Dan Gurney

Daniel Gurney

Dan Gurney na torze Nürburgring (1965)
Imię i nazwisko	Daniel Sexton Gurney
Państwo	Stany Zjednoczone
Data i miejsce urodzenia	13 kwietnia 1931 Port Jefferson
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 2018 Newport Beach
Sukcesy
1967: 24h Le Mans (zwycięzca)

Daniel Sexton „Dan” Gurney (ur. 13 kwietnia 1931 w Port Jefferson, zm. 14 stycznia 2018 w Newport Beach) – amerykański kierowca wyścigowy, konstruktor i założyciel zespołu All American Racers.

Obok Bruce’a McLarena i Jacka Brabhama należy do najbardziej wizjonerskich kierowców wyścigowych w historii, którzy z powodzeniem przełożyli swoją wiedzę i umiejętności na sukcesy w barwach samochodów własnej konstrukcji.

Jako pierwszy kierowca w historii używał tzw. kasku zamkniętego, w którym twarz była osłonięta wizjerem.

Jest autorem tzw. Gurney Flap, metalowej listwy montowanej na zakończeniu tylnego spojlera. Rozwiązanie to zostało zaadaptowane przez konstruktorów na całym świecie.

Życiorys

Syn śpiewaka operowego po ukończeniu szkoły średniej przeprowadził się wraz z rodziną do Kalifornii, gdzie w 1955 roku rozpoczął swoją karierę wyścigową. Trzy lata później pojawił się w Europie, startując w 24-godzinnym wyścigu w Le Mans za kierownicą Ferrari.

Formuła 1

W 1959 roku udanie zadebiutował w Formule 1 w barwach Ferrari, dwukrotnie stając na podium (Grand Prix Niemiec oraz Portugalii). Jednak styl zarządzania zespołem przez charyzmatycznego Enzo Ferrariego nie odpowiadał Amerykaninowi i współpraca dobiegła końca po zaledwie jednym sezonie.

W 1960 roku startował w prywatnie wystawionym samochodzie BRM, lecz nie ukończył aż sześciu z siedmiu wyścigów. W efekcie nie zdobył ani jednego punktu. Mimo tych niepowodzeń, Amerykanin znalazł się na celowniku fabrycznej ekipy Porsche – został kierowcą zespołu przez kolejne dwa sezony; w 1962 roku zwyciężył w Grand Prix Francji na torze Rouen. Było to jego pierwsze zwycięstwo w karierze i jedyne w historii startów Porsche w F1.

W latach 1963–1965 startował w zespole Jacka Brabhama. W sezonie 1964 odniósł dwa zwycięstwa (we Francji oraz Meksyku), natomiast w kolejnym pięć razy z rzędu stawał na podium. Po zakończeniu kariery przez Phila Hilla w naturalny sposób został najlepszym amerykańskim kierowcą w F1, jednak nie mógł nawiązać walki o mistrzostwo świata z Jimem Clarkiem oraz Johnem Surteesem.

All American Racers

Już w 1962 roku Gurney wraz z Carrollem Shelby opracował plany stworzenia własnego zespołu wyścigowego. Dzięki wsparciu koncernu oponiarskiego Goodyear plany te zmaterializowały się w 1965 roku. Gurney odszedł z zespołu Jacka Brabhama, by w sezonie 1966 startować we własnym samochodzie, który nosił nazwę Eagle (ang. Orzeł). Od tego momentu wszystkie modele produkowane przez Gurneya nosiły tę nazwę, także w latach późniejszych, poza Formułą 1. W 1966 roku Gurney używał jeszcze silników Coventry-Climax, lecz docelowo samochody Eagle miały być napędzane jednostkami Weslake, co ostatecznie nastąpiło w 1967 roku.

Plany podboju Formuły 1 były imponujące; szczególnie po zwycięstwie w Grand Prix Belgii na torze Spa-Francorchamps wydawało się, że Gurney wreszcie będzie mógł skutecznie włączyć się do walki o mistrzostwo świata. Samochody (w Europie zespół startował pod nazwą Anglo American Racers) okazały się bardzo awaryjne, po zwycięstwie w Belgii Gurney ukończył jeszcze tylko jeden wyścig i w klasyfikacji końcowej uplasował się na ósmym miejscu. Sezon 1968 był jeszcze gorszy, Gurney zdobył tylko trzy punkty i zdecydował o wycofaniu się z Formuły 1, zarówno jako kierowca, jak i właściciel zespołu.

Mimo niepowodzenia w F1, Gurney odniósł spektakularny sukces w 1967 roku, gdy wraz z A.J. Foytem triumfował w 24 godzinnym wyścigu w Le Mans za kierownicą Forda GT40. Był pierwszym kierowcą, który świętował zwycięstwo poprzez entuzjastyczne otwarcie butelki szampana.

W 1970 roku powrócił na krótko do F1, zastępując tragicznie zmarłego Bruce’a McLarena w trzech wyścigach. Ogółem w latach 1959–1970 wystąpił w 86 Grand Prix, odnosząc 4 zwycięstwa; zdobył także 3 pole position. Pod względem zwycięstw F1 wśród amerykańskich kierowców lepszy jest tylko Mario Andretti (który jednak urodził się we Włoszech).

Powrót do Stanów Zjednoczonych

Kontynuował karierę w Stanach Zjednoczonych w serii USAC National Championship (poprzedniku IndyCar). W 1969 roku zajął czwarte miejsce w klasyfikacji końcowej, mimo iż wystartował tylko w połowie wyścigów. Łącznie w swojej karierze w National Championship wystąpił w 28 wyścigach, z których 8 wygrał. Trzykrotnie stawał na podium Indianapolis 500 (dwukrotnie zajmował drugie miejsce, raz był trzeci).

W latach 70. startował okazyjnie, głównie w serii NASCAR, koncentrując się na prowadzeniu własnego zespołu w mistrzostwach IndyCar oraz Trans-Am. Ostatni wyścig jako czynny kierowca zaliczył na torze Riverside International Raceway w 1980 roku.

W 1986 roku zdecydował wycofać zespół z mistrzostw IndyCar, jednak ciągle odnosił ogromne sukcesy w serii IMSA (następcy cyklu Can-Am), gdzie jego samochody w pewnym okresie zanotowały 17 kolejnych zwycięstw.

Wrócił do IndyCar w 1996 roku dzięki koncernowi Toyoty, która zdecydowała się wejść na rynek amerykańskich wyścigów. Jednak napędzane japońskimi silnikami Eagle wyraźnie ustępowały rywalom i po czterech latach współpraca dobiegła końca. Jednocześnie Gurney po raz drugi – i definitywny – wycofał zespół ze startów.

Wyniki w Indianapolis 500

Rok	Nadwozie	Silnik	Start	Wynik	Uwagi
1962	Thompson	Buick	8	20	Skrzynia biegów
1963	Lotus	Ford	12	7
1964	Lotus	Ford	6	17	Uszkodzenie opony
1965	Lotus	Ford	3	26	Skrzynia biegów
1966	Eagle	Ford	19	27	Wypadek
1967	Eagle	Ford	2	21	Tłok cylindra
1968	Eagle	Ford	10	2
1969	Eagle	Ford	10	2
1970	Eagle	Offenhauser	11	3

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona zespołu All American Racers. allamericanracers.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-03-22)]. (ang.)