Gibałka

Gibałka
	wieś
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Powiat	ostrołęcki
Gmina	Lelis
Liczba ludności (2021)	125
Strefa numeracyjna	29
Kod pocztowy	07-402
Tablice rejestracyjne	WOS
SIMC	0512964
	Położenie na mapie Polski Gibałka
	Położenie na mapie województwa mazowieckiego Gibałka
	Położenie na mapie powiatu ostrołęckiego Gibałka
	Położenie na mapie gminy Lelis Gibałka
	53°10′59″N 21°30′23″E/53,183056 21,506389

Gibałka – wieś kurpiowska^[5] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Lelis^[4]^[6].

Położenie

Gibałka leży na Równinie Kurpiowskiej^[7]. Na zachód od wsi przepływa rzeka Piasecznica^[7]. W okolicznym lesie znajdują się wydmy^[5].

Historia

Starosta ostrołęcki Jan Małachowski 15 listopada 1752 roku zamienił miejscowym włościanom pańszczyznę na czynsz^[5]. 10 dni później, 25 listopada August III zatwierdził tę zmianę i wyznaczył wysokość czynszu na 253 złotych i 10 groszy^[5]. W 1765 roku było w Gibałce 6 gospodarzy płacących dodatkowy podatek propinacyjny, choć wieś nie miała przywileju propinacji^[5]. Do 1799 roku włościanie płacili także dziesięcinę do seminarium w Pułtusku^[5]. W 1820 roku w Gibałce było 16 gospodarzy i 3 chałupników^[5]. Chałupnicy zamiast prestacji (świadczenie w naturze) płacili także czynsz^[5]. W 1827 roku było 20 domostw ze 100 mieszkańcami, zaś w 1878 – 22 domostwa i 193 mieszkańców^[5].

W latach 1921–1939 wieś leżała w województwie białostockim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Nasiadki (od 1931 w gminie Durlasy).

Według Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku wieś zamieszkiwały 133 osoby, 129 było wyznania rzymskokatolickiego, a 4 mariawickiego. Jednocześnie wszyscy mieszkańcy zadeklarowali polską przynależność narodową. Było tu 25 budynków mieszkalnych^[8]. Miejscowość należała do parafii rzymskokatolickiej w Kadzidle. Podlegała pod Sąd Grodzki w Ostrołęce i Okręgowy w Łomży; właściwy urząd pocztowy mieścił się w Kadzidle^[9].

W wyniku agresji niemieckiej we wrześniu 1939 wieś znalazła się pod okupacją niemiecką. Od 1939 do wyzwolenia w 1945 włączona w skład Landkreis Scharfenwiese, rejencji ciechanowskiej Prus Wschodnich III Rzeszy^[10].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego^[7].

W 2008 w Gibałce mieszkało 127 osób^[11], zaś w 2011 roku – 125^[2].

Architektura

Rejestr zabytków nie wykazuje w Gibałce żadnego obiektu^[12].

Religia

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszej Maryi Panny Ostrobramskiej Matki Miłosierdzia w Dylewie^[13].

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32393
↑ ^a ^b NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-14] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 295 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ ^a ^b GUS. Wyszukiwarka TERYT
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Gibałka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 542 .
↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ ^a ^b ^c Helena Kalisz, Alfons Sieroń, Ewa Borowa: Ostrołęka: mapa topograficzna Polski. Wyd. 1. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1995, s. 1-2. ISBN 978-83-7135-100-3.
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 57 .
↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 434 .
↑ Scharfenwiese/Ostrolenka [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-05] .
↑ Biuletyn gminny nr 82, s. 12. Ludność gminy Lelis w dn. 30.12.2018
↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 74 [dostęp 2024-10-14] .
↑ Opis parafii na stronie diecezji

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 32393

[BDL-2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2024-10-14] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 295 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[teryt-4] GUS. Wyszukiwarka TERYT

[SgKP-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Gibałka, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 542 .

[roz-6] Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)

[WZKOstrołęka1995-7] Helena Kalisz, Alfons Sieroń, Ewa Borowa: Ostrołęka: mapa topograficzna Polski. Wyd. 1. Warszawa: Wojskowe Zakłady Kartograficzne, 1995, s. 1-2. ISBN 978-83-7135-100-3.

[:0222222-8] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych., t. T. 5, województwo białostockie, 1924, s. 57 .

[9] Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych, Przemyśl, Warszawa 1933, s. 434 .

[10] Scharfenwiese/Ostrolenka [online], www.territorial.de [dostęp 2020-05-05] .

[ludn-11] Biuletyn gminny nr 82, s. 12. Ludność gminy Lelis w dn. 30.12.2018

[zabytek-12] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 74 [dostęp 2024-10-14] .

[par-13] Opis parafii na stronie diecezji

[2]

[3]

[4]

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Wsie	Aleksandrowo Białobiel Dąbrówka Długi Kąt Durlasy Gąski Gibałka Gnaty Kurpiewskie Lelis Łęg Przedmiejski Łęg Starościński Łodziska Nasiadki Obierwia Olszewka Płoszyce Siemnocha Szafarczyska Szafarnia Szkwa Szwendrowy Most
Osady leśne	Dąbrówka Kurpiewskie Łodziska Płoszyce
Integralne części wsi	Adamka Dąbrowa Góry Koźlicha Kurzyska Leśna Góra Małachowo Muszyństwo Podkapelonie Przewrotna Góra Pysklaki Pyskły Ropelicha Siedliska Smoliska Walery

Wsie	Brzozówka 1921–31 → Dąbrówka 1921–31 → Długi Kąt 1921–31 → Durlasy 1921–31 → Gibałka 1921–31 → Golanka 1921–31 → Grale 1921–31 → Jazgarka 1921–31 → Klimki 1921–31 → Krobia 1921–31 → Kurpiewskie 1921–31 → Kurpiewskie Nowe 1921–31 → Kurpiewskie Stare 1921–31 → Lelis 1921–31 → Łęg Starościński 1921–31 → Nasiadki 1921–31 → Płoszyce 1921–31 → Przewrotna Góra 1921–31 → Rososz 1921–31 → Sól 1921–31 → Szafarczyska 1921–31 → Szkwa 1921–31 → Tatary 1921–31 → Todzia 1921–31 →
Kolonia	Lelis
Osada leśna	Płoszyce 1921–31 →
Leśniczówka	Gibałka Grale 1921–31 → Łęg Starościński 1921–31 → Nasiadki 1921–31 → Płoszyce 1921–31 →