Dreadnought hoax
Dreadnought Hoax – mistyfikacja przygotowana dla żartu przez brytyjskiego arystokratę i lekkoducha Horace'a de Vere Cole'a w 1910 roku. Cole wyprowadził w pole Royal Navy, nakłaniając jej dowództwo do pokazania okrętu flagowego – pancernika HMS „Dreadnought” – rzekomej delegacji abisyńskich książąt. Mistyfikacja zwróciła uwagę Brytyjczyków na łatwość, z jaką niemieccy szpiedzy mogliby uzyskać tajne informacje o okrętach Home Fleet, jak i na działalność grupy literacko-artystycznej o nazwie „Bloomsbury Group”.
Przebieg wydarzeń
[edytuj | edytuj kod]W celu przeprowadzenia operacji Cole zaangażował pięcioro przyjaciół: pisarkę Virginię Stephen (później znaną jako Virginia Woolf), jej brata Adriana, Guya Ridleya, Anthony'ego Buxtona i artystę Duncana Granta, którzy w tym celu pociemnili sobie twarze i dłonie, dolepili sztuczne brody i wąsy, a na głowy założyli fantazyjne turbany. Głównym ograniczeniem całej maskarady było to, że „arystokraci” nie mogli nic jeść w czasie wizyty, to bowiem zniszczyłoby ich makijaż. Adrian Stephen podjął się roli „tłumacza”.
Akcja rozpoczęła się 7 lutego 1910 roku. Cole wysłał telegram do dowódcy HMS „Dreadnought”, kotwiczącego w tym czasie w porcie Weymouth w hrabstwie Dorset. Depesza informowała, że okręt musi być przygotowany na wizytę członków domu panującego Abisynii, a podpisana została rzekomo przez podsekretarza brytyjskiego Foreign Office, Charlesa Hardinge'a.
Cole zjawił się wraz ze swymi towarzyszami na londyńskiej Paddington station, gdzie przedstawił się jako „Herbert Cholmondeley” z Foreign Office[1] i zażądał podstawienia specjalnego pociągu do Weymouth. Zawiadowca stacji podstawił natychmiast salonkę.
W Weymouth gości witała kompania honorowa marynarki. Nikt nie mógł jednak znaleźć abisyńskiej flagi, więc marynarka użyła w to miejsce flagi Zanzibaru, a orkiestra odegrała zanzibarski hymn. Goście zdawali się nie zwracać na to uwagi[2].
Potem nastąpiła wizyta na okręcie. By wykazać swe zainteresowanie pancernikiem, „Abisyńczycy” posługiwali się wymyślonym na poczekaniu językiem składającym się ze słów łacińskich i greckich (często też wykrzykiwali „Bunga, bunga!”[3][4]). Następnie zażądali kobierczyków modlitewnych i zaczęli oddawać „honory wojskowe” niektórym oficerom marynarki. Nawet jeden z oficerów, który dobrze znał Cole'a i Virginię, nie odkrył oszustwa[5].
Gdy znaleźli się już na powrót w pociągu, Anthony Buxton kichnął i zgubił swe sztuczne wąsy, ale zdołał je przykleić z powrotem, nim ktokolwiek z załogi pociągu zdołał to zauważyć. Cole powiedział konduktorowi, że abisyńscy arystokraci mogą jeść lunch tylko w białych rękawiczkach. Miało to na celu uniknięcie kłopotów z makijażem.
Kiedy grupa wróciła do Londynu, Cole zwołał konferencję prasową i posłał zdjęcie „książąt” do dziennika „Daily Mirror”. Opinia publiczna zaliczyła żart do działań pacyfistycznych[6], a Royal Navy stała się na krótki czas pośmiewiskiem. Marynarka zażądała aresztowania Cole'a, okazało się to jednak niemożliwe, gdyż ani Cole, ani nikt z jego towarzyszy nie złamał prawa. Royal Navy wysłała dwóch oficerów z zadaniem ukarania Cole'a chłostą, ale Cole zignorował ich, mówiąc, że to oni raczej powinni być wychłostani jako ci, których udało się w tak prosty sposób oszukać.
Pokłosie
[edytuj | edytuj kod]Kiedy prawdziwy cesarz Etiopii, Menelik II, po kilku latach odwiedził Anglię, londyńscy ulicznicy krzyczeli za nim „Bunga! Bunga!”. Jak na ironię, cesarz rzeczywiście poprosił wtedy o pokazanie mu portów i okrętów Royal Navy; jednak będący akurat na służbie wyższy oficer Admiralicji odmówił mu, by uniknąć ewentualnych kłopotów[7].
W roku 1915, podczas I wojny światowej, HMS „Dreadnought” staranował i zatopił niemiecki okręt podwodny. Wśród telegramów z gratulacjami znalazł się i taki, który zawierał tylko dwa słowa: „BUNGA BUNGA”[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Downer 2010 ↓, s. 23.
- ↑ Downer 2010 ↓, s. 32.
- ↑ The Dreadnought Hoax [online] [dostęp 2012-02-08] (ang.).
- ↑ Kathryn Westcott, At last – an explanation for 'bunga bunga' [online], BBC News [dostęp 2012-02-08] (ang.).
- ↑ Stephen 1936 ↓, s. 6.
- ↑ Downer 2010 ↓, s. 39.
- ↑ Stephen 1936 ↓, s. 18.
- ↑ Jack Broome, Make Another Signal, William Kimber 1973, ISBN 0-7183-0193-5
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Martyn Downer, The Sultan of Zanzibar: The Bizzare World and Spectacular Hoaxes of Horace de Vere Cole, London: Black Spring Press, 2010, ISBN 978-0-9482-3843-7.
- Adrian Stephen, The "Dreadnought" Hoax, London: Hogart Press, 1936.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Museum of Hoaxes. [dostęp 2010-09-06].
- Harvard's Modern Books and Manuscripts Blog. [dostęp 2010-09-06].