Gleboznawstwo leśne

Gleboznawstwo leśne, pedologia (od łac. gleba – grudka ziemi) – nauka zajmująca się badaniem gleb leśnych, ich genezą, budową, właściwościami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi, systematyką oraz możliwościami ich użytkowania, a także rozmieszczeniem na terenie kraju.

Gleba jest nieodłączną częścią ekosystemu leśnego i stanowi ważny czynnik umożliwiający i warunkujący sprawne funkcjonowanie tak bardzo złożonego systemu i jakakolwiek jej degradacja prowadzi zawsze do zaburzenia jej precyzyjnej organizacji.

Gleba pełni rolę bardzo złożonego i skomplikowanego laboratorium biochemicznego, gdzie przy współudziale mikroorganizmów bierze udział w obiegu różnych składników mineralnych jak węgla, azotu, fosforu, siarki, wody.

Gleba zaopatruje wszystkie żywe organizmy danej biocenozy w niezbędne składniki abiotyczne, głównie w postaci kationów powstałych na skutek rozkładu różnych minerałów skały macierzystej. Gleba dostarcza roślinom oprócz składników mineralnych również wodę, tlen, enzymy, hormony i witaminy.

Gleba spełnia również niezmiernie ważną funkcję pozaprodukcyjną, gdyż dzięki specyficznym właściwościom fizycznym i zawartości koloidów mineralnych i organicznych jest niezastąpionym regulatorem obiegu wody w przyrodzie, gromadzi bowiem duże jej ilości w powierzchniowych warstwach próchnicznych.

W skład gleboznawstwa leśnego wchodzą następujące zagadnienia:

• warunki powstawania skał i minerałów,
• minerały,
• charakterystyka i podział skał,
• proces glebotwórczy,
• morfologia gleb,
• gleba jako środowisko fizyczne,
• gleba jako środowisko chemiczne,
• gleba jako środowisko biologiczne,
• żyzność i nawożenie gleb leśnych,
• ochrona środowiska glebowego,
• systematyka i charakterystyka gleb leśnych Polski