTA. Grupsom - Sommergibili Mediterranei. [dostęp 2024-03-24]. (wł.).