Ernst Bloch

Ernst Simon Bloch (ur. 8 lipca 1885 w Ludwigshafen am Rhein, zm. 4 sierpnia 1977 w Tybindze) – niemiecki filozof marksistowski i teolog ateistyczny.

Życiorys

Syn zasymilowanego żydowskiego pracownika kolei. Po ukończeniu studiów filozoficznych poślubił Else von Stritzky, córkę bałtyckiego browarnika. Jego drugą żoną była Henriette Linda Oppenheimer, a trzecią Polka – Karola Piotrkowska, którą poślubił w 1934 w Wiedniu i z którą miał 2 dzieci: córkę Mirjam Josephsohn i syna Jana Roberta.

W 1935 opublikował Erbschaft dieser Zeit książkę, która krytykowała nazizm. Kiedy naziści doszli do władzy, Bloch z żoną musieli uciekać z Niemiec, kolejno do Szwajcarii, Austrii, Czechosłowacji i ostatecznie do Stanów Zjednoczonych. W 1949 powrócił do NRD i objął katedrę filozofii w Lipsku. W 1961, gdy budowano mur Berliński, nie wrócił już do NRD, ale zamieszkał w Tybindze w RFN, gdzie objął honorową katedrę filozofii.

Praca Blocha wywarła znaczny wpływ na studenckie ruchy kontestacyjne w 1968. Jako wnikliwy krytyk religii ceniony był także w świecie katolickim, mając kluczowe znaczenie dla tzw. teologii wyzwolenia.

Dzieła

dysertacja Kritische Erörterungen über Rickert und das Problem der Erkenntnistheorie, 1909
Geist der Utopie, 1918 (Duch utopizmu)
Atheismus im Christentum (1968) (Ateizm w chrześcijaństwie)
Thomas Münzer als Theologe der Revolution, 1921
Erbschaft dieser Zeit, Zurych 1935
Spuren, Berlin 1930
Subjekt – Objekt, Christian Thomasius i Avicenna und die aristotelische Linke, Lipsk 1949
Das Prinzip Hoffnung, 3 tomy, 1954–1959 (Zasada nadziei)
Naturrecht und menschliche Würde, 1961
Tübinger Einleitung in die Philosophie, 1963

Przekłady polskie

Oblicze woli (zakończenie Ducha utopii), tłum. Anna Czajka, Literatura na świecie 1981, nr 7 (123);
Ślady (fragmenty), tłum. Anna Czajka, Literatura na świecie 1981, nr 7 (123);
Pamiętnik dla Elzy Bloch von Stritzky zmarłej 2 stycznia 1921 (fragmenty), tłum. Anna Czajka, Literatura na świecie 1981, nr 7 (123);
Rzeczywistość antycypowana, czyli jak przebiega i co osiąga myślenie utopijne, tłum. Anna Czajka, Studia filozoficzne 1982, nr 7–8.
Ślady, tłum. Anna Czajka, Wydawnictwo UJ, Kraków 2012.

Bibliografia

Wincenty Okoń: Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie "Żak", 2001, s. 44. ISBN 83-88149-41-5.

Linki zewnętrzne

Polskojęzyczne

A. Nowicki: Portret ergantropijny Ernsta Blocha – strona z portalu kulturaswiecka.pl

Anglojęzyczne

IvanI. Boldyrev IvanI., Ernst Bloch, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 25 stycznia 2023, ISSN 1095-5054 [dostęp 2023-02-25] (ang.).
Illuminations: Ernst Bloch, Utopia and Ideology Critique By Douglas Kellner (ang.)
Ernst – Bloch – Essay (ang.)

Niemieckojęzyczne

Ernst-Bloch – Zentrum (niem.)
Ernst Bloch Assoziation (niem.)