Derby Łodzi – Najbardziej znane jako derbypiłkarskie pomiędzy dwoma łódzkimi klubami – Widzewem, a ŁKS-em. Ich początek datuje się na rok 1911 (ŁKS – TMRF „Widzew”)[a]. Początek meczów derbowych ŁKS – RTS „Widzew” to rok 1925 (mecze towarzyskie) lub 1926 (oficjalne rozgrywki). Są to jedne z najbardziej popularnych derbów sportowych w Polsce. W potyczkach obu drużyn to Widzew może cieszyć się z większej liczby zwycięstw niż ich lokalny rywal.
Zapowiedź meczów o mistrzostwo Łodzi Widzew – Touring-Club oraz Victoria – ŁKS (6 czerwca 1912) w dzienniku „Rozwój” z 5 czerwca 1912Puchar Smitha i Gilchrista. Nagroda przechodnia, nazywana „Pucharem wędrownym”, dla piłkarskiego mistrza Łodzi w latach 1910–14
Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej w Łodzi prowadzono rozgrywki o mistrzostwo miasta. Organizatorem był „Lodzer Fußball Verband”[c], a główną nagrodą był puchar (nazywany „wędrownym”[d]) ufundowany przez Anglików: Roberta Smitha i Aleksandra Gilchrista[1] (pochodzący z Manchesteru Smith, zapalony działacz piłkarski, pracował w jednej z łódzkich fabryk[2]). W mistrzostwach brały udział nie tylko drużyny związane z polskim środowiskiem, ale także z niemieckim i angielskim[3]. W 1910 triumfował TV Kraft, a w rok później Newcastle. W 1912 po raz pierwszy zwycięzcą został polski klub – ŁKS. Wyczyn ten powtórzył także w następnym roku. Była to ostatnia dokończona edycja tych rozgrywek przed wojną.
Podczas mistrzostw organizowanych przez „Lodzer Fußball Verband” rozegrano pierwsze oficjalne derby Łodzi ŁKS – Widzew[a]. 25 czerwca 1911, na boisku przy ul. Targowej, TMRF „Widzew” podejmował faworyzowaną ekipę Łódzkiego Klubu Sportowego. Mecz zakończył się niespodziewanym zwycięstwem widzewiaków 2:1 (2:1)[4]. Relację z tego spotkania zanotował dziennikarz łódzkiej gazety „Rozwój”:
Wczoraj odbyły się dwie gry o mistrzostwo Łodzi w piłkę nożną. Na placu sportowym Tow. „Kraft” o godz. pół do 11 walczyły drużyny Tow. Mił. Rozwoju Fizycznego „Widzew” z Łódzkim Klubem Sportowym. Nieoczekiwanym i nadzwyczajnym rezultatem zakończono grę, bo wygraną dla T.M.R.F. „Widzew” 2 do 1[5].
W 1920 wystartowały mistrzostwa Polski w piłce nożnej, jednak ze względu na konflikt polsko-bolszewicki całość rozgrywek została przeprowadzona dopiero w rok później. Wówczas też rozegrano eliminacje do ogólnopolskich zmagań w okręgu łódzkim, które wygrał ŁKS. W pokonanym polu pozostawił m.in. Klub Turystów Łódź oraz ŁTSG Łódź[6].
Do pierwszego pojedynku pierwszych drużyn ŁKS-u i Widzewa doszło 1 marca 1925 w meczu towarzyskim, zakończonym zwycięstwem ŁKS-u 4:0[7]. W przeciągu roku zespoły się spotykały jeszcze czterokrotnie[7]. Wszystkie mecze wygrał ŁKS, m.in. 13:0 i 17:2[7]. Pierwszy mecz w oficjalnych rozgrywkach odbył się w marcu 1926[7]. Było to spotkanie pierwszej edycji Pucharu Polski, na szczeblu regionalnym, a wygrał wyżej notowany ŁKS 3:0[8]. Jeszcze w tym samym roku rozegrano dwa kolejne spotkania, tym razem w ramach łódzkiej Klasy A, wysoko wygrane przez ŁKS[8], który po sezonie współtworzył Ligę. Następnie do końca okresu międzywojennego pierwsze zespoły ŁKS-u i Widzewa grały w różnych klasach rozgrywkowych i spotykały się wyłącznie w meczach towarzyskich[7]. W 1927 ŁKS wygrał z Widzewem 7:2 w finale turnieju o puchar Expressu Wieczornego Ilustrowanego, a w 1931 zespoły zagrały mecz w Pabianicach[7].
Pierwsze ligowe derby Łodzi zostały rozegrane 3 kwietnia1927, pomiędzy Łódzkim Klubem Sportowym a wspomnianym wcześniej Klubem Turystów Łódź. Wygrał ŁKS 2:0 po bramkach Jana Durki. W rewanżu 7 sierpnia1927, Turyści zrewanżowali się, wygrywając 4:2. Drużyny te rywalizowały ze sobą także w 1928 i 1929. W następnych latach na najwyższym szczeblu rozgrywek ŁKS potykał się jeszcze z ŁTSG (1930).
Regularne spotkania derbowe, pomiędzy tymi drużynami, rozpoczęły się jednak dopiero w 1975 wraz z ponownym awansem Widzewa do I ligi. Beniaminek udanie zrewanżował się Rycerzom Wiosny z al. Unii za dwie porażki sprzed 27 lat. Dnia 6 sierpnia1975, na stadionie ŁKS-u (w obecności ok. 35 tys. widzów), Widzew zwyciężył 2:1 (0:1) po dwóch bramkach Błachny.
Na szczeblu centralnym rozgrywek ligowych w Polsce w latach 1968–1971 dochodziło ponadto do derbowych pojedynków pomiędzy ŁKS-em a Startem i Włókniarzem (II liga; dziś I-sza). Z pierwszym z tych klubów Biało-Czerwono-Biali grali czterokrotnie, uzyskując trzy remisy i jedną wygraną[9]; z drugim rywalizowali dwukrotnie, z obu spotkań wychodząc zwycięsko[10].
↑ abWedług władz obecnie istniejącego klubu – Widzew Łódź SA, a także w opinii części historyków, TMRF „Widzew” był protoplastą RTS „Widzew” Łódź (zobacz »).
↑„Lodzer Fußball Verband” – organizacja powstała jesienią 1909 – przeprowadziła rozgrywki o mistrzostwo Łodzi w latach 1910–14 (Chomicki i Śledziona 2014 ↓, s. 11–12).
↑Puchar mógł stać się własnością jedynie tej drużyny, która trzykrotnie zdobyłaby mistrzostwo Łodzi (Sport. Jutrzejsze zawody o mistrzostwo. „Nowa Gazeta Łódzka”. Nr 66, s. 4, 1914-03-21. Łódź. [dostęp 2017-09-17].).
.jpg)
38', 
