Charles-Joseph de Ligne
Charles-Joseph de Ligne | |
Książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego | |
Dane biograficzne | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Ojciec |
Klaudiusz Lamoral II, 6. książę Ligne |
Matka |
Elżbieta Aleksandryna, księżniczka Salm |
Małżeństwo |
Franciszka Maria Ksaweria, księżniczka Liechtensteinu |
Dzieci |
Karol Antoni Józef Emanuel, Franciszek Leopold, Ludwik Eugeniusz Maria Lamoral, Adalbert Ksawery, Maria Krystyna Leopoldyna, Eufemia Krystyna Filipina, Flora Adelajda Karolina |
Charles-Joseph de Ligne, książę de Ligne (niem. Karl Joseph Fürst von Ligne, Prince d´Epinay et d´ Amblise) (ur. 23 maja 1735 w Brukseli, zm. 13 grudnia 1814 w Wiedniu) – książę Świętego Cesarstwa Rzymskiego, dyplomata i wojskowy w służbie Austrii i pamiętnikarz, zwany „największym z Walonów” (le plus grand des Wallons).
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Klaudiusza Lamorala II, 6. księcia Ligne, i Elżbiety Aleksandryny, księżniczki Salm. Ród de Ligne wywodził się z Belgii (wtedy: Niderlandy Austriackie). 6 sierpnia 1755, w Valticach ożenił się Franciszką Marią Ksawerią, księżniczką Liechtensteinu (1739–1821), siostrą Franciszka Józefa I, księcia Liechtensteinu. Para miała 7 dzieci:
- Karola Antoniego Józefa Emanuela (25 września 1759–14 września 1792), męża Heleny Apolonii Massalskiej,
- Franciszka Leopolda (3 listopada 1764–6 stycznia 1771),
- Ludwika Eugeniusza Marię Lamorala (7 maja 1766–10 maja 1813),
- Adalberta Ksawerego (26 sierpnia 1767–23 maja 1771),
- Marię Krystynę Leopoldynę (25 maja 1757–13 września 1830),
- Eufemię Krystynę Filipinę (18 lipca 1773–30 marca 1834),
- Florę Adelajdę Karolinę (8 listopada 1775–9 grudnia 1851).
Miał również nieślubną córkę z Adelajdą Fleury:
- Krystynę (4 stycznia 1788–19 maja 1867), żonę Maurycego O’Donnell von Tyrconnell (1780–1843).
Był, obok takich ludzi jak: Giacomo Casanova (1725–1798) i Giuseppe Gorani (1740–1819) największym pamiętnikarzem XVIII wieku. Jego talenty literackie podziwiali: Goethe, Lord Byron, Barbey d’Aurevilly, Paul Valéry i Paul Morand. Mówił o sobie, że ma tuzin ojczyzn. Nie był przywiązany do Belgii, ani do innych krajów.
Mianowany pułkownikiem armii austriackiej przed bitwą pod Kunowicami, wysłany do Wersalu, by zawiadomić francuskich sojuszników o zwycięstwie austriackim, jakim była bitwa pod Maxen. Znał dobrze i odwiedzał Voltaire’a, Rousseau, Madame de Staël. Z Katarzyną Wielką regularnie korespondował.
12 lutego 1785 został mianowany na stopień generała artylerii, a 6 września 1808 na stopień marszałka polnego[1].
Dzieła
[edytuj | edytuj kod]Pełne wydanie jego dzieł liczy 34 tomy, w tym:
- Lettres à Eugénie sur les spectacles (1774)
- Céphalide, ou les Autres mariages samnites, comédie en musique (1777)
- Préjugés et Fantaisies militaires (1780)
- Colette et Lucas, comédie en musique (1781)
- Coup d'œil sur Belœil (1781)
- Fantaisies militaires (1783)
- L’Amant ridicule, proverbe en prose (1787)
- Mélanges militaires, littéraires et sentimentaires (1795–1811)
- Mémoires sur les Juifs (1795–1811)
- Les Embarras, pièce en un acte (manuscrit)
- Contes immoraux
Wydania dzieł
[edytuj | edytuj kod]- Charles-Joseph de Ligne, Œuvres, édition établie et présentée par Roland Mortier, Éditions Complexe, Bruxelles, 2006, coffret composé de 3 tomes ISBN 2804800819.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Schmidt-Brentano 2006 ↓, s. 57.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Hector Marie Auguste de Backer, Iconographie du Prince Charles-Joseph de Ligne, Bruxelles, Veuve Monnom, 1920
- Abel Bonnard, Le Prince de Ligne, Liège, Dynamo, 1965
- Sophie Deroisin, Le Prince de Ligne, Bruxelles, La Renaissance du livre 1965
- Victor Du Bled, Le Prince de Ligne et ses contemporains Paris, C. Lévy, 1890
- Louis Dumont-Wilden, La Vie de Charles-Joseph de Ligne, prince de l’Europe française, Paris, Plon 1927
- O. P. Gilbert, Vie du feld-maréchal prince de Ligne: histoires sur l’histoire Paris, C. Aveline, 1922
- Pierre Grenaud, Le Charmant Prince de Ligne: prince de l’Europe, Paris, L’Harmattan, 1999 ISBN 2-7384-8050-0.
- Franz Hellens, Le Prince de Ligne, écrivain libre Liège, P. Aelberts, 1962
- Janine Lambotte, Le Prince de Ligne, ou, la dernière mémoire, Bruxelles, Éditions Labor/RTBF, 1990 ISBN 2-8040-0546-1.
- Félicien Leuridant, Une Éducation de prince au XVIII-me siècle, Charles-Joseph de Ligne, Paris, E. Champion, 1923
- Philip Mansel, Le Charmeur de l’Europe: Charles-Joseph de Ligne (1735–1814), Paris, Stock, 1992 ISBN 2-234-02354-8.
- Marthe Oulié, Le Prince de Ligne ; un grand seigneur cosmopolite au XVIII-me siècle, Paris, Hachette 1926
- Claude Pasteur, Le Prince de Ligne: l’enchanteur de l’Europe, Paris, Librairie académique Perrin, 1980 ISBN 2-262-00188-X.
- Nicolas Joseph Peetermans, Le Prince de Ligne; ou, Un écrivain grand seigneur à la fin du XVIII-me siècle, Liége, Renard, 1857
- Raymond Quinot, Charles-Joseph de Ligne, prince wallon et européen, Gilly, Institut Jules Destrée pour la défense et l’illustration de la Wallonie, 1973
- Frédéric Auguste Ferdinand Thomas de Reiffenberg, Le Feld-maréchal prince Charles-Joseph de Ligne, Bruxelles, Hayez, 1845
- Joseph Schulsinger, Un Précurseur du sionisme au XVIII-me siecle: le Prince de Ligne, Paris, Libraire internationale de Langue franais, 1936
- Maurice Wilmotte, Le Prince de Ligne et la France Bordeaux, 1916
- Louis Wittmer, Le Prince de Ligne, Jean de Muller, Frédéric de Gentz, et l’Autriche. Paris, [s.n.], 1925 ; Lévy, 1890
- Antonio Schmidt-Brentano: Kaiserliche und k.k. Generale (1618-1815). Wiedeń: Austriackie Archiwum Państwowe, 2006.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Charles-Joseph de Ligne – publikacje w bibliotece Polona (fr.)
- ISNI: 0000000122820091
- VIAF: 76319085
- LCCN: n84012969
- GND: 118572903
- LIBRIS: qn2469m81k84zmb
- BnF: 11913020d
- SUDOC: 027337251
- NLA: 35787686
- NKC: jn19990005077
- DBNL: lign007
- NTA: 069000093
- BIBSYS: 90347883
- CiNii: DA04580332
- Open Library: OL154380A
- PLWABN: 9810613883905606
- NUKAT: n2005015919
- J9U: 987007264511305171
- PTBNP: 855112
- NSK: 000631501
- CONOR: 131864931
- ΕΒΕ: 145365
- LIH: LNB:V*342601;=BC
- Austriaccy dyplomaci
- Autorzy literatury erotycznej
- Autorzy pamiętników i dzienników
- Dramaturdzy francuskojęzyczni
- Dramaturdzy XVIII wieku
- Dramaturdzy XIX wieku
- Generałowie Arcyksięstwa Austriackiego
- Marszałkowie polni Cesarstwa Austriackiego
- Pisarze związani z Brukselą
- Prozaicy francuskojęzyczni
- Prozaicy XVIII wieku
- Prozaicy XIX wieku
- Urodzeni w 1735
- Zmarli w 1814