Cupola

Astronautka Kathryn Hire we wnętrzu modułu Cupola

Cupola w ośrodku KSC

Kopuła (ang. Cupola, niem. Kuppel – kopuła) – moduł obserwacyjny Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, zaprojektowany i zbudowany przez firmę Alenia Spazio (obecnie Thales Alenia Space) w imieniu Europejskiej Agencji Kosmicznej. Alenia Spazio był głównym wykonawcą i koordynował pracę sześciu innych firm: APCO (Szwajcaria), CASA (Hiszpania), EADS (Niemcy), SAAB Ericsson and Lindholmen Development (Szwecja) i Verhaert (Belgia).

Wnętrze Cupoli zostało specjalnie zaprojektowane tak, by zamontować w nim jedno z dwóch identycznych stanowisk roboczych RWS (ang. Robotic Work Station) – sterujących pracą automatycznego ramienia Canadarm2.

Cupola pozwala, z wnętrza stacji, na bezpośredni, panoramiczny podgląd: operacji wykonywanych automatycznym manipulatorem, spacerów kosmicznych astronautów, manewrów dokowania wahadłowców, przegląd i ocenę stanu technicznego urządzeń zewnętrznych, a także stanowi doskonały punkt obserwacyjny Ziemi i innych ciał niebieskich.

Cupola ma w przybliżeniu 2 metry średnicy i 1,5 metra wysokości, sześć trapezoidalnych okien bocznych i jedno okrągłe okno górne, o średnicy 80 cm (wszystkie wykonane są ze szkła pancernego), z których każde jest dodatkowo wyposażone w okiennicę chroniącą przeciw uderzeniom mikrometeorytów i kosmicznych śmieci.

Montaż na ISS

• 8 lutego 2010 o 09:14:06,981 UTC Cupola wystartowała na pokładzie promu Endeavour w ramach misji STS-130, Endeavour/F24, ISS-20A.
• Po połączeniu promu z ISS (nastąpiło 10 lutego 2010 o 05:06) w dniu 15 lutego 2010 o 03:23 ramię SSRMS uchwyciło Cupolę, ale nie udało się jej odłączyć – jeden z czterech bolców mocujących zaciął się. Dwie kolejne próby odłączenia nie przyniosły rezultatów, a objawy zacięcia zaczął wykazywać drugi bolec.
• Około 05:18 udało się odłączyć konstrukcję od zewnętrznego węzła Tranquility. Po inspekcji została ona przyłączona o 06:32 do węzła dolnego.
• 17 lutego 2010 w ramach EVA-3 zdjęto izolacje startowe i osłony okien Cupoli, oddając ją tym samym do użytku.

Dane techniczne

• Wysokość: 1,5 m
• Średnica: 2,95 m
• Masa: 1880 kg

Linki zewnętrzne

• ESA dane szczegółowe o Cupola (ang.)
• ESA – raport o Cupola (ang.)
• ESA: Largest window for Space completed (ang.)
• Cupola na stronie Thales Alenia Space. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-03)]. (ang.).
• STS-130 Podłączenie Cupoli do ISS (pol.)
• Moduł Cupola na stronie NASA. (ang.).