Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Euzebiusz z Cezarei

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Euzebiusz z Cezarei
Euzebiusz Pamfil
biskup Cezarei
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

ok. 264
Cezarea Nadmorska

Data i miejsce śmierci

ok. 340
Cezarea Nadmorska

Biskup Cezarei
Okres sprawowania

ok. 313 – ok. 340

Wyznanie

chrześcijańskie

Sakra biskupia

ok. 313

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Euzebiusz z Cezarei (ur. ok. 264, zm. ok. 340) – pisarz, teolog i historyk chrześcijański, biskup Cezarei w Palestynie od 313[1]. Uczeń Pamfila z Cezarei, obrońcy twórczości Orygenesa – jako wyraz oddania dla swego mistrza przyjął przydomek syn Pamfila[2].

Działalność pisarska

[edytuj | edytuj kod]

Uważany za twórcę dziejopisarstwa chrześcijańskiego, jest autorem Historii kościelnej (gr. Ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία, łac. Historia ecclesiastica, Historia Ecclesiae; wyd. polskie 1924) – pierwszej próby przedstawienia dziejów Kościoła od jego założenia do czasów zwycięstwa Konstantyna Wielkiego nad Licyniuszem. Po śmierci władcy napisał też obszerny utwór panegiryczny na cześć Konstantyna zatytułowany De Vita Constantini.

Poza tym jest autorem wielu innych dzieł historycznych i dogmatycznych: Preparatio evangelica, Demonstratio evangelica. Pisał na temat rozbieżności w Ewangeliach[3]. Ważnym źródłem historycznym jest również jego Kronika; napisana w grece opisuje dzieje chaldejskie, hebrajskie, egipskie i rzymskie do roku 325. W języku oryginalnym zachowana jedynie we fragmentach, w całości ocalała w łacińskim i ormiańskim przekładzie Hieronima. Zachowały się też fragmenty dzieła w kronikach syryjskich i bizantyńskich.

Euzebiusz był również wybitnym politykiem. Jako umiarkowany arianin, poparł jednak, dla zachowania jedności Kościoła, Credo uchwalone w Nicei (Nikea, gr. Νίκαια, Nikaia, dzisiaj Íznik) w roku 325. Jest ostatnim subordynacjonistą uważającym Syna Bożego za niższego od Ojca, niepotępionym za poglądy[4]. Zaufany cesarza Konstantyna stworzył chrześcijańską filozofię władzy, która legła u podstaw tzw. teokracji bizantyńskiej.

Zwolennicy hipotezy o pełnym fałszerstwie tzw. Testimonium Flavianum wskazują Euzebiusza z Cezarei jako jednego z potencjalnych autorów tej krótkiej wzmianki o Jezusie zawartej w kopiach „Dawnych dziejów Izraela” Józefa Flawiusza, pochodzących z przełomu III i IV wieku, czyli z czasów działalności Euzebiusza[5].

Dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Historia kościelna. Agnieszka Caba (przekład na podst. tłum. Arkadiusza Lisieckiego); Henryk Pietras (opr.). Wyd. 2 zm. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2013, seria: Źródła Myśli Teologicznej 70. ISBN 978-83-7318-938-6.
  • Życie Konstantyna. Wstęp, tłumaczenie, przypisy Teresa Wnętrzak. Kraków: Wydawnictwo WAM, 2007, seria: Źródła Myśli Teologicznej 44.
  • Praeparatio evangelica
  • Demonstratio evangelica
  • Kronika (fragmenty)
  • Komentarz do Izajasza
  • Contra Hieroclem

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Praca zbiorowa pod redakcja Aleksandra Krawczuka, 2005, Wielka Historia Świata Tom 3 Świat okresu cywilizacji klasycznych, s. 433, Oficyna Wydawnicza FOGRA, ISBN 83-85719-84-9.
  2. ↑ Por. Pamfil z Cezarei, w: Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa. Jan Maria Szymusiak, Marek Starowieyski (oprac.). Poznań: Księgarnia św. Wojciecha, 1971, s. 313.
  3. ↑ Eusebius of Caesarea, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2013-06-29] (ang.).
  4. ↑ Henryk Pietras, Początki Teologii Kościoła, WAM 2000, s. 192.
  5. ↑ Ken Olson, A Eusebian Reading of the Testimonium Flavianum, [w:] Eusebius of Cesarea, Tradition and Innovations, Harvard University Press, 2013, s. 97–114 [dostęp 2021-09-15].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Polskojęzyczne
Obcojęzyczne
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Euzebiusz_z_Cezarei&oldid=72099899”