G. Evelyn Hutchinson
Data i miejsce urodzenia |
30 stycznia 1903 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
17 maja 1991 |
Zawód, zajęcie |
zoolog, ekolog |
Miejsce zamieszkania |
Stany Zjednoczone |
Narodowość |
angielska i od 1941 amerykańska |
Alma Mater | |
Uczelnia | |
Stanowisko | |
Rodzice |
Evaline Hutchinson |
Małżeństwo |
1. Grace Pickford, |
Odznaczenia | |
George Evelyn Hutchinson (ur. 30 stycznia 1903 w Cambridge, zm. 17 maja 1991 w Londynie) – angielsko-amerykański (naturalizacja w 1941), przyrodnik o szerokich zainteresowaniach (m.in. limnologia, biogeochemia, paleontologia, radioekologia, ekologia systemowa i populacjologia), twórca koncepcji n-wymiarowej niszy ekologicznej („nisza Hutchinsona”) nazywany ojcem nowoczesnej limnologii i ekologii.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo i młodość
[edytuj | edytuj kod]Matka G.E. Hutchinsona, Evaline de domo Demezy, pochodziła z rodziny, którą założył około 1760 szlachcic Antonio Di Mezzi of Cocconato, który uciekł z Włoch do Anglii po zabiciu w pojedynku swojego politycznego przeciwnika. Była osobą o silnym charakterze i niezależnej osobowości, pisarką, feministką o kontrowersyjnych poglądach. Ojciec, Arthur Hutchinson, wykładał mineralogię w Pembroke College (Uniwersytet w Cambridge); interesował się m.in. krystalografią, silnie akcentował konieczność stosowania ścisłych zasad logiki i matematyki w pracy intelektualnej. Matka i ojciec uczyli syna w domu do piątego roku życia, a następnie jego nauczycielką była sąsiadka, która uczyła go angielskiej poezji i mitologii klasycznej. Wychowywał się też pod wpływem odwiedzających rodziców przedstawicieli intelektualnej elity Cambridge; gośćmi Hutchinsonów byli George Darwin (syn Karola Darwina) z żoną. Wuj, Arthur Shipley, znany zoolog z Christ’s College, rozbudził w nim zainteresowanie problemami rozprzestrzeniania się czarnej śmierci z udziałem szczurów śniadych i zależnościami międzygatunkowymi. W tym okresie życia Hutkinsona bardzo interesowały też owady wodne, obserwowane w naturze (m.in. Wicken Fen) i w domowym akwarium[1].
W następnych latach uczęszczał do prywatnej szkoły dla chłopców w Cambridge (Saint Faiths[3]), w której zorganizował z kolegami „Cambridge Junior Natural History Society”, a następnie do Gresham’s School w Holt (Norfolk), szkoły o wysokim poziomie nauczania historii naturalnej i fizyki. W wieku 15 lat wydał pierwszą publikację[4]: A swimming grasshopper (Entomological Record and Journal of Variation, 1918[5])[1][6].
Na Uniwersytecie w Cambridge studiował zoologię, m.in. u biochemików Fredericka Hopkinsa i Josepha Needhama, genetyka Johna B.S. Haldana (jednego z twórców biologii ewolucyjnej) i zoologa Georga Parkera Biddera[6][7].
W czasie studiów (1921–1925) wyróżniał się wszechstronnością zainteresowań i zdolności. Zdobył mocne podstawy matematyczne, fizyczne, geologiczne i biologiczne dla dalszych badań limnologicznych, jednak był bardziej zaangażowany w indywidualną naukę, studenckie wycieczki i dyskusje niż w regularne zajęcia. Był jednym z organizatorów „The Cambridge University Biological Tea Club”. W dyskusjach organizowanych w klubie (niekiedy z udziałem wykładowców) brali udział m.in. J.B.S. Haldane, studentka zoologii Grace Pickford[8] – późniejsza specjalistka w dziedzinie endokrynologii i hematologii ryb, Gregory Bateson – zainteresowany naukami społecznymi i cybernetyką, późniejszy teoretyk orientacji systemowej w psychoterapii (twórca koncepcji podwójnego wiązania jako czynnika schizofrenogennego)[6].
Przebieg pracy zawodowej
[edytuj | edytuj kod]Po ukończeniu z wyróżnieniem studiów I stopnia (1925) G.E. Hutchinson zrezygnował ze studiów doktoranckich. Korzystając ze Stypendium Rockefellera udał się do Stazione Zoologica w Neapolu, gdzie zamierzał przeprowadzić endokrynologiczne badania ośmiornic (nie ukończył ich z powodu zbyt małej liczby zwierząt doświadczalnych[1]). W 1926 otrzymał stanowisko naukowo-dydaktyczne na University of the Witwatersrand w Johannesburgu. Swoją wiedzę w dziedzinie fizyki, chemii i geologii wykorzystał w czasie prowadzonych tam (wspólnie z Grace E. Pickford) badań limnologicznych[6][9][4].
W roku 1928 udał się do Stanów Zjednoczonych, gdzie został zatrudniony na Uniwersytecie Yale. Brał udział – jako biolog – w Yale North India Expedition (1932) do Kashmiru i Ladakh. Przez następne 30 lat badał jeziora na czterech kontynentach, m.in. jezioro Hula w Izraelu, Laguna Petenxil w Gwatemali, Lago di Monterosi we Włoszech. Wszechstronność jego zainteresowań początkowo nie była dobrze widziana, gdyż na Uniwersytecie Yale wysoko oceniano koncentrację na wąskich dziedzinach nauki, jednak otrzymał poparcie R.G. Harrisona[10], uznawanego za najbardziej wybitnego naukowca na tej uczelni[6].
Pracując zawodowo – od 1965 na stanowisku profesora, a od 1971 jako profesor emeritus – nigdy nie zrezygnował z szerokiego zakresu badań, tworząc szkołę naukową nowoczesnej ekologii; zainspirował dziesiątki naukowców do pracy w tej dziedzinie, opierającej się na ścisłych matematycznych, chemicznych i fizycznych podstawach[4]. W tym zespole w latach 30. XX wieku pracowali Gordon A. Riley, Edward S. Deevey, W. Thomas Edmondson i Maxwell J. Dunbar, którzy stworzyli później własne szkoły naukowe[6].
Tematyka badań naukowych
[edytuj | edytuj kod]W czasie pobytu w Cambridge Hutchinson badał przede wszystkim kilka grup owadów wodnych, a zwłaszcza wioślakowate. Interesował się m.in. organami wytwarzającymi dźwięk (zob. strydulacja, bioakustyka)[6].
Tematyka publikacji, które ukazały się w pierwszych latach pobytu na Uniwersytecie Yale, była bardzo zróżnicowana. Dotyczyły one m.in. taksonomii owadów wodnych, gruczołu skrzelowego ośmiornicy Octopus, limnologii jezior Południowej Afryki oraz południowoafrykańskich pazurnic, dowodów zmian klimatu w wysoko położonych jeziorach Tybetu lub wpływu niedoborów tlenu na produktywność ekosystemów wodnych[6].
Szeroki zakres problemów obejmowały również późniejsze prace szkoły Hutchinsona (w przeciwieństwie do Harrison’s Research School, skoncentrowanej na badaniach rozwoju salamandry). Pracujący pod opieką Hutchinsona studenci i naukowcy wspólnie tworzyli podstawy ekologii, opracowując np. zagadnienia biogeochemiczne lub badając poszczególne gatunki w ich środowisku, np. Willard Hartman – gąbki, Lawrence B. Slobodkin – Daphnia, Thomas F. Goreau – rafy koralowe, Peter Klopfer – kaczkowate (kaczki i gęsi), Alan Kohn – hawajski Conus (drapieżny ślimak morski), Robert MacArthur[12] – ptaki, lasówki z Maine[6].
W latach 40. i 50. wiele prac dotyczyło biogeochemii. Były rozpoczęte pod wpływem idei rosyjskiego naukowca Włodzimierza Wiernadskiego (Владимир Иванович Вернадский), dotyczących biosfery i biochemii. Spośród licznych prac podjętych w tej dziedzinie przez zespół Hutchinsona najbardziej znana jest prawdopodobnie praca Howarda T. Oduma na temat biogeochemii strontu. Prace własne Hutchinsona dotyczyły biogeochemicznych obiegów fosforu, azotu, węgla, glinu, witaminy B1 i dwutlenku węgla (była to prawdopodobnie pierwsza praca, w której wskazano problem atmosferycznego CO2). Z tego okresu pochodzą dwie popularne publikacje: On Living in the Biosphere i Circular Causal Systems in Ecology, dotyczące aktualnej wówczas tematyki interdyscyplinarnych debat, prowadzonych z udziałem m.in. Margaret Mead, G. Batesona, N. Wienera[6].
Za najbardziej doniosłe są uważane dokonania G.E. Hutchinsona w dziedzinie ekologii eksperymentalnej i matematycznej. Hutchinson ze współpracownikami (Robert MacArthur) kontynuował badania G.F. Gausego i R. Pearla, dotyczące logistycznego wzrostu liczebność populacji. Uznawał te proste modele matematyczne, odnoszące się do populacji, oraz proste modele międzygatunkowych zależności (np. równanie Lotki-Volterry) za ważny etap budowy modeli układów bardziej złożonych, ekosystemów wielogatunkowych w zmiennych naturalnych warunkach. Efektem badań zespołu Hutchinsona było wprowadzenie pojęcia n-wymiarowej niszy ekologicznej[6]. Stanowiła ona podstawę matematycznego modelowania ekosystemów przez kolejne dziesięciolecia[11][13].
Publikacje (wybór)
[edytuj | edytuj kod]Bibliografia G.E. Hutchinsona, opublikowana przez Royal Society, zawiera 328 pozycji[5]. Wybór publikacji dokonany przez Soil & Water Conservation Society of Metro Halifax (SWCSMH) obejmuje[9]:
- 1918 – A swimming grasshopper. Entomological Record and Journal of Variation. 30:138.
- 1928 – The branchial gland of the Cephalopoda – a possible endocrine organ. Nature. 121:674–675.
- 1932 – A contribution to the hydrobiology of pans and other inland waters of South Africa. Arch. Hydrobiol. 24:1–154. (wsp.: G.E. Pickford, and J.F.M. Schuurman)
- 1932 – Experimental studies in ecology. I. The magnesium tolerance of Daphnüdae and its ecological significance. Int. Rev. ges. Hydrobiol. 28:90–108.
- 1936 – The clear mirror. A pattern of life in Goa and in Indian Tibet. Cambridge Univ. Press. 191p.
- 1937 – Limnological studies in Indian Tibet. Int. Rev, ges. Hydrobiol. 35:134–177.
- 1937 – A contribution to the limnology of arid regions. Trans. Conn. Acad. Arts Sci. 33:47–132.
- 1938 – Chemical stratification and lake morphology. Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 24:63–69.
- 1938 – On the relation between the oxygen deficit and the productivity and typology of lakes. Int. Rev. ges. Hydrobiol. 36:336–355.
- 1939 – Ecological observations on the fishes of Kashmir and Indian Tibet. Ecol. Monogr. 9:142–182.
- 1939 – The oxidation-reduction potentials of lake waters and their ecological significance. Proc. Nat. Acad. Sci. US. 25:87–90 (wsp. G.E., E.S. Deevey and A. Wollack)
- 1940 – Studies on Connecticut lake sediments. II. Chemical analyses of a core from Linsley Pond, North Branford. Amer. J. Sci. 238:493–517 (wsp. A. Wollack)
- 1941 – Limnological studies in Connecticut. IV. Mechanism of intermediary metabolism in stratified lakes. Ecol. Monogr. 11:21–60.
- 1943 – Marginalia. American Scientist. 31:270.
- 1943 – Thiamin in lake waters and aquatic organisms. Arch. Biochem. 2:143–150.
- 1944 – Limnological studies in Connecticut. VII. A critical examination of the supposed relationship between phytoplankton periodicity and chemical changes in lake waters. Ecology. 25:3–26.
- 1946 – Limnological studies in Connecticut. VIII. The niacin cycle in a small inland lake. Ecology. 27:13–22 (wsp. J.K. Setlow)
- 1947 – A direct demonstration of the phosphorus cycle in a small lake. Proc. Nat. Acad. Sci. US. 33:148–153 (wsp. V.T. Bowen)
- 1950 – Limnological studies of Connecticut. IX. A quantitative radio-chemical study of the phosphorus cycle in Linsley Pond. Ecology. 31:194–203.
- 1951 – Copepodology for the ornithologist. Ecology. 32:571–577.
- 1953 – The concept of pattern in ecology. Proc. Acad. Natur. Sci. Phila. 105:1–12.
- 1953 – The itinerant ivory tower. Yale University Press.
- 1956 – Sediments of Lake Patzcuaro, Michoacán, Mexico. Bull. Geol. Soc. Amer. 67:1491–1504 (wsp. R. Patrick, E.S. Deevey)
- 1957 – A treatise on limnology, v. 1. Geography, Physics and Chemistry. Wiley. 1015p.
- 1957 – Concluding remarks – Cold Spring Harbor Symposia on Quantitative Biology. 22:415–427. Reprinted in 1991: Classics in Theoretical Biology. Bull. of Math. Biol. 53:193–213.
- 1959 – Homage to Santa Rosalia or Why are there so many kinds of animals? Amer. Nat. 93:145–159.
- 1959 – Il concetto moderno di niccia ecologica. Mem. Ist. Ital. Idrobiol. 11:9–22.
- 1961 – The paradox of the plankton. Amer. Nat. 95:137–140.
- 1962 – The enchanted voyage and other studies. Yale University Press.
- 1963 – Chemical examination of a core from Lake Zeribar, Iran. Science. 140:67–69 (wsp. U.M. Cowgill)
- 1965 – The ecological theater and the evolutionary play. Yale University Press. 139p.
- 1967 – A treatise on limnology, v. 2. Introduction to lake biology and the limnoplankton. Wiley. 1048p.
- 1970 – (ed.) Ianula: An account of the history and development of the Lago di Monterosi, Latium, Italy. Trans. Amer. Philos. Soc. 60(4):178p.
- 1973 – Sodium dynamics in a northern ecosystem. Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 70:2745–2748 (wsp. D.B. Botkin, P.A. Jordan, A.S. Dominski, H.S. Lowendorf)
- 1975 – A treatise on limnology, v. 3. Limnological Botany. Wiley. 660p.
- 1978 – An introduction to population ecology. Yale University Press.
- 1979 – The kindly fruits of the earth. Recollections of an embryo ecologist. Yale University Press.
- 1987 – The ecological niche. Physiology and Ecology Japan. 24:s03–s07.
- 1987 – Keep walking – the lecture for the Kyoto Prize 1986. Physiology and Ecology Japan. 24:s81–s87.
- 1993 – A treatise on limnology, v. 4. The Zoobenthos. Wiley. 964p.
Stowarzyszenia naukowe
[edytuj | edytuj kod]G.E. Hutchinson należał do[9]:
- American Academy of Arts and Sciences
- American Association for the Advancement of Science
- American Philosophical Society
- American Society of Naturalists (1958 – president)
- American Society of Zoologists
- British Ecological Society
- Connecticut Academy of Arts and Sciences (1946 – president)
- Ecological Society of America
- Elizabethan Club
- International Association for Theoretical and Applied Limnology (1962–1968 – president)
- Limnological Society of America (1947–1948 – president),
- Linnean Society of London
- National Academy of Sciences, USA
- The Royal Entomological Society
- The Royal Society (Foreign Member)
Nagrody, wyróżnienia, upamiętnienie
[edytuj | edytuj kod]Hutchinson został trwale upamiętniony m.in. poprzez nazwanie niszy n-wymiarowej „niszą hutchinsonowską” oraz nadanie jego imienia co najmniej 25 taksonom[b].
Formalnym dowodem uznania dla osiągnięć G.E. Hutchinsona są następujące nagrody i wyróżnienia[9]:
- tytuł Fellow of the Royal Society
- 1955 – Leidy Medal, Philadelphia Academy of Natural Sciences,
- 1959 – Naumann Medal, International Association of Theoretical and Applied Limnology,
- 1962 – Eminent Ecologist Award, Ecological Society of America,
- 1974 – Tyler Award,
- 1974 – Frederick Garner Cottrell Award for Environmental Quality, National Academy of Sciences, USA,
- 1979 – Benjamin Franklin Medal, Franklin Institute (1979),
- 1984 – Daniel Giraud Elliot Medal, National Academy of Sciences,
- 1986 – Nagroda Kioto w dziedzinie nauk podstawowych[14]
- 1991 (pośmiertnie) – National Medal of Science,
G. Evelyn Hutchinson jest nazywany „ojcem nowoczesnej limnologii” i nowoczesnej ekologii, „współczesnym Darwinem”[9]. Określenia te padały w czasie uroczystego sympozjum zorganizowanego na Uniwersytecie Yale z okazji 100-lecia jego urodzin[15]. Uważa się, że dzięki kontynuacji jego prac ekologia przestała być działem klasycznej opisowej historii naturalnej, a stała się nauką ścisłą, umożliwiającą przewidywanie zmian struktury ekosystemów[6]. W czasie jubileuszowego sympozjum Sharon Kingsland z Johns Hopkins University (Dep. History of Science and Technology), autorka m.in. książki Modeling Nature[16][17] i publikacji The Beauty of the World: Evelyn Hutchinson's Vision of Science (w: The Art of Ecology: Writings of G. Evelyn Hutchinson (Yale University Press, 2010)[16], powiedziała m.in.:
Hutchinson felt that the enjoyment of beauty in science brought great value to life.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]G.E. Hutchinson miał młodsze rodzeństwo, brata – Lesliego i siostrę – Dorotheę Hutchinson[1], która również ukończyła Cambridge University; pozostała w Cambridge, pracując w psychiatrycznej opiece społecznej[18][1].
Był żonaty trzykrotnie. Po raz pierwszy ożenił się w roku 1933 z Grace Pickford, swoją koleżanką z okresu studiów w Cambridge, z którą wspólnie prowadził badania w Afryce Południowej, a później na Uniwersytecie Yale[8][1][9].
Drugie małżeństwo zawarł z Margaret z domu Seal w roku 1933; druga żona zmarła w roku 1983, po długotrwałej chorobie (choroba Alzheimera)[9]. W roku 1985 poślubił Anne Twitty Goldsby. Po jej przedwczesnej śmierci w grudniu 1990 roku wrócił do Anglii. Zmarł w maju następnego roku[9].
Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ilustracją roli, którą odgrywał G. Evelyn Hutchinson w tworzeniu podstaw ekologii, jest „drzewo intelektualnego pokrewieństwa” ekologów (Phylogenetic tree of Hutchinson’s intellectual descendants), opublikowane w 1971 w Journal Limnology and Oceanography)
- ↑ Tablicę z nazwami gatunków umieszczona na ilustracji Mariana A. Kohna: Lake scene with species named for Hutchinson [z Limnology and Oceanography (1971) w: The Yale Peabody Museum].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e f Lawrence B. Slobodkin , Nancy G. Slack. George Evelyn Hutchinson: 20th-century ecologist. „Endeavour”. 23 (1), s. 24-30, 1999. DOI: 10.1016/S0160-9327(99)01182-5. ISSN 0160-9327. (ang.).
- ↑ sir Arthur George Tansley, 1871–1955. [w:] New Phytologist Trust [on-line]. newphytologist.org. [dostęp 2013-06-18].
- ↑ About St Faith's. [w:] Strona internetowa St Faith's School [on-line]. [dostęp 2013-06-16]. (ang.).
- ↑ a b c Thomas E. Lovejoy: George Eevelyn Hutchinson 13 January 1903 – 17 May 1991. rsbm.royalsocietypubl. [dostęp 2013-06-15]. (ang.).
- ↑ a b George Evelyn Hutchinson Bibliography (328 pozycji). [w:] GoBookee.net [on-line]. rsbm.royalsocietypublishing.org. [dostęp 2013-06-16]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h i j k l Hutchinson, G. Evelyn. [w:] Encyclopedia.com > Dictionaries, Thesauruses, Pictures, and Press Releases > Complete Dictionary of Scientific Biography [on-line]. [dostęp 2013-06-16]. (ang.).
- ↑ George Parker Bidder 1863–1953. [w:] Special Collections, Historical Literature and MBA Archives (National Marine Biological Library) [on-line]. mba.ac.uk. [dostęp 2013-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-08-28)]. (ang.).
- ↑ a b Joanne Sawyer, Lisa Johnson: The Grace E. Pickford Collection. [w:] Strona internetowa Hiram College Library [on-line]. library.hiram.edu. [dostęp 2013-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-14)]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g h G. Evelyn Hutchinson a.k.a. Father of modern limnology and the modern Darwin (1903–1991). Soil & Water Conservation Society of Metro Halifax (SWCSMH), July 26, 2006. [dostęp 2013-06-15]. (ang.).
- ↑ J.S. Nicholas: Ross Granville Harrison 1870–1959. [w:] A Biographical Memoir [on-line]. nasonline.org. [dostęp 2013-06-18]. (ang.).
- ↑ a b 13.3. Powtarzalne wzorce w strukturze zespołów. W: January Weiner: Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 429–432. ISBN 83-01-14047-X.
- ↑ Dick Green (Department of Mathematics and Statistics): Essays on Optimal Foraging Theory: I. The first two papers (1966). [w:] Strona internetowa University of Minnesota Duluth [on-line]. d.umn.edu. [dostęp 2013-06-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-24)]. (ang.).
- ↑ RD. Holt. Bringing the Hutchinsonian niche into the 21st century: ecological and evolutionary perspectives. „Proc Natl Acad Sci U S A”. 106 Suppl 2, s. 19659-19665, 2009. DOI: 10.1073/pnas.0905137106. PMID: 19903876. PMCID: PMCPMC2780934.
- ↑ George Evelyn Hutchinson. Kyoto Prize. [dostęp 2018-10-01]. (ang.).
- ↑ Brian Wayda: Symposium Honors Ecologist G. Evelyn Hutchinson. [w:] The Yale Scientific Magazine > Winter 2003 > News > [on-line]. ysm.research.yale.edu. [dostęp 2015-12-18]. (ang.).
- ↑ a b Sharon Kingsland. [w:] Strona internetowa Johns Hopkins University [on-line]. host.jhu.edu. [dostęp 2017-01-30]. (ang.).
- ↑ Sharon Kingsland: Modeling Nature. [w:] University of Chicago Press Books [on-line]. press.uchicago.edu. [dostęp 2013-06-18]. (ang.).
- ↑ Dorothea Hutchinson. [w:] Educating Eve: Five Generations of Cambridge Women [on-line]. admin.cam.ac.uk. [dostęp 2013-06-18]. (ang.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Galeria archiwalnych zdjęć na images.library.yale.edu
- Manuscripts and Archives, Copyright 2013 by the Yale University Library. Guide to the G. Evelyn Hutchinson Papers. drs.library.yale.edu:8083. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-07-02)].
- ISNI: 0000000121387660
- VIAF: 71440220
- LCCN: n50030340
- GND: 144039036
- LIBRIS: c9prm62w59q4qlr
- BnF: 12214228w
- SUDOC: 030800080
- NLA: 36246304
- NKC: skuk0003158
- NTA: 069463719
- BIBSYS: 90745390
- CiNii: DA03144834
- Open Library: OL1800609A
- PLWABN: 9810647254805606
- NUKAT: n2003091922
- J9U: 987007279754705171
- CANTIC: a12199515
- LNB: 000094592
- NSK: 000252867
- ΕΒΕ: 249601
- LIH: LNB:Co36;=BR