Dwór w Rudnikach
nr rej. : - A/1413/24 z 4 czerwca 2024 (woj. śląskie)[1] - A/560/95 z 30 marca 1995 (woj. częstochowskie) | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość |
Rudniki (woj. śląskie) |
Adres |
ul. Pomowska |
Typ budynku | |
Styl architektoniczny | |
Ukończenie budowy | |
Pierwszy właściciel |
Taszyccy herbu Strzemię |
Obecny właściciel | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego | |
Położenie na mapie gminy Włodowice | |
50°31′29,446″N 19°25′16,471″E/50,524846 19,421242 |
Dwór w Rudnikach – pochodzący z przełomu XVIII i XIX wieku budynek dworski, znajdujący się w Rudnikach (powiat zawierciański). Obecnie w stanie ruiny.
Historia i architektura
[edytuj | edytuj kod]Dwór był własnością rodziny Taszyckich herbu Strzemię i nosił nazwę "Wysoka Pilecka". Nazwa te jest związana z osobą Gabriela Taszyckiego (ok. 1755–1804) – generała majora ziemiańskiego oraz szambelana Stanisława Augusta Poniatowskiego. W 1817 roku jego syn Michał Taszycki (1786-1832)[2] - generał województwa krakowskiego, prezes sądu wojskowego z okresu Księstwa Warszawskiego oraz prezes izby wojskowej lelowsko-siewierskiej, ufundował przy nim szkołę elementarną, na rzecz której uczynił zapis 400 złotych rocznie pensji dla nauczyciela, 10 sągów drewna na opał oraz oddał morgę gruntu pod ogród. Szkoła ta funkcjonowała do 1940 roku (obecnie mieszczący ją budynek nie istnieje).
Kolejnymi właścicielami drób rudnickich byli: dziedzic Jaszewski (1851), Aleksander Trzciński (1856) oraz Adam Jabłoński (1862). Natomiast ok. 1882 roku dwór wraz z Rudnikami najprawdopodobniej był własnością rodziny Hohenlohe[3].
Po II wojnie światowej w zabudowaniach dworu mieścił się Państwowy Ośrodek Maszynowy. Obecnie jest własnością gminy Włodowice.
Budynek dworu zbudowany został w stylu klasycystycznym. Jest on murowany, parterowy, z czterokolumnowym portykiem, zwieńczonym trójkątnym tympanonem. od frontu. Dobudowane do niego piętrowe przybudówki ozdobione w zwieńczeniu gzymsem z arkaturą pochodzą z późniejszego okresu. Wokół znajdują się pozostałości ogrodu dworskiego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 4 czerwca 2024 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2024-06-08]
- ↑ Michał Taszycki z Lucławic h. Strzemię. www.sejm-wielki.pl. [dostęp 2022-07-07]. (pol.).
- ↑ Czerwiec w Zawierciu i okolicach 1844-1938 (część 2). Rok 1882. www.dawne-zawiercie.pl. [dostęp 2022-07-07]. (pol.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dworek Taszyckich w Rudnikach. www.map4u.pl. [dostęp 2022-07-07]. (pol.).
- Piotr Grzyb: Ocalić od zapomnienia. www.sprudniki.pl. [dostęp 2022-07-06]. (pol.).
- Maciej Pawłowski: Nieudany przewrót pałacowy. witrynawiejska.org.pl, 2012-04-19. [dostęp 2022-07-06]. (pol.).