Galagosek

Galagosek
	Sciurocheirus
	J.E. Gray, 1873
	; Galagosek zatokowy (S. alleni) na planszy barwnej autorstwa Henry’ego Ogg Forbesa z 1894 roku
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	lemurowe
Infrarząd	lorisokształtne
Rodzina	galagowate
Rodzaj	galagosek
	Typ nomenklatoryczny
	Galago alleni Waterhouse, 1838
Gatunki
	3 gatunki – zobacz opis w tekście
	3 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Galagosek^[2] (Sciurocheirus) – rodzaj ssaków naczelnych z rodziny galagowatych (Galagidae).

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w zachodniej Afryce^[3]^[4].

Morfologia

Długość ciała 16–28 cm, ogona 22–30 cm; masa ciała 200–500 g^[4].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1873 roku angielski zoolog John Edward Gray w artykule poświęconym notatkom na temat lemurów ze zbiorów Muzeum Brytyjskiego, opublikowanym w czasopiśmie Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) galagosek zatokowy (S. alleni).

Etymologia

Sciurocheirus: rodzaj Sciurus Linnaeus, 1758 (wiewiórka); gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘ręka’^[5].

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[6]^[7]^[3]:

Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa^[2]	Podgatunki^[4]^[3]^[7]	Rozmieszczenie geograficzne^[4]^[3]^[7]	Podstawowe wymiary^[4]^[7]^[a]	Status IUCN^[8]
Sciurocheirus alleni	(Waterhouse, 1838)	galagosek zatokowy	2 podgatunki	wyspa Bioko (Gwinea Równikowa), obszary leśne między rzekami Niger (południowo-wschodnia Nigeria) a Sanaga (północno-zachodni Kamerun), być może Wybrzeże Kości Słoniowej	DC: 17–28 cm DO: 22–30 cm MC: 200–410 g	NT
Sciurocheirus gabonensis	(J.E. Gray, 1863)	galagosek gaboński	gatunek monotypowy	rzeka Sanaga (zachodni Kamerun) do Gwinei Równikowej, południowo-zachodniej Republiki Środkowoafrykańskiej, Konga i Gabonu (na południe od rzeki Ogowe), na wschód prawdopodobnie do rzek Kongo i Ubangi; być może Demokratyczna Republika Konga i Angola; zakres wysokości: do 800 m n.p.m.	DC: 16–24 cm DO: 23–30 cm MC: 200–500 g	LC
Sciurocheirus makandensis	Ambrose, 2013	galagosek wiewiórczy	gatunek monotypowy	endemit Gabonu (znany tylko z miejsca typowego w Makendé (środkowa część Gabonu))	brak danych	DD

Kategorie IUCN: LC – gatunek najmniejszej troski, NT – gatunek bliski zagrożenia, DD – gatunki o nieokreślonym stopniu zagrożenia.

Uwagi

↑ DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

Przypisy

↑ ^a ^b J.E. Gray. Notes on Propithecus, Indris, and other lemurs (Lemurina) in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1872, s. 857, 1872. (ang.).
↑ ^a ^b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 35. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 164. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e K.A.-I. Nekaris: Family Galagidae (Galagos). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 203–204. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 625, 1904. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 106. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Taxonomy: Sciurocheirus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).

[8] DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała

[Gray-1] J.E. Gray. Notes on Propithecus, Indris, and other lemurs (Lemurina) in the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1872, s. 857, 1872. (ang.).

[Cichocki&inni-2] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 35. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 164. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Nekaris-4] K.A.-I. Nekaris: Family Galagidae (Galagos). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 203–204. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[Palmer-5] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 625, 1904. (ang.).

[mdd-6] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, J. Zijlstra & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.13) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).

[amw-7] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 106. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[9] Taxonomy: Sciurocheirus – Genus. The IUCN Red List of Threatened Species. [dostęp 2024-09-21]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[a]

[8]