Bosman (Polska)

Oznaki stopnia: od 1921
czapka garnizonowa
insygnia	Naramiennik	(1952–1956)
„lewy przód”

Bosman (bsm.) – wojskowy stopień podoficerski w Marynarce Wojennej i Jednostce Wojskowej Formoza, odpowiadający (spośród Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej) sierżantowi w Wojskach Lądowych, Siłach Powietrznych i Wojskach Specjalnych (z wyłączeniem JWF). Jego odpowiedniki znajdują się także w marynarkach wojennych innych państw.

Geneza

Bosman jest najstarszym podoficerskim tytułem stosowanym na okrętach. Z języka angielskiego boatswain (skrótowiec bosun) oznaczał kierującego pracą na łodzi. W Polsce termin bosman pojawił się w XVI wieku. Podobnie jak w innych marynarkach wojennych dotyczył osoby, która wykonywała rozkazy kapitana lub oficera i zajmowała się utrzymaniem porządku, konserwacją urządzeń, stawianiem żagli oraz wykonywaniem pozostałych prac pokładowych na okręcie. Z czasem, podobnie jak i inne tytuły bosman przekształcił się w stopień wojskowy.

Użycie

Stopień bosmana powstał w Polsce w 1921, wraz z pozostałymi pierwszymi stopniami wojskowymi w Marynarce Wojennej. Wcześniej, od 1918 używano zapożyczonego z Wojsk Lądowych stopnia sierżanta marynarki. W latach 1921–1997 bosman znajdował się w hierarchii przed bosmanmatem, a za starszym bosmanem^{[potrzebny przypis]}. Od 1997 pomiędzy bosmanmatem a bosmanem znajdował się stopień starszego bosmanmata^[a]. Przez cały czas istnienia bosman jest odpowiednikiem sierżanta.

W Siłach Zbrojnych PRL należał do grupy podoficerów starszych^[1].

Stopień wojskowy bosmana jest zaszeregowany dla grupy uposażenia nr 5, a w kodzie NATO określony jest (wraz z bosmanmatem) jako OR-05.

Zobacz też

bosman portu

Uwagi

↑ Na podstawie Ustawy z dnia 11 października 2013 roku o zmianie Ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw, z dniem 1 stycznia 2014 roku stopień starszego plutonowego (starszego bosmanmata) został zniesiony. Podoficerowie zawodowi, żołnierze rezerwy oraz osoby niepodlegające obowiązkowi służby wojskowej posiadający stopnie wojskowe starszego plutonowego (starszego bosmanmata) zostali mianowani z dniem 1 stycznia 2014 roku na stopień sierżanta (bosmana) → Dz.U. z 2013 r. poz. 1355

Przypisy

↑ Podręcznik dowódcy drużyny. s. 66.

Bibliografia

Ministerstwo Obrony Narodowej; Inspektorat Szkolenia: Podręcznik dowódcy drużyny; Szkol. 378/69. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1971.

[1] Na podstawie Ustawy z dnia 11 października 2013 roku o zmianie Ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw, z dniem 1 stycznia 2014 roku stopień starszego plutonowego (starszego bosmanmata) został zniesiony. Podoficerowie zawodowi, żołnierze rezerwy oraz osoby niepodlegające obowiązkowi służby wojskowej posiadający stopnie wojskowe starszego plutonowego (starszego bosmanmata) zostali mianowani z dniem 1 stycznia 2014 roku na stopień sierżanta (bosmana) → Dz.U. z 2013 r. poz. 1355

[2] Podręcznik dowódcy drużyny. s. 66.

[3] W JWF w praktyce tylko do komandora

[a]

[1]

[a]