Chaldejczycy
Chaldejczycy (akad. Kaldu, hebr. כשדים Kaddim, stgr. Χαλδαίοι, Chaldaioi)[1] – starożytny lud zachodniosemicki posługujący się dialektem języka aramejskiego[2][3].
Historia
[edytuj | edytuj kod]Między X a VIII wiekiem p.n.e. najechali na obszar Babilonu (dzisiejszy Irak)[1]. Pod koniec VII wieku p.n.e. stworzyli państwo nowobabilońskie. Wkrótce potem wraz z Medami zniszczyli imperium asyryjskie.
Najwybitniejszym przywódcą Chaldejczyków był Nabuchodonozor II, który pokonał Egipt oraz dwukrotnie zdobył Jerozolimę, w latach 597 i 587 p.n.e., a także podbił Palestynę i Lewant.
Chaldejczycy stworzyli wysoko rozwiniętą kulturę; mieli znaczne osiągnięcia w dziedzinie astronomii – obliczyli długość roku astronomicznego z dokładnością do 2 sekund. Wierzenia Chaldejczyków pokrywały się z wierzeniami starożytnego Bliskiego Wschodu[4].
Imperium chaldejskie upadło w wyniku najazdu króla perskiego Cyrusa II Wielkiego w 539 p.n.e.
W czasach imperium perskiego – po buncie Babilonu – Kserkses I zabronił używać nazwy Babilończycy. Zaczęto ich określać terminem Chaldejczyk. Nieco później termin ten oznaczał mędrca, zwłaszcza astronoma[5]. W starożytnym Rzymie Chaldejczykami często nazywano astrologów, niezależnie od ich narodowości[6].
Współcześnie Chaldejczykami nazywa się także (oprócz nazwy Asyryjczycy) chrześcijański lud, zamieszkujący głównie Irak, Turcję, Syrię i Iran i jako diaspora liczne kraje Europy Zachodniej i m.in. Stany Zjednoczone, Kanadę i Australię[7].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Chaldejczycy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-08-18].
- ↑ Vanderhooft 2017 ↓, s. 173.
- ↑ * Theodor Nöldeke. Die Namen der aramäischen Nation und Sprache. „Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft”. 25 (1-2). s. 113-131. JSTOR: 43366019. (niem.).
- ↑ Doresse 1986 ↓, s. 269.
- ↑ Olmstead A. T., Dzieje imperium perskiego, PIW, Warszawa 1974, s. 238, 315.
- ↑ Germanik Juliusz Cezar, Aratea, UAM 2010, Wstęp: Elżbiera Bielecka, s. 12.
- ↑ Angold, Young i Bowie 2006 ↓, s. 527.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Depictions of כשדים 'Chaldeans' in Judean Prophecy and Historiography. W: David S. Vanderhooft: Now It Happened in Those Days: Studies in Biblical, Assyrian, and Other Ancient Near Eastern Historiography. Winona Lake: Eisenbrauns, 2017, s. 171-182. (ang.).
- Jean Doresse: The Secret Books of the Egyptian Gnostics. Nowy Jork: MJF Books, s. 269. ISBN 978-1-56731-227-0. (ang.).
- Michael Angold, Frances Margaret Young, K. Scott Bowie: The Cambridge History of Christianity. T. 5. Cambridge University Press, 2006-08-17, s. 527. ISBN 978-0-521-81113-2. [dostęp 2024-08-18]. (ang.).