Hans Reichenbach

Hans Reichenbach w 1921 roku

Hans Reichenbach (ur. 26 września 1891 w Hamburgu, zm. 9 kwietnia 1953 w Los Angeles) – niemiecko-amerykański filozof nauki, przedstawiciel pozytywizmu logicznego. Wykładowca Uniwersytetu Berlińskiego, profesor Uniwersytetu Stambulskiego i Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA).

Reichenbach był współzałożycielem koła Berlińskiego, które obok Koła Wiedeńskiego tworzyło silny ośrodek empiryzmu logicznego.

Życiorys

Niemcy

Po ukończeniu szkoły średniej w Hamburgu Reichenbach studiował inżynierię na politechnice w Stuttgarcie oraz fizykę, matematykę i filozofię na różnych uczelniach - w Berlinie, Erlangen, Getyndze, Monachium. Jego nauczycielami byli Ernst Cassirer, David Hilbert, Max Planck, Max Born, Arnold Sommerfeld. Reichenbach działał w ruchu młodzieżowym i studenckich organizacjach. Chciał przeprowadzić reformę uniwersytetu, wprowadzić wolność badania i wyplenić antysemityzm.

Reichenbach uzyskał stopień w filozofii na uniwersytecie w Erlangen w 1915 r., a w 1916 r. opublikowano jego dysertację doktorską z teorii prawdopodobieństwa, promotorami której byli Paul Hensel i Emmy Noether. W okresie I wojny światowej Reichenbach walczył na froncie rosyjskim w oddziałach radiowych. W roku 1917 z powodu kłopotów ze zdrowiem został zwolniony ze służby i wrócił do Berlina. W latach 1917–1920 pracował jako inżynier i fizyk, uczęszczał też na wykłady Alberta Einstena z teorii względności.

W roku 1920 Reichenbach zaczął nauczać w Technische Hochschule w Stuttgarcie jako Privatdozent. W tym samym roku opublikował swoją pierwszą książkę o filozoficznych implikacjach teorii względności: The Theory of Relativity and A Priori Knowledge, która krytykowała Kanta pojęcia syntetycznych sądów a priori. Późniejsze jego publikacje to: Axiomatization of the Theory of Relativity (1924), From Copernicus to Einstein (1927) i The Philosophy of Space and Time (1928), która zapoczątkowała logiczno-empiryczne spojrzenie na teorię względności.

W roku 1926 za poparciem Einsteina, Plancka i von Lauego otrzymał stanowisko asystenta profesora na wydziale fizyki uniwersytetu berlińskiego.

Wyróżniał się metodami nauczania - był bardzo przystępny i otwarty, a jego wykłady czasami zamieniały się w dyskusje. Dzisiaj jest to czymś zwyczajnym ale w tamtych czasach była to nowość.

W roku 1928 Reichenbach ufundował "koło berlińskie" - Stowarzyszenie filozofii empirycznej (niem. "Die Gesellschaft für empirische Philosophie"). Jego członkami byli między innymi Carl Gustav Hempel, Richard von Mises, David Hilbert i Kurt Grelling. W 1930 roku wraz z Rudolfem Carnapem zaczęli wydawać pismo Erkenntnis.

Emigracja

W 1933, kiedy Adolf Hitler został kanclerzem niemieckim, Reichenbach wyemigrował do Turcji gdzie prowadził departament filozofii na uniwersytecie w Stambule. Prowadził międzydyscyplinarne seminaria i wykłady z nauk; w roku 1935 opublikował The Theory of Probability.

W 1938 roku z pomocą Charles Morris przeniósł się do USA, gdzie objął profesurę w Uniwersytecie w Kalifornii w Los Angeles. Jego praca o filozoficznych podstawach mechaniki kwantowej została opublikowana w roku 1944 następnie ukazały się Elements of Symbolic Logic i The Rise of Scientific Philosophy. Jego najwybitniejszym studentem mógł być Hilary Putnam. On pomógł ustanowić UCLA jako wiodący departament filozoficzny w USA po wojnie.

Zmarł 9 kwietnia 1953 roku w Los Angeles podczas pracy nad problemami z filozofii przestrzenie i czasu i natury praw naukowych. Te prace dały w wyniku dwie książki opublikowane po śmierci: The Direction of Time i Nomological Statements and Admissible Operations.

Linki zewnętrzne

• John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Hans Reichenbach w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-25].
• MauroM. Murzi MauroM., Hans Reichenbach, Internet Encyclopedia of Philosophy, ISSN 2161-0002 [dostęp 2018-06-27]  (ang.).

Artykuły na Stanford Encyclopedia of Philosophy (ang.) [dostęp 2018-01-29]:

• ClarkC. Glymour ClarkC., FrederickF. Eberhardt FrederickF., Hans Reichenbach, 1 listopada 2016 .
• FrankF. Arntzenius FrankF., Reichenbach's Common Cause Principle, 18 sierpnia 2010 .