Franciszek Woźniak

Franciszek Woźniak

Data i miejsce urodzenia	7 sierpnia 1932 Rawicz
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	14 stycznia 2009 Bydgoszcz
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, pianista, pedagog
Powiązania	Akademia Muzycznej w Bydgoszczy
Odznaczenia

Franciszek Woźniak (ur. 7 sierpnia 1932 w Rawiczu, zm. 14 stycznia 2009 w Bydgoszczy) – polski kompozytor, pianista i pedagog; rektor Akademii Muzycznej w Bydgoszczy.

Życiorys

W 1960 ukończył studia kompozytorskie pod kierunkiem Tadeusza Szeligowskiego w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Poznaniu. Z pracą kompozytorską łączył działalność pianistyczną, dydaktyczną i organizatorską. Od 1973 wykładał kompozycję i przedmioty teoretyczne w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Gdańsku, a od 1978 kontynuował pracę w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Bydgoszczy, z którą był związany do śmierci i gdzie w 1992, uzyskał tytuł profesora zwyczajnego. Tam też pełnił liczne funkcje we władzach uczelni, m.in. dziekana Wydziału Wychowania Muzycznego (1980), dziekana Wydziału Wokalno-Aktorskiego (1980–1981), prorektora (1981–1987), rektora (1987–1993) oraz kierownika Katedry Teorii Muzyki i Kompozycji (1987–2002).

Ponadto w latach 1975–1981 pełnił funkcję prezesa Oddziału Poznańskiego Związku Kompozytorów Polskich, a w latach 1975–1990 był członkiem Komisji Repertuarowej Festiwalu Poznańska Wiosna Muzyczna.

Twórczość

W swojej twórczości reinterpretował znane z przeszłości gatunki muzyczne, czyniąc ważnym elementem kształtowania wyrazu liryzm, oryginalną harmonię, rytm i barwę. Asymilował niektóre zdobycze awangardy, wprowadzając do swoich utworów oryginalnie traktowaną dodekafonię, kontrolowane konstrukcje aleatoryczne oraz elementy sonoryzmu eststycznie i ideowo bliskie bardziej poetyckiej niż awangardowej wizji brzmienia.

Dorobek twórczy Woźniaka obejmuje ok. 100 dzieł, wśród których są utwory orkiestrowe, kameralne, na instrumenty solowe oraz wokalno-instrumentalne, a także utwory sceniczne (opery balety), muzyka teatralna i plenerowa, transkrypcje fortepianowe. Jego kompozycje były wykonywane na festiwalach krajowych i zagranicznych, a także zostały utrwalone w nagraniach Polskiego Radia i na płycie. Był też autorem artykułów poświęconych zagadnieniom teorii muzyki.

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych)

• Nokturn na fortepian (1955)
• Lekcja fruwania, opera, libretto Mieczysława Buczkówna (1959)
• Muzyka na smyczki, fortepian i perkusję (1960)
• I koncert fortepianowy (1962)
• Kołysanka na skrzypce i fortepian (1962)
• Dwanaście etiud na fortepian (1962–1965)
• Vamandaria, improwizacja na skrzypce i orkiestrę (1963)
• Concertino na trąbkę i orkiestrę (1966)
• Kantata piastowska dla recytatora, chór żeński, chór męski, chór chłopięcy i orkiestrę, do słów Ryszarda Daneckiego (1967)
• Impromptu na orkiestrę (1967)
• Koncert wiolonczelowy (1969)
• Symfonia na perkusję (1970)
• Epitafium dla recytatora, na baryton, chór i orkiestrę, do słów Władysława Broniewskiego (1971)
• I symfonia na fortepian i orkiestrę (1972)
• Słowo Kopernika na chór mieszany, do słów Mikołaja Kopernika (1973)
• II symfonia na fortepian i orkiestrę (1977)
• Promienie na orkiestrę (1995)
• Anagramy na orkiestrę smyczkową (2007)

Nagrody i odznaczenia

(na podstawie materiałów źródłowych)

Nagrody branżowe (za kompozycje)

• 1959 – nagroda poznańskiego klubu „Od Nowa” za muzykę do sztuki Woyzzeck Georga Büchnera
• 1959 – nagroda poznańskiego klubu „Od Nowa” za operę kameralną Lekcja fruwania
• 1960 – wyróżnienie na Konkursie Młodych Kompozytorów ZKP w Warszawie za Muzykę na smyczki, fortepian i perkusję
• 1971 – III nagroda na konkursie kompozytorskim w Warszawie za Epitafium
• 1977 – II nagroda na III Biennale Sztuki dla Dziecka w Poznaniu za muzykę do sztuki Ptam Krystyny Miłobędzkiej

Nagrody państwowe

• 1977 – Odznaka Honorowa Miasta Poznania
• 1978 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
• 1979 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów za twórczość dla dzieci
• 1979 – Złoty Krzyż Zasługi
• 1985 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
• 1996 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
• 1999 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• 2005 – Medal Prezydenta miasta Bydgoszczy

Bibliografia

• Violetta Przech: Woźniak, Franciszek. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 266. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).
• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Franciszek Woźniak, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
• Franciszek Woźniak, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2009-01-23] .
• Franciszek Woźniak w bazie Discogs.com (ang.)
• Zmarł były rektor Akademii Muzycznej. wyborcza.pl, 2009-01-22. [dostęp 2009-08-23].
• Poczet rektorów Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. amuz.bydgoszcz.pl. [dostęp 2018-09-07]. (pol.).